fbpx
Janusz Poniewierski czerwiec 2017

BYLI niegdyś czy SĄ wybrani na zawsze?

Interesującym zajęciem jest śledzenie zrekonstru­owanych przez ks. Krakowiaka dziejów modlitwy „za Żydów”, zanoszonej przez Kościół rzymski w czasie liturgii Wielkiego Piątku.

Artykuł z numeru

Biografie rzeczy żydowskich

Biografie rzeczy żydowskich

Z historii tej można się dowiedzieć, że już w VI w. mówiło się w tym pasyjnym kontekście o Żydach jako ludziach „wiarołomnych” (perfidis). Co ciekawe, przed II wojną o usunięcie owego sformułowania (obraźliwego dla Żydów rów­nież przez skojarzenie z potocznym znaczeniem słowa „perfidia”) apelowali – bezskutecznie! – katolicy sku­pieni w grupie „Amici Izrael” (było wśród nich aż 19 kardynałów).

Określenie Żydów jako „wiarołomnych” usunął z modlitwy dopiero Jan XXIII, niemniej w Mszale Rzymskim z 1962 r. wciąż jeszcze nazywano ich „ludem zaślepionym”. Tę perspektywę zmienił dopiero sobór i deklaracja Nostra aetate. To wtedy właśnie prośba „za Żydów” otrzymała nową formę: „Módlmy się (…), aby naród pierwszego wybrania mógł osią­gnąć pełnię odkupienia”.

Niestety, nowe polskie wydanie Mszału wciąż zawiera błędne tłumaczenie tego wezwania i mówi o „naro­dzie, który niegdyś był narodem wybranym”, co może oznaczać, iż wybór ten jest już dziś nieaktualny (a taka interpretacja byłaby niezgodna z nauczaniem Kościoła). Ciekawe, że – mimo ewidentnego błędu i decyzji o jego korekcie, podjętej przez Konferencję Episkopatu Polski (w 2009 r.) – Kościół instytucjonalny w Polsce zdaje się tym nie przejmować. Wydawcy tego nie zmieniają, większość biskupów nawet nie próbuje wprowadzić w życie poprawki przyjętej przez KEP, a księża po staremu modlą się za „naród niegdyś wybrany”. Dlaczego? Szkoda, że autor książki nie spró­bował (choćby w przypisie) się nad tym zastanowić.

_

Ks. Czesław Krakowiak

Modlitwa za Żydów w liturgii Kościoła rzymskiego

Wydawnictwo Gaudium, Lublin 2016, s. 104