fbpx

Tag: literatura

Michał Przeperski

Ćwiczenia z Realpolitik

W rozmowie rzece z Robertem Walenciakiem Andrzej Werblan raz jeszcze opowiada o dziejach Polski Ludowej. Obszerne Postscriptum okazuje się nie mniej pasjonujące od opublikowanej przed dwoma laty książkowej dyskusji Werblana z Karolem Modzelewskim.

Ilona Klimek-Gabryś

Nagle i nie po kolei

Nie lubię tłumów i hałasu, drażnią mnie pewne dźwięki, zapachy czy ostre światło, czuję się roztrzęsiona, gdy mam za dużo do zrobienia, zmiany wytrącają mnie z równowagi. Literatura określa te symptomy mianem wysokiej wrażliwości. Niektóre historie również działają na mnie ze wzmożoną siłą. Tak właśnie było z Kto ukradł jutro? Olgi Ptak.

Bogumiła Motyl

Piracka opowieść

Co łączy kryptowalutę Bitcoin, narkotyki, anonimizujący serwis Tor oraz kryptonim Strasznego Pirata Robertsa z filmu „Narzeczona dla księcia”?

Julia Fiedorczuk

Wielkie pytanie

Nie uciekaj: pierwsze wskazanie duchowości i ekologii. Zostań z kłopotami, bądź blisko, staw się na swoje życie. Znajdź swoje miejsce – właśnie tu, właśnie teraz.

Redakcja

Regulamin konkursu #książkazautografem

Którą z książek Jerzego Pilcha cenisz najbardziej? Dlaczego? Odpowiedz na pytanie i zdobądź książkę „Widok z mojego boksu” z autografem autora.

Tadeusz Zatorski

Bądźmy Europejczykami

Wiesenstein Hansa Pleschinskiego to trochę powieść, trochę esej historycznoliteracki, a chwilami także fabularyzowana biografia – gatunek nie przez wszystkich lubiany. Mimo to książka zasługuje na szczególną uwagę właśnie w Polsce, bo stawia kilka pytań ważniejszych dziś może dla nas niż dla czytelników niemieckich.

Alina Świeściak

Awangarda nas wyzwoli. Czytanie poezji najnowszej

2019 był rokiem bardzo dobrych debiutów i mocnych projektów postawangardowych. Wyobrażam sobie jednak, że ktoś inny mógłby opowiedzieć o tym zupełnie inną historię, awangardy nawet nie zauważając.

Tomasz Kunz

O dalszych pożytkach z myślenia literaturą

Wiele tytułów to gorliwa pochwała literatury rozpisana na cztery części, z których każda prowadzi w nieco inne rejony doświadczenia, splatając śmiało publiczne z prywatnym, ziemskie z nadprzyrodzonym, polityczne z teologicznym i lokalne z europejskim.

Eliza Kącka

Czytanie w bliznach

Wiele się zmieniło w ostatnim półwieczu, jeśli idzie o zbiorowe preferencje intelektualistów. Jeszcze jakieś 50 lat temu wielu z naszych niezależnych intelektualistów zasługiwało na miano, jakie Mochnacki nadał romantycznym demokratom: „obłąkańcy przewrotu”. O niczym innym niemal pisać nie wypadało.

Georgina Gryboś-Szczepanik

Odnaleźć, co ulotne

Opowiadania Ewy Szelburg-Zarembiny utkane są z nieszczęść, rys, szram, skaz.

Agnieszka Dziedzic

O kraju, który nie był sobą zainteresowany

Wychodząc od stwierdzenia, że „historia jest osobista”, w książce Słowacja. Dzieje obojętności Martin M. Šimečka analizuje losy społeczeństwa słowackiego przez pryzmat prywatnej historii. Otrzymujemy opowieść o świadomym wyborze tożsamości, o kompromisach z samym sobą i nieustannym balansowaniu między postawą pełną zaangażowania a dystansowaniem się od polityki przesączonej korupcją.

Przemysław Chudzik

Kraina Muminków i „gaciopicia”

Małgorzata Sidz studiowała kilka lat w fińskim Turku. Spędzony w ten sposób czas pozwolił jej nie tylko zażyć tamtejszego życia studenckiego, ale też przyjrzeć się Finom nieco bliżej.

Maria Karpińska

Opowiadanie

W Stacji: Literatura prezentujemy nowe opowiadanie Marii Karpińskiej. Tekst do przeczytania w papierowym wydaniu miesięcznika „Znak”.

Joanna Rudniańska

Opowiadania

W Stacji: Literatura prezentujemy nowe opowiadanie Joanny Rudniańskiej. Tekst do przeczytania w papierowym wydaniu miesięcznika „Znak”.

Julia Fiedorczuk

Jeż na autostradzie: Nijolė Miliauskaitė

Nijolė Miliauskaitė (1950–2002), znana w Polsce z wyboru wierszy Pokój bez wstępu (tłum. Alina Kuzborska i Agnieszka Rembiałkowska, Pogranicze 2017), była jednym z najoryginalniejszych zjawisk w poezji litewskiej końca XX w.

Michalina Kmiecik

Kto zje obiad u polipa?

Publikowany w 2016 r. na łamach „Literatury na Świecie” poemat Vasco da Gama w serii „Wunderkamera” Instytutu Mikołowskiego zostaje zaprezentowany z trzema cyklami poetyckimi: intermedialną Przewagą kręgów, montażowym poematem Mój zmęczony ojciec oraz pełnymi zadziwiających obrazów Uwagami do życia codziennego ptaków.

Joanna Sobesto

W poszukiwaniu wspólnego języka

Choć Babel pokaźną objętością może przywodzić na myśl słownik, nie warto oceniać książki po (twardej, skądinąd) okładce.

Przemysław Chudzik

Saga o codzienności

Islandia kojarzy się z surowym pięknem, niezwykłymi legendami, magią i twardymi ludźmi. Łatwo jednak zapomnieć, że cywilizacja dotarła również na tę odległą wyspę, zmieniając ludzi, wypierając magię i narażając przyrodę na nierówną walkę z turystyką.

Zbigniew Rokita

Wysyłanie światła w kosmos

Białoruś to bodaj najsłabiej znany sąsiad Polski. Nie zasłużyła sobie nawet na szczególnie dużo stereotypów: ostatnia dyktatura w Europie, kartofle, „inni Ruscy”. Bezimienna masa, z której wyziera tylko Łukaszenka. Jedenaścioro reporterów i reporterek z Polski, Białorusi i Niemiec stara się rozmontować te prymitywne skojarzenia.

Michał Przeperski

Nasz mały Sonderweg

Zimowa stolica Polski to od czasów młodopolskich inteligencki eden. Już wtedy przyciągała przyrodą, barwnym folklorem i aurą osobności. Jak dowodzi Jerzy Kochanowski, nie utraciła jej nawet w okresie siermiężnego gomułkowskiego socjalizmu. Ba, na tle ogólnej szarzyzny wyjątkowość Zakopanego rozbłysła wówczas oślepiającym blaskiem

Katarzyna Sarek

Mam coś do powiedzenia. O Can Xue

Pisze wyłącznie długopisem na papierze, na czysto, praktycznie bez poprawek. Codziennie siada do biurka i przez godzinę płyną przez nią słowa i zdania. Przez nią, bo twierdzi, że nigdy nie wie, co znajdzie się na kartce – tworzy nie głową, ale ciałem i podświadomością.

Elżbieta Żak

Chronograf biografii jednostkowych. O Ludmile Ulickiej

Ulicka przywraca pierwszoplanową i wzniosłą rolę literaturze jako tej, która znajduje się w centrum uwagi i dyskusji oraz może służyć za drogowskaz w brutalnych realiach Rosji postsowieckiej.

Krzysztof Jarosz

Z codzienności. O Anandzie Devi

Już od swojej pierwszej powieści podejmującej tematykę prostytucji w środowiskach stołecznego kreolskiego lumpenproletariatu Devi zdradza upodobanie do osób wyrzuconych poza nawias społeczeństwa.

Józef Kwaterko

„Piękna Kreolka”. O Maryse Condé

Głównymi postaciami u Condé są najczęściej kobiety walczące o własną godność i pragnące wyjść poza zaklęty krąg rodzinny.

Maciej Topolski

„Pisarka mądrości”. O Anne Carson

Książki Carson znalazły uznanie wśród najważniejszych współczesnych pisarek i pisarzy, m.in. Susan Sontag, Michaela Ondaatje, Jorie Graham czy Alice Munro.

Eliza Kącka

Dar Bogini

Pakt komunikacyjny z czytelnikiem, jaki zawiera Tokarczuk, można by streścić tak: nie umawiamy się na sztukę niedostępną, sztukę wysokich ambicji i chłodnego dystansu; umawiamy się na stworzenie środowiska opowieści, w którym, oparci o siebie plecami, będziemy sobie przepowiadać los.

Marta Dzido

Jedna jedyna

W Stacji: Literatura prezentujemy nowe opowiadanie Marty Dzido. Tekst do przeczytania w papierowym wydaniu miesięcznika „Znak”.

Olga Hund

Wszystkie miejsca przy stolikach są zajęte

W Stacji: Literatura prezentujemy nowe opowiadanie Olgi Hund. Tekst do przeczytania w papierowym wydaniu miesięcznika „Znak”.

Ilona Klimek-Gabryś

Piękność Tatr

Wydanie przez Walerego Eljasza-Radzikowskiego „Ilustrowanego przewodnika do Tatr, Pienin i Szczawnic”, pojawienie się Tytusa Chałubińskiego i powstanie Towarzystwa Tatrzańskiego – te trzy wydarzenia mające miejsce w okresie od 1870 do 1873 r. dały początek Zakopanemu jako miejscowości uzdrowiskowo-turystycznej.

Karolina Sałdecka

Homer, Stalin i powojenna Polska

Tytuł najnowszej powieści Markusa Zusaka w oryginale brzmi „Bridge of Clay”. W języku angielskim słowo clay oznacza glinę, zaś jeden z głównych bohaterów, nastoletni Clayton Dunbar, postanawia wyruszyć w nieznane, by u boku tajemniczego Mordercy wybudować most.

Michał Pospiszyl

Anarchista Carl Schmitt

„Nomos ziemi” podobnie jak większość prac Carla Schmitta powstaje jako filozoficzna odpowiedź na określoną sytuację historyczną. W wydanej w 1921 r. „Dyktaturze” Schmitt szuka sposobu na powstrzymanie rewolucji komunistycznej, w „Teologii politycznej” z roku 1922 bada źródła kryzysu demokracji liberalnej. Opublikowana w 1950 r. książka o nomosie powstaje w świecie zdominowanym przez trzy powiązane ze sobą zjawiska: wojnę, USA i kapitalizm.

Jan Tokarski

Ludzka miara cierpienia

Być może nasze rozumienie Boga jest błędne u samych założeń? Może mylimy się, przypisując Mu w naturalnym odruchu cechy, których sami nie posiadamy: wszechmoc, wszechwiedzę, doskonałość? Może ciąży nad naszą wyobraźnią grecka z ducha, tyleż przekonująca, co fałszywa, myśl o tym, że Bóg musi być nieskończony, musi być pełnią.

Dominika Słowik

Oślep

Powieściopisarka. Za swój debiut Atlas: Doppelganger otrzymała nominację do Nagrody Literackiej Gdynia. We wrześniu ukazała się jej druga książka Zimowla. Laureatka stypendium „Młoda Polska” i Stypendium Twórczego Miasta Kraków. Urodzona w Jaworznie, mieszka w Krakowie.

Pola Starczyńska

Trauma rozlana na pokolenia

Pod enigmatycznym tytułem 27 śmierci Toby’ego Obeda kryje się historia Inuity, wychowanka jednej ze szkół z internatem, które funkcjonowały na terenie całej Kanady od poł. XIX w. aż po 1996 r., kiedy zamknięto ostatnią z nich.

Michał Przeperski

Dyskretny smutek prowincji

Aleksandra Boćkowska po raz kolejny mierzy się z niedawną historią. Po książkach na temat luksusu oraz mody zabiera czytelnika do ostatnich tygodni i miesięcy istnienia PRL. Z dzisiejszego punktu widzenia Polska Jaruzelskiego, Kiszczaka i Rakowskiego jest chyba bardziej egzotyczna od najodleglejszych tropików.

Eliza Kącka

Zakład Ubezpieczeń od Upadków

Jak los Jorgego Luisa Borgesa wyznaczył nowy standard dyrektorom Bibliotek Narodowych, tak los Franza Kafki nadał metafizyczny wymiar obowiązkom wicesekretarzy Zakładów Ubezpieczeń od Upadków.

Kamila Dzika-Jurek

Sennik Konwickich

„Miałem sen, który by ci się bardzo podobał – czysta metafizyka” – mówi dzień przed śmiercią do swojej córki Marii Tadeusz Konwicki. I niestety, nie zdąży opowiedzieć tego snu – następnego dnia umrze.

Iwona Boruszkowska

To mógł być koniec świata

Ekologiczne, medyczne, gospodarcze czy emocjonalne konsekwencje wybuchu elektrowni jądrowej w Czarnobylu trwają do dzisiaj, choć od tragedii minęło ponad 30 lat.

Marcin Miętus

Marazm i melancholia

Zbiór dramatów Weroniki Murek zawiera trzy utwory: tytułowy Feinweinblein, Wujaszki i Morowe. W każdym z nich świat przedstawiony naznaczony jest trudną historią oraz jeszcze trudniejszą do nazwania melancholią.

Adam Partyka

Ćwiczenia z zaufania

Kryzys uchodźczy to być może najpoważniejsze wyzwanie, przed jakim stoi dziś Europa. Reportaż Izy Klementowskiej uzmysławia jednak, że ogromny napływ ludności z dotkniętych konfliktami państw Afryki, Bałkanów czy Bliskiego Wschodu to tylko powierzchnia problemu – ważniejszy i głębszy kryzys dotyczy wartości.

Bogumiła Motyl

Wielkość utracona

Jak daleko musimy sięgnąć wzrokiem, by napotkać imigrantów szturmujących granice, ludzi zmuszonych do walki o czystą wodę, rozpadające się miasta, w których pojęcia sprawiedliwości i równości są idylliczną mrzonką, a niektórzy z braku innego pożywienia jedzą wiewiórki? Dość daleko, lecz w przeciwnym do spodziewanego kierunku, bo na zachód.

Maciej Stroiński

Co Wyspiański myśli o

Po co Wyspiański Augustyniakowi? Co Wyspiański wnosi w sprawę? Wnosi, poza wszystkim, perspektywę śmierci. Martwy artysta więcej wie o umieraniu od nas, wciąż jeszcze żyjących, i celnie „miarkuje” zbijanie władzy na grobach.

Jarosław Fazan

Dziennik uchodźcy

W książce „Poniewczasie” Wit Szostak stwierdza: literatura jest nam potrzebna, a nawet niezbędna, bowiem bez niej wymykamy się sami sobie, a uchwycenie całości naszego życia jest niemożliwe.

Ilona Klimek-Gabryś

Jedno zdanie

Jak opowiedzieć o historii dzieciom – tym, które dopiero poznały litery, nieporadnie składają je w wyrazy, tworzą pierwsze proste zdania, lecz jednocześnie tym, którym trudno już funkcjonować bez odniesienia do internetowej rzeczywistości? Widziałem pięknego dzięcioła wydane przez Dwie Siostry podsuwa bardzo ciekawą odpowiedź na to pytanie.

Magdalena Tulli

Wypędzenie z Raju

W Stacji: Literatura prezentujemy nowe opowiadanie Magdaleny Tulli. Tekst do przeczytania w papierowym wydaniu miesięcznika „Znak”.

Joanna Drzazga

Ambicje pana Robinsona

„Głosuj na pana Robinsona i lepszy świat!”, pierwsza przetłumaczona na język polski książka – jak mówi informacja od wydawcy – „jednego z najbardziej oryginalnych amerykańskich pisarzy”, czyli Donalda Antrima, jest groteskową i surrealistyczną dystopią, co podkreślają jej dotychczasowi recenzenci. Surrealistyczny klimat i groteskowa hiperbola służą tu opisaniu świata, który tak naprawdę znamy z autopsji.

Marcin Wilk

W paroksyzmie dzikiego śmiechu

W 1933 r. Adolf Hitler został powołany przez Paula von Hindenburga na stanowisko kanclerza. I od tego momentu historia przyspieszyła.

Pola Starczyńska

Jesteśmy na wczasach

„Jurata. Cały ten szpas” to reporterski debiut Anny Tomiak. Opisuje ona historię nadmorskiego kurortu od okresu jego powstania, prawie 100 lat temu, po czasy współczesne.

Agnieszka Dziedzic

Bawołek niedościgniony

Pisarstwo Waldemara Bawołka sprawia tyleż problemów interpretacyjnych, co czytelniczych ekscytacji. „La petite mort” to zbiór dziesięciu krótkich opowiadań z powtarzającymi się postaciami, z powracającymi motywami, ale zawsze w nieco odkształconej formie, niczym wariacja na (stary) temat.

Ilona Klimek-Gabryś

Jedyne, co mamy

„Wiedziałam, że czas nigdy nie staje dla człowieka (…). Ale w życiu można odczuwać, że powinien się zatrzymać. Kiedy wszystko na pozór wydarza się nagle, kiedy to, co dobrze znamy, pojawia się w nowej postaci, trudno jest rozpoznać siebie i innych” – wyznaje Henrietta, bohaterka książki Idy Linde „Mama mordercy”.