fbpx

Społeczeństwo

723

Religia

Publicystyka

Rok
  • 2024
  • 2023
  • 2022
  • 2021
  • 2020
  • 2019
  • 2018
  • 2017
  • 2016
  • 2015
  • 2014
  • 2013
  • 2012
  • 2011
  • 2010
  • 2009
  • 2008
  • 2007
  • 2006
  • 2005
  • 1983
  • 1978
  • 1971
  • 1946
Maciej Biskup OP

Kto jest moim bliźnim?

Gdzie jest Chrystus w dramacie kryzysu humanitarnego? Na granicy. Tam właśnie „rozbił namiot”. W chłodzie i głodzie. Wystawia się tam na zranienie. Jest także w tych, którzy decydując się na pomoc migrantom i uchodźcom, świadomie ograniczyli swoje poczucie bezpieczeństwa
Janusz Poniewierski

Dwa katolicyzmy

Wypłukiwaniu z polskiego katolicyzmu ducha Kazania na Górze na rzecz obrony tradycji narodowej i cywilizacji chrześcijańskiej mniej lub bardziej biernie poddaje się spora część Kościoła w Polsce.
Redakcja

Dominika Kozłowska: spotkałam osoby, które odeszły z Kościoła, aby zachować wiarę

„Przyszłe pokolenia zarzucą nam, że nie byliśmy dość radykalni. Potencjał buntu nie jest wystarczająco uruchomiony w naszym społeczeństwie, nie mówiąc już o Kościele” – mówi w rozmowie z „Tygodnikiem Powszechnym” Dominika Kozłowska.
Redakcja

Oddajemy głos Czytelniczkom i Czytelnikom „Znaku”

Dziękujemy – to dzięki Wam trwamy już od 800 numerów. Tworzyć dla Was pismo to prawdziwy zaszczyt.
Agnieszka Piskozub-Piwosz

Pismo nie tylko o religii

Miesięcznik często wyprzedza dużą część dyskursu publicznego. Tak było z ważnym dla mnie tematem neuroróżnorodności. Albo z teologią queer, o której wcześniej nie słyszałam, mimo że jestem teolożką.
z Thomasem J. Reesem SJ rozmawia Karol Kleczka

Zbyt szybko kanonizowaliśmy Jana Pawła II

Konserwatyści oskarżają każdego, kto kwestionuje autorytet Jana Pawła II, o to, że podcina gałąź zachodniej cywilizacji. Liberałowie powtarzają, że papież jedyne, co robił, to chronił pedofilów i prześladował nieprawomyślnych teologów. Obie strony są w błędzie – musimy patrzeć na tę postać w całej jej złożoności.
ks. Michał Heller

Racjonalność i zdziwienie

Nauka się rozwija, coraz mniej jest w naszych teoriach dziur, a rozumowanie badaczy z poprzednich wieków wydaje się nam dziś naiwne. Czy to oznacza, że nie ma już miejsca na podziw dla „cudów przyrody”?
z Rezą Aslanem rozmawia Michał Jędrzejek

Kopanie duchowej studni

Ludzie z reguły tworzą obraz Boga, który jest podobny do nich: starsi ludzie wyobrażają Go sobie jako człowieka sędziwego, mężczyźni jako mężczyznę, osoby czarnoskóre jako czarnego. To naturalny impuls. Ale jest w nim coś groźnego. Ubóstwiając siebie, możemy ubóstwić nasze zarówno dobre, jak i złe cechy.
Janusz Poniewierski

Jubileusze

Jesienią 2013 r. w 700. numerze „Znaku” przypomniano kilka pytań stawianych przez to pismo na różnych etapach jego historii. Na ich liście zabrakło pytania o zaangażowanie i solidarność. Dobrze zatem, że obecny, 800., numer na to właśnie zwraca uwagę.
Janusz Poniewierski

Biskupi u progów

Jeden z biskupów usłyszał w Rzymie głos niesłusznej, jego zdaniem, krytyki pod adresem Kościoła w Polsce; drugi krytykowany się nie poczuł, przeciwnie: wizyta w Watykanie umocniła go w przeświadczeniu, że urzędnicy Kurii Rzymskiej chwalą drogę, którą od lat podąża nasz Kościół.
Agnieszka Burton

Bóg w krainie Oz

Co trzeci mieszkaniec Australii nie wyznaje żadnej religii. Australijczycy albo są twardo stąpającymi po ziemi pragmatykami, albo poszukują duchowości w przyrodzie, jodze bądź New Age’u.
Redakcja

Chrześcijanki i chrześcijanie piszą list otwarty w sprawie kryzysu na granicy

„Możemy mieć różne poglądy, jednak jako chrześcijan łączy nas Ewangelia. Gdy na terenie naszego kraju życie tylu osób znajduje się w niebezpieczeństwie, Chrystus daje nam jasną wskazówkę: «Wszystko, co uczyniliście jednemu z tych braci moich najmniejszych, Mnieście uczynili» (Mt 25, 40)” - piszą autorzy listu. Podpisujemy się pod ich apelem.
Karol Kleczka

Jesień Kościoła w Polsce

Trudno w trakcie dynamicznie rozwijającego się przebiegu wydarzeń wyrokować o zakończeniu, jednak jesień 2021 r. jest z co najmniej kilku powodów krytycznym czasem dla Kościoła katolickiego w Polsce. Czy zakończy się katastrofą?
Redakcja

Anna Brzyska i Marian Turski laureatami Nagrody im. ks. Stanisława Musiała

W piątek 8 października dziennikarz i historyk Marian Turski oraz działaczka społeczna Anna Brzyska odbiorą Nagrody im. ks. Stanisława Musiała za rok 2020. Wyróżnienie to jest przyznawane osobom zasłużonym dla dialogu chrześcijańsko- i polsko-żydowskiego.
Karol Kleczka

Raport ws. dominikanina Pawła M. Otwarcie drzwi do niezliczonych rozliczeń

Obszerny raport komisji ds. dominikanów rodzi ból. Pytanie, co z tym bólem zrobimy? Czy ruszy lawina śledztw i raportów?
Janusz Poniewierski

Matka Czacka. Lekcja słuchania

Matka Czacka budowała Kościół wiarygodny, który przyciągał nawet zdeklarowanych antyklerykałów. Kościół nie triumfalistyczny, ale prawdziwie ewangeliczny.
Redakcja

Apel do Rady Stałej Konferencji Episkopatu Polski ws. sytuacji uchodźców w Usnarzu Górnym

W związku z brakiem pomocy humanitarnej dla uchodźców zgromadzonych na granicy polsko-białoruskiej, wolontariusze przebywający w Usnarzu oraz niektóre środowiska katolickie, wystosowali wspólny apel do Rady Stałej Konferencji Episkopatu Polski. Jako redakcja miesięcznika „Znak” zdecydowaliśmy się go podpisać.
Janusz Poniewierski

Błogosławieni

Czekając na beatyfikację prymasa, obawiam się, by niektóre jego wypowiedzi i decyzje nie zostały przez nią „uświęcone” i uznane za nieomylne. Chciałbym, by wzorem dla polskich katolików stała się pobożność i heroiczność cnót Stefana Wyszyńskiego, ale już niekoniecznie jego – dość klerykalne – postrzeganie Kościoła.
Tadeusz Zatorski

Jezus dla ateistów (ale tylko katolickich)

Jezus Niechrystus to „mowa o religii” do wykształconych spośród tych, którzy w dogmat chrześcijański już nie wierzą, ale bardzo chcieliby pozostać chrześcijanami. Cokolwiek by to miało oznaczać.
Sebastian Duda

Książka niebezpieczna?

Jezus Niechrystus to pochwała transgresji i świadectwo radykalnego odrzucenia chrześcijaństwa, które może okazać się atrakcyjne dla ludzi rozczarowanych Kościołem.
Karol Kleczka

Jego ekscelencja sołtys Głódź

Tradycyjne różnice między panem, wójtem i plebanem zniosła we wsi Piaski unia personalna urzędów w osobie arcybiskupa Głódzia. Można się śmiać z absurdu sytuacji, ale to śmiech przez łzy.
Hanna Malewska

Kim są dziś faryzeusze?

„Nie można przemilczeć, że wśród «katolików» są skamieniałe faryzejskie sumienia” - pisała w 1946 roku Hanna Malewska. Jej przestroga nie utraciła na aktualności.
Janusz Poniewierski

„Ogon” zaproszony na synod biskupów?

Reforma synodu biskupów, jeśli tylko uda się ją przeprowadzić, może oznaczać początek przemian w całym Kościele: docenienie każdej osoby, odwrót od klerykalizmu.
ks. Michał Heller

Dobre strony upływania czasu

Na okładce marcowego numeru „Znaku” widnieje moje nazwisko, a pod nim napis: Pytania o Boga i ateizm. Oczywiście pytań mam więcej, nie tylko o Boga i ateizm, ale właśnie te dwa – jako spinające w sobie cały plik innych pytań – doskonale nadają się na okładkę.
Janusz Poniewierski

Więcej niż skandal

W polskich kościołach normą stało się dodawanie do rytuału mszy różnych elementów pobożnościowych. I nikogo to nie dziwi. Ale już skorygowanie ewidentnego błędu w modlitwie za Żydów okazuje się niemożliwe do przeprowadzenia.
Cassandra Speer

Wolność jest naszym wielkim skarbem

Niemieccy katolicy stworzyli organizację Donum Vitae, która oferuje konsultację i pomoc kobietom rozważającym przerwanie ciąży. Jej twórcom przyświecało przekonanie, że nienarodzone życie może być chronione tylko razem z matką, a nie przeciwko niej
z Thią Cooper rozmawia Karol Kleczka

Poza pro-life i pro-choice

Myślenie wyłącznie o tym, by prawnie zakazać aborcji, nie ma nic wspólnego z chrześcijańskim zadaniem zapewnienia wszystkim ludziom życia godnego – i to w obfitości
Jan Woleński

Otwartość na odmienne poglądy

Mimo że jestem ateistą, zgadzam się z ks. Hellerem w wielu kwestiach związanych ze stosunkiem religii i nauk.
Tomasz Szarek

Granice matematycznego świata

Muszę przyznać, że w mojej filozoficznej edukacji większą rolę niż dzieła klasyków odegrały eseje Michała Hellera.
ks. Eligiusz Piotrowski

Inny Bóg?

Michał Heller jest uczonym kosmologiem i księdzem katolickim. Sam przyznaje, że z tego powodu „ma pewien problem” z własną tożsamością, która zmienia się cyklicznie na trasie Kraków–Tarnów. To napięcie nie tylko ma charakter anegdotyczny, ale również wpływa na naukowe problemy, które się z nim wiążą.
Michał Jędrzejek

Ateizm walczący, sceptyczny i pobożny

Jakie pytania stawiają dziś ateiści? Czym jest dla nich religia? Jakie formy przyjmuje ich niewiara? Krótki przegląd nowych książek o ateizmie.
z Michałem Hellerem rozmawia Wojciech Bonowicz

Nie lubię pytań o Boga

Zawsze podkreślam, że jak się weźmie poglądy wyrafinowanego teologa i przekonania prostego człowieka, który modli się pod przydrożnym krzyżem, to w porównaniu z rzeczywistością Bożą różnica między nimi jest niewielka.
ks. Michał Heller

Kilka uwag o Kościele w okresie pandemii

Po upadku komuny przewidywałem, że laicyzacja dotknie Polskę. Myliłem się, gdyż przypuszczałem, że to nastąpi szybko. Nastąpiło ze znacznym opóźnieniem. Napięcia narastały nieubłaganie, stopniowo i podskórnie, a teraz nastąpił wybuch.
Janusz Poniewierski

Odważmy się marzyć

Papież Franciszek nie wstydzi się marzeń, a równocześnie jest realistą. Dobrze wie, od czego zacząć budowanie braterstwa. Mówi o małych krokach: o szacunku, ręce wyciągniętej ku drugiemu, gotowości do tego, żeby go wysłuchać.
z Anną Szwed rozmawia Michał Jędrzejek

Usłyszeć głos katoliczek

Gdy jedne katoliczki uczestniczą w Strajku Kobiet, inne świadomie wybierają postawę konserwatywną. Walka o autonomię może przyjmować różne formy.
Janusz Poniewierski

Śmierć teologa

Jako teolog troszczył się o prowadzenie dialogu z szeroko pojętą humanistyką, trzymanie ręki na pulsie świata, diagnozowanie jego problemów i otwieranie się na jego mądrość.
Janusz Poniewierski

Halo, pasterze – tu owca

Oskarżam Was, że milczeliście, chociaż wiele wskazuje na to, iż przynajmniej niektórzy z Was wiedzieli o abp. Paetzu i kard. Gulbinowiczu… Dlaczego żaden z Was nie zaprotestował – w imię więzi z Jezusem i Ewangelią, którą przy każdej okazji deklarujecie?
z ks. Andrzejem Kobylińskim rozmawia Redakcja

Przemyślmy to od nowa

Od kilkunastu lat stawiam tezę, że katolicyzm trzeba w pewnym sensie wymyślić na nowo. Pytanie brzmi, jak przeprowadzić tę reformę, żeby Kościół katolicki pozostał po niej wciąż sobą.
Janusz Poniewierski

Dzień gniewu

Kościół w Polsce ma z wolnością ogromny problem. On się jej boi. Często działa tak, jakby wolał człowieka przymusić do trwania na drodze ku dobru, aniżeli dać mu wolny wybór.
Mateusz Burzyk

Kilka pytań i odpowiedzi w sprawie Theodore’a McCarricka, Jana Pawła II i kard. Stanisława Dziwisza

Wyjaśnienie związków kard. Dziwisza z największymi skandalami seksualnymi Kościoła jest nieodzowne. Katoliccy wierni – i nie tylko oni – muszą się tego głośno domagać.
z Haliną Bortnowską rozmawia Mateusz Burzyk

Bądźmy alternatywą

Trzeba nauczyć się myśleć o Kościele szerzej, czerpać z jego bogatej tradycji. Nie jesteśmy skazani na jedno pokolenie biskupów, powinniśmy mieć swoją duchową samodzielność.
z Tomaszem Polakiem rozmawia Michał Jędrzejek

Kościelnej maszyny nie da się naprawić

Reformatorzy w Kościele byli i będą, a system jest wciąż taki sam. Gdy Franciszek z Asyżu próbował tworzyć Kościół ubogi, to jego reforma została zneutralizowana w ciągu jednego pokolenia. Z obecnym papieżem będzie tak samo.
z Elżbietą Adamiak, Zbigniewem Mikołejką, Stanisławem Obirkiem i ks. Eligiuszem Piotrowskim rozmawia Michał Jędrzejek

Błąd systemu

Nowa książka Tomasza Polaka to istotne wydarzenie intelektualne w polskich dyskusjach o religii. Być może najważniejsze od czasu debaty nad tezami ks. Wacława Hryniewicza o „pustym piekle”.
z Justyną Zorn rozmawia Maria Rościszewska

Marzenie o Kościele

Mam takie marzenie, aby na czele naszego lokalnego Kościoła był biskup, którego mogłabym spotkać w SKM-ce, bo nie woziłby się limuzynami po mieście. Który raz w tygodniu odwiedzałby chorych w hospicjum. Biskup, który pamiętałby, że życie nie toczy się tylko w pałacach i urzędach.
Dominika Kozłowska

Zabijanie Boga

Władza w Kościele służy dziś nie dobru ludzi, ale zachowaniu pozycji, obronie statusu i zastanej formy życia. To jedyne wyjaśnienie, które pozwala mi zrozumieć, dlaczego Kościół trzyma się swojej archaicznej, absolutystycznej struktury. Twierdzenie, że taka forma organizacji stanowi wolę Boga, to dla mnie oszustwo.
Janusz Poniewierski

Józefa Hennelowa in memoriam

Była dla Kościoła „głosem wołającego na puszczy”. Nie słuchano jej, odsądzano od czci i wiary, a ona w tym czasie pisała, że chce „być wewnątrz Kościoła, mimo że ten Kościół może boleć”.
Stephen Greenblatt

Wątpliwości Darwina

Dla wielu współczesnych, włączając w to mnie samego, opowieść o Adamie i Ewie jest mitem. Oświecenie zrobiło swoje: nagi mężczyzna i naga kobieta w ogrodzie z gadającym wężem powrócili do sfery imaginacji, która dała im też swój początek. Wciąż mają jednak ogromne znaczenie dla tego, jak myślimy o niewinności i pokusie, o wysiłku, płci i śmierci.
Janusz Poniewierski

Człowiek z darem widzenia

Była w nim wewnętrzna prawość. I – z gruntu franciszkańska – dobroć. Pamiętam jego uśmiech, dobre oczy i budzącą zaufanie twarz: oblicze człowieka wiarygodnego.
Richard Kearney

Bóg po Bogu

Co nastanie po Bogu? Jakie będą następstwa naszej zgody na odejście Boga? Co ujawni się z tej nocy nie-wiedzy, z tej chwili porzucenia i opuszczenia? Zwłaszcza tym, którzy – po pozbyciu się „Boga” – wciąż poszukują Boga?
Janusz Poniewierski

Wacław Hryniewicz (1936-2020). Ksiądz, który wierzył w Jezusa

Wacław Hryniewicz był teologiem prawdziwym. Snucie refleksji o Bogu i o Kościele stanowiło jego pasję, całkowicie wolną od przymusu wspinania się po szczeblach kariery kościelnej bądź uniwersyteckie.