Trzy pierwsze kobiety rozpoczęły jesienią 1894 r. studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego tylko dlatego, że osobiście zgodzili się na to dziekan oraz Ministerstwo Wyznań i Oświaty w Wiedniu. Stanisława Dowgiałłówna, Janina Kosmowska i Jadwiga Sikorska wybrane z ponad 60, które złożyły podania, były na początku jedynie słuchaczkami. Dlaczego starania o uzyskanie tego minimum trwały aż do ostatnich lat XIX stulecia?
Żeby odpowiedzieć na to pytanie, trzeba przypomnieć kilka faktów. Rozpocznijmy od tego, że senat uczelni wprawdzie wyraził zgodę na przyjęcie kobiet, jednak nie zobowiązywał się ani do ich egzaminowania, ani do wydania dyplomu poświadczającego zdobycie wykształcenia. Po każdym semestrze hospitantki musiały składać pismo do dziekana z prośbą o umożliwienie uczęszczania na wykłady w kolejnych miesiącach. Nieprzypadkowa jest dziedzina, na której studiowanie się zgodzono: farmacja. Poza zasięgiem kobiet wciąż pozostawały kierunki uważane za bardziej prestiżowe, jak medycyna, prawo, historia i matematyka.
Na Wydziale Lekarskim kobiety pojawiły się w 1900 r., a Wydział Prawa otworzył się przed nimi jako ostatni, 19 lat później.
Kobiety nie mogły więc studiować dziedzin, które służyły rozwojowi nauki, bo farmacja wówczas była uważana za materię aptekarsko-pigularską, usługową wobec medycyny. Dziewczyny z ambicjami akademickimi weszły więc do niszy, a i tak budziło to opory na uniwersytecie i wśród osób spoza uczelni. Jadwiga Sikorska-Klemensiewiczowa wspominała, że jej ojciec krytykował zarówno praktykę akuszerską, którą prowadziła przed studiami, jak i samą naukę. Dziewczyny miały świadomość, że wytyczają nowe drogi i nie są jedynymi, które chciałyby nimi podążać, zwłaszcza że możliwość uczenia się na ziemiach polskich czyniła studia bardziej przystępnymi, chociażby ze względów finansowych. Studia były przecież płatne. Wyjazd na uniwersytet w Belgii, Francji, Szwajcarii albo Wielkiej Brytanii, ale też do Sankt Petersburga, gdzie kobiety mogły się uczyć w Cesarskiej Wojskowej Akademii Medycznej, czy do Charkowa te koszty jeszcze podwyższał, bo dziewczyna musiała się w obcym miejscu samodzielnie utrzymać.
Musiała też mieć maturę, tymczasem czteroklasowe gimnazjum dla dziewcząt, kończące się egzaminem dojrzałości i z programem gimnazjów męskich, które były bardziej wymagające niż wiele żeńskich szkół uruchomiono w Krakowie dopiero we wrześniu 1896 r.
Dlatego wiele kobiet, jeśli nie miało możliwości zdania matury w stronach rodzinnych, rozpoczynało życie akademickie od statusu wolnych słuchaczek i zaliczenia egzaminu dojrzałości. Kolejnym wymogiem była biegła znajomość języków obcych, najlepiej francuskiego i niemieckiego. Powodzenie przedsięwzięcia, jakim była migracja akademicka, zależało jednak w dużej mierze od determinacji samych kobiet. Czekało na nie sporo wyzwań, rozpoczynając od długiej podróży koleją żelazną, np. z Warszawy do Szwajcarii, którą znamy chociażby z Nocy i dni Marii Dąbrowskiej. Przebyła ją i sama autorka, studentka uniwersytetu w Lozannie, i jej powieściowa protagonistka Agnieszka Niechcicówna. Na miejscu czekał na kobiety z polskich ziem obcy świat, nie zawsze przyjazny, bo choć wyrwały się spod kurateli rodzicielskiej, kontrola społeczna wobec kobiet na zachodzie Europy potrafiła być równie wymagająca.
