fbpx

Świat

861

Społeczeństwo

Religia

Rok
  • 2024
  • 2023
  • 2022
  • 2021
  • 2020
  • 2019
  • 2018
  • 2017
  • 2016
  • 2015
  • 2014
  • 2013
  • 2012
  • 2011
  • 2010
  • 2009
  • 2008
  • 2007
  • 2006
  • 2005
  • 1983
  • 1978
  • 1971
  • 1946
Anna Mateja

Chwast budzi opór

Równo przystrzyżony trawnik w kolorze intensywnej zieleni nie jest niczym złym. Ale czy cały kraj musi nim być?
Dorota Borodaj, Tomek Kaczor

Poczuć, usłyszeć, powąchać

Działają razem od końca 2018 r. Adrianna i Monika poznały się na warszawskiej ASP. Zafascynowała je tematyka przekładu, przełożenia tego, co widać, na inne zmysły: dotyku, słuchu, zapachu. Na kursie audiodeskrypcji (tworzenia werbalnych opisów obrazów) poznały Natalię i razem powołały do życia Fundację Wielozmysły.
z Piotrem Szaradowskim rozmawia Marek Maraszek

Strój na wystawie

Czym właściwie ubiór miałby się różnić od kubka, komputera czy innych artefaktów gromadzonych w muzeach? Muzea mają rejestrować współczesność – powinny też śledzić przemiany mody.
Karolina Sulej

Moda, czyli o prawach człowieka

Ubranie to nie eksces z czubka piramidy potrzeb Maslowa, ale przeciwnie – podstawowy przejaw naszego bycia w świecie. W sytuacjach granicznych ubranie może podźwignąć, podtrzymać ducha i ocalić życie, jednak może też stygmatyzować, upokorzyć, a nawet zabić.
z Przemysławem Czaplińskim rozmawia Hanka Grupińska

O wojnie, przemocy i wywróconym stoliku

Stół, przy którym siedzimy, to nasza Ziemia, a obrus, który go nakrywa, to jej dobra. My – biesiadnicy – rozrywamy dziś ten obrus i kopiemy w stół, czyli zagrażamy Ziemi. Wojna to skrajny przejaw egoistycznej postawy człowieka.
Anna Mateja

Śpiew na ból

„Jak się tworzyło?” – pyta zaczepnie Katarzyna Turek pacjentkę chorą na schizofrenię. Para oczu podnosi się znad kartki ze słowami układanej piosenki i patrzy ze skupieniem w twarz młodej kobiety. „Najważniejsze było dla mnie to, że przez chwilę nie słyszałam tych głosów, które ciągle do mnie mówią".
z Anną Alboth rozmawia Martyna Słowik

Rozwijające uczucie

Jeżeli sami nie jesteśmy zadbani, mamy niezaspokojone podstawowe potrzeby, to nie pomożemy skutecznie innym. To jest analogiczna sytuacja jak w samolocie, gdy trzeba założyć maskę tlenową. Najpierw musisz założyć ją sobie, aby pomóc innym, np. dzieciom.
Tomek Kaczor

Patrzeć tam, gdzie najciemniej

„Nie rozumiemy, dlaczego wprowadzane są dwie kategorie uchodźców: tych z terytorium Ukrainy i z terytorium Białorusi, z których jedna jest traktowana z życzliwością i empatią, a druga z wrogością. Na podobne kategorie dzieli się pomagających”.
z Adamem Danielem Rotfeldem rozmawia Łukasz Pawłowski

Rosji grozi los ZSRR

Jeśli w najbliższym czasie dokona się w Rosji zmiana, to nie w drodze buntu mas, lecz buntu elit. To będzie możliwe dopiero wtedy, gdy Rosja znajdzie się w obliczu katastrofy. Decyzja o inwazji na Ukrainę uczyniła taką katastrofę bardzo realną.
Filip Springer

Podszept algorytmu

Podporządkowany klikalności i zasięgom obieg informacji karmi się emocją – im ona szybsza i prostsza, tym lepiej.
Olga Gitkiewicz

Lepkie ręce

Wszyscy wiedzieli, że profesor ma lepkie rączki. To chyba najstraszniejsze słowa w dojmującym reportażu Anny Goc.
Filip Springer

Przecież się nie zabroni

Mamy w Polsce tereny pod zabudowę mieszkaniową nawet dla 300 mln ludzi. Bo przecież każdy chce mieszkać pod lasem.
Anna Mateja

Ćwiczenia z odśnieżania

„Świata nie zmienisz” – słyszy Radosław Romanek od kobiet w wieku swojej mamy, którym wiele razy dawano do zrozumienia, że są „tylko” pielęgniarkami. „Pomyśl, ile się zmieni, kiedy zaczniesz wreszcie o sobie myśleć, że jesteś »aż« pielęgniarką – kimś równie niezbędnym dla pacjenta jak lekarz” – odpowiada im 27-letni pielęgniarz.
Tomek Kaczor

Spokojny oddech

Polskie Forum Migracyjne działa od 2007 r. Wspiera cudzoziemców i cudzoziemki w integracji i budowaniu – często od podstaw – życia w Polsce.
z Konradem Pędziwiatrem rozmawia Małgorzata Nocuń

Co czeka migrantów z Ukrainy? Wielokulturowa przyszłość Polski

Imigracja do Polski będzie narastać. Liban i Turcja, w których tymczasowy dom znalazło ponad 5 mln uchodźców, zmagają się z problemami gospodarczymi. Ludzie tam żyjący pragną wyrwać się do lepszego świata. Jeśli nie stworzymy mechanizmów, żeby część z nich do nas zaprosić, to podróż przez las lub morze będzie dla nich jedyną opcją.
z Davidem Millerem rozmawia Kacper Kowalczyk

Czy granice mają moralne znaczenie?

Ważne są zarówno prawa migrantów, jak i kontrola granic. Nie mamy do czynienia ze stanem natury ani z bezlitosną walką o ochronę przywilejów mieszkańców Zachodu, ale z systemem, który da się moralnie uzasadnić obu stronom – i obywatelom danego kraju, i nowym przybyszom.
Iza Klementowska

Cztery drogi do Polski

– Mówicie: „biedni uchodźcy”, „biedni ludzie”, jakby was to nie dotyczyło – mówi Leyla, Czeczenka, która mieszka w Polsce już prawie 20 lat. – A najważniejsze jest, żeby zrozumieć, że każdy może być na miejscu osób, które koczują teraz na granicy. Historia się powtarza, a my nic się od niej nie uczymy.
Maciej Biskup OP

Kto jest moim bliźnim?

Gdzie jest Chrystus w dramacie kryzysu humanitarnego? Na granicy. Tam właśnie „rozbił namiot”. W chłodzie i głodzie. Wystawia się tam na zranienie. Jest także w tych, którzy decydując się na pomoc migrantom i uchodźcom, świadomie ograniczyli swoje poczucie bezpieczeństwa
z Pietro Bartolo rozmawia Ewelina Kaczmarczyk

W DNA Europy jest różnorodność

W moim życiu wstydziłem się wielokrotnie. Wstydziłem się na Lampedusie za każdym razem, kiedy tonął statek. Wstydziłem się też podczas wizyty na polsko-białoruskim pograniczu. Mam nadzieję, że poczują wstyd również ci, którzy odpowiadają za aktualne traktowanie migrantów.
Michał Matlak

Trzy opowieści o Francji i Éricu Zemmourze

W kwietniu odbędą się wybory prezydenckie we Francji. Emmanuel Macron będzie starać się o reelekcję. Czy uda mu się przełamać niepowodzenia dwóch swoich poprzedników: Sarkozy’ego i Hollande’a, przywracając tradycję długich prezydentur Mitterranda i Chiraca? Największych rywali ma na prawicy, najbardziej nieprzewidywalny z nich to Éric Zemmour.
Olga Gitkiewicz

Fałszywe melodie

Wciąż sporo ludzi sądzi, że świat dziewczyn i kobiet jest gorszy i dziwny, a wygrywają tylko te z nas, które się umieją przedrzeć do męskiego świata i grać na zasadach wyznaczonych przez mężczyzn.
Redakcja

Oddajemy głos Czytelniczkom i Czytelnikom „Znaku”

Dziękujemy – to dzięki Wam trwamy już od 800 numerów. Tworzyć dla Was pismo to prawdziwy zaszczyt.
Oksana Zabużko

Polskie marzenie, polskie rozczarowanie

Można zdiagnozować kurczenie się terytorium wolności na podstawie kurczenia się „terytorium książki”. Tam gdzie literatura jest marginalizowana, biblioteki zamykane, programy przestawiane na „nieprzeciążanie” dzieci nadmiarem lektur – tam mój wewnętrzny czujnik zaczyna piszczeć jak dozymetr w strefie czarnobylskiej: ostrożnie, ludzie, tu się szykuje jakaś pułapka.
Tomek Kaczor

Jutro, na które się czeka

„Jutro będziemy szlifować drzwi, upieczemy chleb, rozwieziemy jedzenie potrzebującym”. Tworzymy tu „jutro”, na które się czeka.
Olga Gitkiewicz

Troska i pleśń

Współczucie, miłosierdzie i podobne odruchy serca, które dyktują robienie przelewów, organizowanie zbiórek i pisanie dramatycznych komentarzy w mediach społecznościowych, pozwalają się realizować emocjonalnie, ale często nie bazują na rzeczywistej trosce.
Filip Springer

Z cegły

Beton jest o wiele bardziej nieprzewidywalny niż cegła. Można z niego odlać wszystko, wszędzie i w każdej skali. Nie wiadomo więc, czego się po nim spodziewać.
Olga Gitkiewicz

Między regałami

W bibliotece nauczyłam się wybierać. Z czegoś rezygnować, jakiś tytuł przedkładać nad inny, nie oceniać książki po okładce, czekać.
Kamil Fejfer

Punkty nasycenia

Marlboro Man był esencją tradycyjnej męskości – silny, szorstki, władczy, jednocześnie palący papierosy… z filtrem. Bo jego początkową rolą było przeformatowanie społecznego odbioru papierosów z filtrem, które tuż po wprowadzeniu dla męskiego konsumenta miały uchodzić za zbyt damskie. Kowboj z papierosem miał zmienić ten wizerunek. Fortel świetnie się udał.
Anna Mateja

Od podszewki

Po pracy Jacek Baczak wychodzi na ulicę i ma ochotę powiedzieć ludziom: „Słuchajcie, macie policzony czas”. Jest to tak oczywiste i nie na miejscu, że tego nie robi. Ale myśli dalej: za chwilę będziemy starzy, może schorowani albo niepełnosprawni, nawet guzika sobie nie zapniemy. I co wtedy?
z Magdaleną Śmieją rozmawia Martyna Słowik

Samotność, czyli samospełniająca się przepowiednia

Poczucie samotności pojawia się wtedy, gdy nie mamy dobrego kontaktu z innymi. Nie mamy z kim porozmawiać, podzielić się swoimi myślami, uczuciami, do kogo się uśmiechnąć czy przytulić.
Joanna Jędrusik

Jaki kraj, takie pożycie

Samotność, brak czasu, złe warunki ekonomiczne czy internetowe aplikacje – to najczęściej wskazywane źródła recesji seksualnej. Zamiast szukać winnych, może warto się zastanowić nad pytaniem: jaka ilość seksu jest wartością właściwą i pożądaną?
Olga Gitkiewicz

Historie z lastryko

Chodzisz po tych cmentarzach jak po jakimś osiedlu, powiedział mi ktoś kiedyś z niezrozumiałym wyrzutem.
Dominika Kozłowska

Samotność pokrzywdzonych

Samotność ludzi przyzwoitych bliska jest samotności tych wszystkich, którzy w ostatnich latach zostali z Kościoła wykluczeni lub którzy zdecydowali się z niego odejść, aby ocalić wiarę. Samotność geja, lesbijki i osoby trans, feministki i feministy od lat walczących o prawa przynależne każdej osobie. Samotność zakonnicy, która zdecydowała się odejść, i księdza, który jest szykanowany przez swojego biskupa.
Redakcja

Praworządność filarem europejskiej demokracji. Apel Inicjatywy Chrześcijan dla Europy

„Jako chrześcijanie zaangażowani na rzecz Europy zrobimy wszystko, co w naszej mocy, aby pomóc w budowaniu takiego niepartyjnego konsensusu zarówno w naszych krajach jak i pomiędzy nimi” - piszą autorzy apelu „Praworządność filarem europejskiej demokracji”.
Redakcja

Anna Brzyska i Marian Turski laureatami Nagrody im. ks. Stanisława Musiała

W piątek 8 października dziennikarz i historyk Marian Turski oraz działaczka społeczna Anna Brzyska odbiorą Nagrody im. ks. Stanisława Musiała za rok 2020. Wyróżnienie to jest przyznawane osobom zasłużonym dla dialogu chrześcijańsko- i polsko-żydowskiego.
Tomek Kaczor

Siostry Rzeki. Fotoreportaż Tomka Kaczora

Myscowa, niewielka wieś w dolinie Wisłoki, w 2020 r. obchodziła swoje sześćsetne urodziny. Trzystu mieszkańców żyje tu głównie z hodowli krów, rolnictwa lub turystyki. Jest zabytkowy kościół, cmentarz, a po zachodniej stronie wsi rozciąga się Magurski Park Narodowy – ostoja rzadkich gatunków, m.in. żbika, rysia czy orła przedniego.
Małgorzata Nocuń

Mater Dolorosa Poradziecji

Gdyby tworzono definicję pojęcia „matka cierpiąca z kraju poradzieckiego”, brzmiałaby: kobieta, której syna zabito podczas wojny albo operacji specjalnej. Zginął, ponieważ był niewygodny dla władz. Pogrążona w żałobie matka szuka prawdy o śmierci swojego dziecka, często i jego ciała. Chce tę śmierć pomścić, a czasem tylko urządzić pogrzeb i pomodlić się na grobie.
z Ewą Woydyłło-Osiatyńską rozmawia Szymon J. Wróbel

Każdy garnek można wyszorować

Wszystkie sytuacje z wyjątkiem tragicznych można przerobić na scenariusz do komedii. Jest druga w nocy, jedziesz z załadowanym bagażnikiem z wakacji i łapiesz gumę. Dzieci ryczą. Co zrobisz? Spójrz na to z zewnątrz i zobacz scenę jak z absurdalnego filmu.
Olga Drenda

Wsiadajcie do śmieszkolotu

Olga Tokarczuk na pogrzebie Marii Janion przestrzegała przed rosnącym „brakiem zdolności do rozumienia metafory” i „pauperyzacją poczucia humoru”. Internetowe żarty wydają się jednak przeczyć jej obserwacjom – memy to dziś skondensowana porcja znaczeń, mistrzostwo ironii i purnonsensu.
Kasia Babis

Nie śmieję się ze słabszych

Poczuciem humoru, jak fight clubem, rządzą dwie zasady. Pierwsza: nie rozmawiamy o tym, co nas śmieszy. Druga: nie rozmawiamy o tym dlaczego.
Jan Jęcz

Bawi cię to?

Na większość pytań dotyczących humoru w Polsce próżno szukać rozstrzygających odpowiedzi, ale przynajmniej jedno jest pewne: najśmieszniejszy żart na świecie to chłop przebrany za babę. To ironiczne stwierdzenie nie tak dawno jeszcze traktowane było jak prawo natury.
Olga Gitkiewicz

Za płotem

O ludziach można powiedzieć, że są nielegalni, płot będzie legalny prawie zawsze.
Ula Idzikowska

Pomaganie czy przeszkadzanie? Jak mądrze wspierać uchodźców

Wiele osób ze współczuciem patrzy na cierpienie ludzi na granicy polsko-białoruskiej. By pomóc uchodźcom, nie musimy jechać do Usnarza Górnego. Czasem nawet nie powinniśmy.
Wojciech Śmieja

Hałdonauci. Fotoreportaż

Wytrawny hałdonauta wie, że pejzaż hałdy zawsze go zaskoczy. Trzeba zachowywać uwagę, żeby się nie zgubić, ale też po to, by odkrywać to dziwne piękno quasi-naturalnych form krajobrazu.
Zbigniew Rokita

List od norweskiego króla

Spacerowałem po Gliwicach, po których jak zombie snuli się śląscy powstańcy, niemieccy cesarze, komunistyczni sekretarze i piastowscy książęta, każdy z nich miał rację i każdy się mylił, a mi zlewali się w jeden dziejowy bulgot. Gdy uważniej zacząłem się przyglądać temu, co mi opowiadali, większość okazywała się bujdą.
z Sebastianem Rosenbaumem rozmawia Karol Kleczka

Śląska polifonia

Dziś wydaje nam się, że jak ktoś godoł, był robotnikiem albo chłopem, to musiał być Polakiem. Nic podobnego.
z Grażyną Kubicą-Heller rozmawia Dorota Brauntsch

Śląski matriarchat. Cieszyńska suknia i pluszowa wagina

Choć wydaje nam się, że idea partnerskiego małżeństwa to współczesny pomysł, to zaczął się on rodzić w latach 60. czy 70. w rodzinach robotniczych. Śląskie kobiety też zarabiały pieniądze, współtworzyły domowe budżety. To wzmacniało ich pozycję.
Artur Rojek

Wypłynąć z Mysłowic

Porównywano nas do Oasis, że my jesteśmy z Mysłowic, oni z Manchesteru, czyli też robotniczego miasta. W tych porównaniach było dużo uproszczeń, ale na pewno miejsce, z którego pochodzę, dało mi sporą wrażliwość na dźwięk.
Anna Dziewit-Meller

Nikt nas o Śląsk nie pyta

Od jakiegoś czasu żyję w przekonaniu, że to bez znaczenia, kto komu opowiada Śląsk. Że nie bardzo chcą słuchać w Polsce – to jasne, Polska jest zwrócona tyłem do Śląska, ale obawiam się, że niespecjalnie jest do kogo mówić również na samym Śląsku.
Ewa Chojecka

Europa w miniaturze

Często pytamy: kim jestem, skąd się wywodzę? Odpowiedzi bywają bardzo osobiste, a zarazem sięgać mogą spraw wykraczających poza jednostkowe definicje. Tak będzie i tym razem: dotykają spraw śląskich.