Kropla w morzu potrzeb. Kto pomaga dzieciom z niepełnosprawnościami?

Samotność, brak środków finansowych, fizyczny i psychiczny ciężar całodobowej opieki – to rzeczywistość rodziców dzieci z niepełnosprawnością.

Czy ostre prawo aborcyjne zmniejsza ilość terminacji ciąży?

Choć dyskusja o aborcji rozpala w Polsce emocje, nieraz brakuje jej uczestnikom wiedzy o tym, jak prawo aborcyjne wygląda w innych krajach i jakie niesie konsekwencje. Przygotowaliśmy odpowiedzi na kilka często zadawanych pytań.

Jak rozmawiać o aborcji? Dominika Kozłowska u Karola Paciorka

„Debatę o aborcji powinno się rozpocząć od języka, a ten został poddany w Polsce skrajnej presji ideologicznej. Moja osobista droga układania sobie tej kwestii była również pracą nad językiem, nad słowami, jakimi się posługujemy” – mówiła Dominika Kozłowska w rozmowie z Karolem Paciorkiem w „Imponderabiliach”.

Ankieta: Kto o tym pamięta?

W preambule ustawy z 7 stycznia 1993 r. zadeklarowano „prawo każdego do odpowiedzialnego decydowania o posiadaniu dzieci oraz prawo dostępu do informacji, edukacji, poradnictwa i środków umożliwiających korzystanie z tego prawa”. Zapytaliśmy cztery specjalistki, co przez blisko 30 lat udało się w tym zakresie osiągnąć, a co pozostaje do zrobienia.

Spis treści 792

Prawo do decydowania

Własne „Tak” – taki tytuł nosiła rozmowa, jaką przeprowadziłam z Józefą Hennelową na początku mojej pracy w roli redaktorki naczelnej miesięcznika „Znak”. Zapadły mi mocno w pamięć jej słowa, że mężczyźni, którzy chcą decydować o tym, „jak kobieta powinna przeżywać macierzyństwo, nie mają bladego pojęcia, co czują kobiety w ciąży niechcianej, gdy cały ich organizm nie wyraża zgody na dziecko”

Na pozór, czyli o prawach reprodukcyjnych

Język, symbolika i zideologizowanie, które naznaczyły debatę publiczną wokół ustawy aborcyjnej, doprowadziły do uprzedmiotowienia kobiet, zignorowania ich dobra i praw.

Nie oceniać, być

Regularnie słyszę zdanie: „Niech pani tylko nie pomyśli, że jestem wyrodną matką”. Kobiety naprawdę są zbyt często oceniane.

Zdrowie zaczyna się od uznania podmiotowości

W obszarze zdrowia reprodukcyjnego udało się zrobić bardzo mało, a jeśli już coś osiągnęliśmy, to głównie dlatego, że walczyły o to organizacje pozarządowe i ruchy społeczne, a nie dlatego, że politycy – z jakichkolwiek frakcji – o to zadbali.

Parę zadań z listy

Dziecko w Polsce ma dwojaki status. Przed urodzeniem wydaje się własnością wszystkich, nie wyłączając Kościoła czy prokuratury. Po przyjściu na świat prawa do niego i obowiązki wobec niego zachowuje wyłącznie rodzina biologiczna. Na dobre i na złe

„Paranoja ciążowa”. O edukacji seksualnej

Dostęp do edukacji seksualnej jest bardzo nierówny, a jej zakres wąsko rozumiany. W efekcie młodym ludziom nierzadko brakuje podstawowej wiedzy na temat dojrzewającego ciała i zdrowych relacji.

Jeż na autostradzie: Joanna Oparek

Myślę o wieloznaczności tytułowych Obrotów: czasownik „obracać” odnosi się do ruchu ciała wokół własnej osi, ale także do przemiany. Obracają się ciała niebieskie. Obracają się ludzkie ciała w tańcu, wykonują piruety – dopóki nie obrócą się w proch. Obracają się sprawy, dając taki czy inny wynik. Obracając się, zwłaszcza na pięcie, można ustawić się do kogoś plecami. Na przykład kiedy się odchodzi.

Voltaire, czyli religia przeciwko naturze

W liście do Fryderyka II Voltaire dokonał autorskiej interpretacji Mahometa… Napisał tę tragedię przerażony łatwością, z jaką wyznawcy religii gotowi są „poświęcić naturę dla zabobonu”.

Brakujące części

David Shrigley mówi, że nie chce żyć, zgodnie ze znanym frazesem, tak, jakby każdy dzień był tym ostatnim w jego życiu. Woli natomiast każdy dzień przeżywać tak, jakby był tym pierwszym

Nie planowałam rewolucji

„Najważniejsze w życiu są wolność i miłość” – deklaruje Lidia Lempart, terapeutka słuchu i mowy, która od 40 lat uczy mówić niesłyszące dzieci.

Milczenie ateistów

Statystyki pokazują jasno – muzułmanie na Bliskim Wschodzie coraz częściej odchodzą od swojej wiary. Niekoniecznie jednak mogą o tym mówić nawet najbliższym. Mo, Zahra i Sami wiodą podwójne życie i w głębi duszy liczą na jak najszybszą sekularyzację świata muzułmańskiego.

Język zimy

Sezonowość, zmiany pór roku – za tym będziemy tęsknić w obliczu postępujących zmian klimatycznych. Ale niezależnie od zacierania się granic między łagodną zimą a chłodną wiosną jeszcze długo pozostanie w nas język, który służył do opisu tych zmian. Innymi słowy: język zimy przetrwa pokolenia, nawet jeśli zimy już nie będzie.

Proza tycia

W czytającej Polsce autorka tego przekładu jest bardziej rozpoznawalna od autorki książki. Tym lepiej dla książki, bo znalazła u nas godną promotorkę, która i pięknie przełoży, i rzetelnie opracuje. Magda Heydel to nieczęsty przypadek filologa o talencie literackim.

Sfeminizowany obłęd

Czy kobiety częściej niż mężczyźni zmagają się z zaburzeniami psychicznymi? Niełatwo rozstrzygnąć ten problem, mimo że statystyki często udzielają twierdzącej odpowiedzi. Appignanesi udowadnia jednak, że robią to zbyt pochopnie.

Pradziadków nosimy w sobie

Rodzina idealna? Nie ma czegoś takiego, choć telewizyjne reklamy dość często konsekwentnie lansują ów wzorzec.

Człowiek, ceramik, czarodziej

„Cudze chwalicie, swego nie znacie” – fraza z wiersza Stanisława Jachowicza dezaktualizuje się w ostatnich latach w kontekście polskiej sztuki użytkowej.

Dobrze naświetlona historia

Niedenthal zdobył sławę dzięki zdjęciom, które obiegły świat. Gdy jednak przyjechał do kraju rodziców w 1973 r., sądził, że nie będzie robił zdjęć politycznych i że nie zostanie w Polsce na dłużej.

Kolonializm nasz powszedni

„Droga kręta, niełatwo odnaleźć polski pomnik” – w tym krótkim zdaniu można by streścić obszerny reportaż (właściwie czy to jest reportaż?) Natalii Bryżko-Zapór Pogranicze wszystkiego. Podróże po Wołyniu. Autorka przez ponad 400 stron prowadzi nas po Wołyniu, ale – paradoksalnie – najbardziej na tych terenach interesuje ją Polska”.

Historia przemocy

„Przemoc domowa dotyka każdego i każdej z nas” – pisze amerykańska reporterka Rachel Louise Snyder. Wydaje się to brzmieć bardzo poważnie i trochę na wyrost. Gwarantuję, że po lekturze tej książki już takie wydawać się nie będzie.

Ballada o śpiewającym poecie i smutnych frajerach

Okudżawa, obywatel Związku Radzieckiego, wręczał swoim słuchaczom i słuchaczkom paszporty do zupełnie innego świata, czystszego o wiele tonów od tego, w którym trzeba było żyć pośród licznych pieczątek, jeszcze liczniejszych donosicieli i bylejakości ukrywanej lepiej lub gorzej pod czerwonym płótnem.

Przeuszone w tłumaczeniu

By zachować w języku onomatopeje, należałoby je wpisać na listę dźwiękowych terminów zagrożonych. Ich ochronie może służyć praktyka echotłumaczenia i pisarstwo traktujące o dźwięku, a szerzej – mówienie o tym, co słyszymy, i świadome malowanie pejzaży dźwiękowych w literaturze.

Dźwiękowa mgła

Czuję, jak dźwięk betonowej czteropasmówki napiera na moje plecy, i wiem, że to miejsce jest już dla mnie stracone.

Trochę bardziej u siebie

Moja babka chodziła na rynek, ja po wielu latach mieszkania w mieście, w którym rynkiem był centralny miejski plac, chodzę na targ. Ale w moim mieście wszyscy mówią na targowisko „rynek”, bo innego nie mamy.

Więcej niż skandal

W polskich kościołach normą stało się dodawanie do rytuału mszy różnych elementów pobożnościowych. I nikogo to nie dziwi. Ale już skorygowanie ewidentnego błędu w modlitwie za Żydów okazuje się niemożliwe do przeprowadzenia.

Nie wierzę w grzeczny dialog

Palestyńczycy i Izraelczycy powinni usłyszeć wzajemnie swoje głosy. Znamy nasze stanowiska polityczne. Uwewnętrzniliśmy slogany. Teraz potrzebujemy wsłuchać się w nasze opowieści, bo to one czynią nas ludźmi.

Dziewięć myśli o intelektualistach

Dobra zasada, zanim pójdziesz na marsz i zaczniesz skandować hasła: jeśli nie było cię na miejscu i nie doświadczyłeś realiów wojny czy niesprawiedliwości, nie masz prawa się wypowiadać, nawet jeśli dana sprawa budzi twoją sympatię. Jeśli nie masz wiedzy i doświadczeń z pierwszej ręki – milcz.

Uwagi o pięknie

Zdolność do poddania się wszechogarniającemu zachwytowi piękną rzeczą jest zaskakująco trwała i objawia się w najbardziej skrajnych warunkach. Nawet wojna, nawet wizja pewnej śmierci nie może jej stłumić.

Susan Sontag jako metafora

Jej portrety, ze spojrzeniem uwodzącym intelektem, z nonszalancką mową ciała, to już ikony popkultury. Susan Sontag jest idolką. Czy jednak wystarczająco uważnie i krytycznie traktujemy jej rozważania? Czy nie ulegamy pokusie idealizacji i fetyszyzacji tej postaci?

Wolność jest naszym wielkim skarbem

Niemieccy katolicy stworzyli organizację Donum Vitae, która oferuje konsultację i pomoc kobietom rozważającym przerwanie ciąży. Jej twórcom przyświecało przekonanie, że nienarodzone życie może być chronione tylko razem z matką, a nie przeciwko niej

Poza pro-life i pro-choice

Myślenie wyłącznie o tym, by prawnie zakazać aborcji, nie ma nic wspólnego z chrześcijańskim zadaniem zapewnienia wszystkim ludziom życia godnego – i to w obfitości

Litota Adama Zagajewskiego

Inaczej czyta się dzieło poety za jego życia, inaczej zaś kiedy ręka losu stawia kropkę. W momencie publikacji moją uwagę przyciągała w wierszach Adama raczej strona życia i jego epifanii, choć także świadomość czającej się grozy. Teraz dopiero widzę, jak wiele czujnej uwagi Adam poświęcał zawsze zwycięskiemu partnerowi życia – śmierci, i jak śmiało spoglądał w jej żółte oczy

Chrzest

W Stacji: Literatura prezentujemy nowe opowiadanie Joanny Rudniańskiej. Tekst do przeczytania w papierowym wydaniu miesięcznika „Znak”. A oto krótki wywiad przeprowadzony z autorką