Obecna w podtytule kruchość jest wieloznaczna. Zawiera pamięć o tysiącach zaginionych i zniszczonych tomów, stratach spowodowanych przez wojny i ludzką głupotę, a także ciągłe wątpliwości, czy książka jako przedmiot i biblioteka jako instytucja mają szansę utrzymać się w płynnej rzeczywistości. Autorzy, choć podkreślają ten niepewny los, jednocześnie udowadniają, że prywatne zbiory i publiczne wypożyczalnie przetrwały już liczne próby na przestrzeni wieków.
Czytaj także
Między regałami
Historia bibliotek to zarówno opowieść o rękopisach i inkunabułach oraz kolekcjonerskich ambicjach, jak i o stopniowej demokratyzacji, rynku literatury popularnej, przejściu od funkcji edukacyjnej do usługowej i rozrywkowej. Pettegree i der Weduwen nie zapominają również o prognozach na przyszłość – jednoznacznie popierając ewolucję w kierunku centrów animacji społeczno-kulturowej, zogniskowanych jednak wokół czytelnictwa.
Siłą Bibliotek jest ich rozmach, autorzy starają się uwzględnić konteksty funkcjonowania tych instytucji na całym świecie – także aspekty ich różnorodnych lokalnych, politycznych i geograficznych uwarunkowań. Niewątpliwą zaletą jest lekkość stylu, poczucie humoru i zamiłowanie do ciekawostek. Poznajemy więc nie tylko losy szacownych instytucji z całego świata, ale również nienasyconych bibliofilów złodziei, początki rynku harlequinów, bibliotekarki konne i bibliobusy. Autorzy pokazują, że książki zmieniają się wraz z ich czytelnikami, a bibliotekarze niejednokrotnie z wielką pasją dbają o umożliwienie im spotkania. Nie brak tu zaskoczeń i nagłych zwrotów akcji, cel jednak jest wciąż przez wieki ten sam – dbałość o czytelnictwo i jego jakość.
Andrew Pettegree, Arthur der Weduwen Biblioteki. Krucha historia tłum. Agnieszka Nowak-Młynikowska, Wydawnictwo Smak Słowa, Sopot 2022, s. 560
