fbpx

Świat

861

Społeczeństwo

Religia

Rok
  • 2024
  • 2023
  • 2022
  • 2021
  • 2020
  • 2019
  • 2018
  • 2017
  • 2016
  • 2015
  • 2014
  • 2013
  • 2012
  • 2011
  • 2010
  • 2009
  • 2008
  • 2007
  • 2006
  • 2005
  • 1983
  • 1978
  • 1971
  • 1946
Anna Mateja

Zrób cokolwiek

Każda ofiara przemocy zadaje jedno pytanie: dlaczego takie życie przydarzyło się właśnie mnie? Żyjemy przekonani, że wszystko zależy od nas, więc jeżeli jakieś zdarzenia wymykają się nam spod kontroli, uważamy, że to nasza wina.
Ula Idzikowska

Nowy grecki dom. I jego brak

Większość uchodźców żyje z dala od Greków, pośrodku niczego. W obozach próbują stworzyć nowy dom. Który domem przecież nie jest.
Katarzyna Rodacka

Czy nas słychać? Głosy z Afganistanu

„Naprawdę nikt nie łapie się startującego właśnie samolotu dla żartu. To są ludzie pełni desperacji. Wolą zginąć, niż żyć w kraju rządzonym przez talibów”.
Tomek Kaczor

To też nasza historia

„Ludzie mnie często pytają, czy jestem Żydówką i skoro nie jestem, to dlaczego się tym zajmuję. Pytają mnie tak i Polacy, i Żydzi. Chciałabym, żeby kiedyś odpowiedź na to pytanie była oczywista” – mówiła Katarzyna Winiarska w 2018 r., podczas uroczystości odsłonięcia pomnika. W pierwszym rzędzie siedzieli potomkowie białowieskich rodzin żydowskich. Przyjechali tu z USA i Izraela. Mogli się tu spotkać dzięki jej pracy.
z Barbarą Imiołczyk i Tadeuszem Jackiem Zielińskim rozmawia Dominika Klimek

Cmentarz to dalszy ciąg życia

Polska na skutek II wojny światowej straciła różnorodność, która charakteryzowała nasz kraj przez stulecia. Ale trzeba pamiętać, że miliony dawnych mieszkańców Polski w całej jej różnorodności leżą w tej ziemi. Te miliony tutaj są. Z nami. I teraz chodzi o to, żebyśmy godnie tych zmarłych potraktowali.
Agnieszka Burton

Świat ma 15 km

Czy w jakimkolwiek innym kraju na świecie znajdziemy tyle kapliczek przydrożnych co w Polsce?
Tomek Kaczor

Odpowiedzialność za własne podwórko

Gdy w Lublinie staniemy przed dworcem PKS, zobaczymy przed sobą cerkiew, po lewej stronie kościół rzymskokatolicki, a po prawej – trzypasmową al. Tysiąclecia, gdzie przed wojną stała najstarsza i największa lubelska synagoga. Od tego dworca zaczynają swoje spotkanie z Lublinem przyjeżdżający tu migranci. Obok rozciąga się bazar, na którym pracuje wielu cudzoziemców. To miejsce, na które nakładają się kolejne warstwy tożsamości miasta. I dobra metafora obrazująca obszar działań stowarzyszenia Homo Faber
Ula Idzikowska

Najmłodsze państwo świata wymaga resetu

Dlaczego bogaty w złoża ropy naftowej i złota Sudan Południowy wciąż jest zależny od pomocy humanitarnej?
z Nicholasem Carrem rozmawia Krzysztof Kornas

Technologie, którymi myślimy

Przyzwyczailiśmy się do ciągłego strumienia informacji, a nasza uwaga podąża dziś głównie za nowościami. W ten sposób tracimy jednak to, co stanowi o głębokim myśleniu – możliwość podjęcia świadomej decyzji, o czym w ogóle chcemy myśleć.
z Moniką Baryłą-Matejczuk rozmawia Edyta Zielińska-Dao Quy, Ewelina Kaczmarczyk

Z szacunku dla siebie

Jeśli potraktujemy emocje jako informacje na temat tego, co się dzieje wewnątrz i na zewnątrz nas, wtedy one same podpowiadają nam, jak o siebie zadbać, co wybierać i na co zwracać uwagę.
Michał R. Wiśniewski

Trochę wolnego od wszystkiego

W naszym przeładowanym elektronicznymi mediami i gadżetami świecie często mówi się o potrzebie cyfrowej ascezy. Warto jednak zadać sobie pytanie: od czego naprawdę potrzebujemy odpocząć i kogo faktycznie stać na taki luksus?
Marta Sapała

Moje zmęczenie nie jest tylko moje

Choć może się wydawać, że nigdy nie byliśmy tak zmęczeni jak obecnie, „wyczerpanie” nie jest nowym terminem – pojawia się regularnie, pod różnymi nazwami, odkąd ludzkość obserwuje własną kondycję. Zmieniają się jedynie winni.
Janusz Poniewierski

Poniewierski o Krzeczkowskim: Zabawa w ciuciubabkę

Mówił o sobie tyle, ile chciał, nierzadko swój życiorys wyraźnie fabularyzował, czasem wręcz zmyślał… A przecież – wspominają ci, którzy go dobrze znali – pozostawał przy tym człowiekiem wewnętrznie prawym.
Olga Gitkiewicz

Gitkiewicz: Posłuchaj, jak brzmi miasto

Według WHO hałas jest poważnym zagrożeniem, drugą po zanieczyszczeniu środowiska przyczyną pogarszającego się stanu zdrowia mieszkańców miast.
Redakcja

Kropla w morzu potrzeb. Kto pomaga dzieciom z niepełnosprawnościami?

Samotność, brak środków finansowych, fizyczny i psychiczny ciężar całodobowej opieki – to rzeczywistość rodziców dzieci z niepełnosprawnością.
Redakcja

Czy ostre prawo aborcyjne zmniejsza ilość terminacji ciąży?

Choć dyskusja o aborcji rozpala w Polsce emocje, nieraz brakuje jej uczestnikom wiedzy o tym, jak prawo aborcyjne wygląda w innych krajach i jakie niesie konsekwencje. Przygotowaliśmy odpowiedzi na kilka często zadawanych pytań.
Redakcja

Jak rozmawiać o aborcji? Dominika Kozłowska u Karola Paciorka

"Debatę o aborcji powinno się rozpocząć od języka, a ten został poddany w Polsce skrajnej presji ideologicznej. Moja osobista droga układania sobie tej kwestii była również pracą nad językiem, nad słowami, jakimi się posługujemy" - mówiła Dominika Kozłowska w rozmowie z Karolem Paciorkiem w "Imponderabiliach".
Eleonora Zielińska

Na pozór, czyli o prawach reprodukcyjnych

Język, symbolika i zideologizowanie, które naznaczyły debatę publiczną wokół ustawy aborcyjnej, doprowadziły do uprzedmiotowienia kobiet, zignorowania ich dobra i praw.
Tisa Żawrocka-Kwiatkowska

Nie oceniać, być

Regularnie słyszę zdanie: „Niech pani tylko nie pomyśli, że jestem wyrodną matką”. Kobiety naprawdę są zbyt często oceniane.
Elżbieta Korolczuk

Zdrowie zaczyna się od uznania podmiotowości

W obszarze zdrowia reprodukcyjnego udało się zrobić bardzo mało, a jeśli już coś osiągnęliśmy, to głównie dlatego, że walczyły o to organizacje pozarządowe i ruchy społeczne, a nie dlatego, że politycy – z jakichkolwiek frakcji – o to zadbali.
Anna Mateja

Parę zadań z listy

Dziecko w Polsce ma dwojaki status. Przed urodzeniem wydaje się własnością wszystkich, nie wyłączając Kościoła czy prokuratury. Po przyjściu na świat prawa do niego i obowiązki wobec niego zachowuje wyłącznie rodzina biologiczna. Na dobre i na złe
Finka Heynemann

„Paranoja ciążowa”. O edukacji seksualnej

Dostęp do edukacji seksualnej jest bardzo nierówny, a jej zakres wąsko rozumiany. W efekcie młodym ludziom nierzadko brakuje podstawowej wiedzy na temat dojrzewającego ciała i zdrowych relacji.
Anna Mateja

Nie planowałam rewolucji

„Najważniejsze w życiu są wolność i miłość” – deklaruje Lidia Lempart, terapeutka słuchu i mowy, która od 40 lat uczy mówić niesłyszące dzieci.
Olga Gitkiewicz

Trochę bardziej u siebie

Moja babka chodziła na rynek, ja po wielu latach mieszkania w mieście, w którym rynkiem był centralny miejski plac, chodzę na targ. Ale w moim mieście wszyscy mówią na targowisko „rynek”, bo innego nie mamy.
Cassandra Speer

Wolność jest naszym wielkim skarbem

Niemieccy katolicy stworzyli organizację Donum Vitae, która oferuje konsultację i pomoc kobietom rozważającym przerwanie ciąży. Jej twórcom przyświecało przekonanie, że nienarodzone życie może być chronione tylko razem z matką, a nie przeciwko niej
z Thią Cooper rozmawia Karol Kleczka

Poza pro-life i pro-choice

Myślenie wyłącznie o tym, by prawnie zakazać aborcji, nie ma nic wspólnego z chrześcijańskim zadaniem zapewnienia wszystkim ludziom życia godnego – i to w obfitości
Joanna Guszta

Oswajanie katastrofy

W książkach Tove Jansson o Muminkach roi się od katastrof. Poniekąd wyrosły z jednej z nich – wojny.
z Magdaleną Budziszewską rozmawia Edyta Zielińska-Dao Quy

Mówcie prawdę

Częścią dobrej komunikacji jest nauczenie dzieci zachwytu. Nie wystarczy wygłaszać im pogadanek o miłości do przyrody. Trzeba jeszcze zarazić je elementarną wrażliwością i przyjemnością płynącą z kontaktu z naturą.
Marta Dymek

Żywność: przyzwoitość indywidualnych praktyk

W wielu kręgach wciąż najpopularniejszym pytaniem w kontekście ekologii i przyszłości jedzenia jest to, czy stawiać na zmiany systemowe, czy też na indywidualne praktyki kształtowania rzeczywistości. A częstym komentarzem do tych drugich jest opryskliwa uwaga, że przecież nie zmienią świata. Im dłużej się je powtarza, tym częściej ze smutkiem przychodzi mi do głowy, że być może są wyrazem wyższościowego myślenia.
Janusz Poniewierski

Śmierć korespondenta

Był wnikliwym obserwatorem i znakomitym gawędziarzem. Kiedy jego opowieści o Watykanie usłyszał Tadeusz Różewicz, nie miał wątpliwości, że Lehnert powinien je spisać. „Panie Marku – mówił – niech pan nie odkłada książki, na którą czekam, tak jak świat czeka na Harry’ego Pottera”.
Filip Springer

Za Austerlitzem

To nie były łatwe początki. Nie wiem, ile razy rzucałem jego książkami w kąt. Szybko się też nauczyłem, że Sebald mi nie odpuści.
Olga Gitkiewicz

Proszę siadać

Mój dziadek mówił: „O, znowu wychodzisz na lofry”. Moja babcia prostowała: „Idę na ławkę”. Na ich osiedlu przed prawie każdym blokiem, pod drzewami, stały ławki, po jednej na bramę. Popołudniami obsiadywali je sąsiedzi.
Anna Mateja

10% dzikiej ziemi

Nie musimy zbiednieć, żeby ocalić zasoby dla przyszłych pokoleń. Wystarczy, że nauczymy się rozsądniej gospodarować tym, co mamy.
Agnieszka Burton

Pusty dom

Domy widma to niedokończone budowy, ale też stare, opuszczone chałupy. W każdej wsi jest ich pełno. Kim są właściciele? Czy im nie zależy? Takie marnotrawstwo? Jeździłam od Zakopanego do Witowa, Chochołowa, Wróblówki, Czarnego Dunajca, po Stare Bystre i pytałam: „Dlaczego stoją puste?”
Filip Springer

Zabójstwo w Lindendorfie

Od jakiegoś czasu sprawdzam, jak to jest poruszać się w przestrzeni tylko za pomocą starych map.
Olga Gitkiewicz

Wyjdź na balkon, idzie wiosna

„Z balkonu patrzę na miasto – pisał 16 lat temu Jacek Podsiadło w tomie Kra – puste kartony bloków, zatrzymaną rzekę”
Rebecca Solnit

Ucieczka z przedmieścia sprzed pięciu milionów lat

Opowieści o Mężczyźnie-Łowcy lansujące pogląd, że mężczyzna daje, a kobieta bierze, że mężczyzna pracuje, a kobieta się leni, to zmyślone historyjki mające usprawiedliwić dzisiejsze postawy polityczne.
Agata Teperek

Prawo do ziemi

Historia Saamów, rdzennej ludności Europy Północnej, jest jednym z wielu przykładów na to, że sztuka ma moc przywracania pamięci o dawnych krzywdach, szerzenia wiedzy wymazywanej z podręczników i zmuszania tych, którzy są odpowiedzialni za minione tragedie, do uderzenia się w pierś.
Michał Rauszer

Krótka historia ludowego antyklerykalizmu

Antyklerykalizm pojawia się, gdy Kościół postrzegany jest jako część warstwy rządzącej – tak działo się w czasach pańszczyzny, tak było też podczas niedawnych strajków kobiet.
z Adamem Leszczyńskim rozmawia Andrzej Brzeziecki

Przemoc po polsku

Przed rozbiorami za zabijanie własnych chłopów nie trafiało się przed sąd, za zabijanie cudzych – owszem, bo oznaczało to uszczuplenie czyichś dóbr. Szlachcic – tak jak plantator wobec niewolników – był panem życia i śmierci swoich poddanych.
Olga Gitkiewicz

Parking mój widzę ogromny

Najbardziej popularna gra planszowa w Polsce jest też grą miejską. To uniwersalna strategiczna gra interaktywna przeznaczona dla jednej osoby albo dla wielu. Gram w nią czasem, niechętnie, mam słabe wyniki.
Dominika Kozłowska

Co dalej z prawem aborcyjnym w Polsce?

Obawiam się, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego przygotowuje grunt pod dalsze zaostrzanie prawa aborcyjnego. Podążając za logiką obecnego składu Trybunału, jedynie zagrożenie życia kobiety można uznać za powód do przerwania ciąży.
Filip Springer

Szara godzina

W czasach świec i lamp naftowych to był ten moment, w którym było jeszcze na tyle jasno, by ich wszystkich nie zapalać, ale już na tyle ciemno, by właściwie nic nie dało się zrobić. Można było tylko usiąść i poczekać, aż noc zdecyduje się nadejść.
Anna Mateja

Instrukcja obsługi szalupy

Pewnego dnia zapytano mnie, jaka jest moja misja zawodowa. „Skąd mam wiedzieć?” – odpowiedziałem i zacząłem się zastanawiać nad tym, co mną kieruje, kiedy wybieram takie, a nie inne wyzwania. Ustaliłem, że interesuje mnie szukanie alternatywnych rozwiązań dla ludzi, którzy nie mieszczą się w systemie.
Maciej Jakubowiak

24/7 < 8/24

Późny kapitalizm coraz lepiej organizuje się w godzinach nocnych. Jeśli jednak nie ograbia nas to z długości snu, to znaczy, że po wiekach dominacji modelu porannego, związanego ze społeczeństwami rolniczymi, nocne marki nareszcie odnajdują swój genetyczny rytm aktywności i spoczynku.
Weronika Rzeżutka, Bartosz Wróblewski

Jak dzieci rodziców na polskość namawiały

Do Uzbekistanu wyjechali lub zostali zesłani ich przodkowie. W ZSRR ukrywali swoje pochodzenie, na wszelki wypadek nie uczyli dzieci i wnuków polskiego. Dziś młodzi Uzbecy odkrywają swoje korzenie i wracają do ojczyzny pradziadków. Uczą się polskości, by potem przekazać ją swoim rodzicom.
Michał Matlak

Czułe punkty Francji

Jeszcze przed brutalnym zabójstwem Samuela Paty’ego przez nastoletniego islamistę Emmanuel Macron udał się na paryskie przedmieście, by wygłosić programowe przemówienie o walce z muzułmańskim separatyzmem. Jak będzie wyglądać nowe wcielenie francuskiej zasady laickości?
Olga Drenda

Hygge kontra słowiański przykuc

„Lokalne filozofie” kojarzą się z wizją rodem z folderu turystycznego, z pokazem obyczajów dla wycieczki. Zakładają, że większość ludzi w danym miejscu żyje jednakowo i podziela podobne wartości. Trochę tak, jakbyśmy próbowali wylewność i gościnność starszej daty Podlasiaków zaprojektować na całe polskie społeczeństwo.
Edgar Cabanas, Eva Illouz

Ucieczka do wewnętrznej twierdzy?

Mindfulness to dziś oczko w głowie wszystkich „specjalistów od szczęścia”, z wyznawcami psychologii pozytywnej na czele. Bez wątpienia dobrze komponuje się z neoliberalną teorią szczęścia, która w samodoskonaleniu, obsesyjnej trosce o umysł i ciało, widzi moralny imperatyw i ekonomiczny atut.
Anna Mateja

Bez żyrandola

Wójtowanie w Lanckoronie rozpoczynałam z planem wymyślonym na podstawie dość powierzchownej znajomości spraw. Kiedy więc mówiłam: „Odnówmy rynek”, słyszałam: „Rury” albo „Rowy są zapchane”. Przez 12 lat uczyłam się, jak pogodzić oczekiwania mieszkańców z moim marzeniem, żeby Lanckorona była jak miasteczka Toskanii.