Tą dziewczynką była siedmioletnia Julia, córka zamożnej chilijskiej pary: prawniczki i lekarza, którzy tuż przed narodzinami dziecka zatrudnili Estelę do pracy w swoim domu, gdzie zajmowała się sprzątaniem, gotowaniem i wychowywaniem ich idealnego dziecka.
Estela miała pozostawać niewidoczna. Starzejąca się matka, na utrzymanie której posyłała pieniądze, tuż przed wyjazdem ostrzegała ją: „To praca, której się nie zauważa (…). A do tego oskarżają cię, że kradniesz, że za dużo jesz, że pierzesz swoje ubrania razem z ich ubraniami, w tej samej pralce”. Służąca stopniowo popadała w rutynę i narastał w niej gniew. By sobie z nim radzić, decydowała się na małe akty oporu: przymierzenie sukienki kupionej przez panią, dokarmianie bezdomnego psa i wreszcie: milczenie wobec swoich pracodawców.
Mimo że opowieść służącej jest narracją prywatną, w jej tle wybrzmiewa szersze echo ruchów oporu: z fragmentów dowiadujemy się o antyrządowych protestach. W powieści Zerán panuje klaustrofobiczna atmosfera, przesiąknięta zbliżającą się śmiercią. Choć narratorka opowiada niezwykle barwnie i szczegółowo, co jakiś czas wplatając chwyty retoryczne, mające służyć nawiązaniu kontaktu z odbiorcą, trudno oprzeć się wrażeniu, że historie takich jak ona wciąż pozostają niestety niewysłuchane, a o tym, co jest w nich prawdą, decyduje ktoś inny.
Alia Trabucco Zerán Do czysta tłum. Tomasz Pindel, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2025, s. 254
