fbpx

Tag: recenzja

Iwona Boruszkowska

„Samotność jest cała piaszczysta”

Książkowe Klimaty oddały w ręce czytelników ostatnią, opublikowaną już po śmierci książkę rumuńskiego pisarza, rówieśnika Ciorana i Eliadego – Maxa Blechera (1909–1938).

Agnieszka Dziedzic

Bitwa o pamięć

Ruda, córka Cwiego, to pierwsza osoba pochodzenia żydowskiego pochowana w 1743 r. na praskim cmentarzu, o której wzmianka zachowała się do naszych czasów.

Maciej Nowak

Miłosz rozproszony

Z publikowaniem w jednej książce pisanych przez wiele lat tekstów jednego autora bywa różnie. Czasem jest to po prostu mniej lub bardziej udany wybór.

Aldona Kopkiewicz

Zbyt lekka

Lucinella Lore Segal to surrealistyczna powiastka o środowisku literackim. Została opublikowana w 1976 r., czyli w czasach kiedy tego rodzaju próby literackie – opisy środowisk intelektualistów, pisarzy, akademików – wydawały się bardziej atrakcyjne niż dziś.

Agnieszka Kaczmarek

Brytyjskie opowieści

Muzyka grunge i Tony Blair, bulwarówki i rodzina królewska, serial Black Mirror i brexit. Dariusz Rosiak w książce Oblicza Wielkiej Brytanii poprzez kulturę i politykę pokazuje, jak w ostatnich dekadach zmieniło się życie wyspiarzy.

Katarzyna Pawlicka

Skarby z ogródka sąsiada

Durnostojki, gównidełka, duperele – już w brzmieniu tych słów zawiera się istota wyrobów. Czasem nieco infantylnych, zawsze niepowtarzalnych.

Eliza Kącka

Tłumacz jako twórca

Tytuł eseju Waltera Benjamina, Zadanie tłumacza, mógłby trafić na okładkę zbioru świetnych szkiców, w których Jerzy Jarniewicz trudni się rekonfiguracją naszych wyobrażeń o przekładzie.

Mateusz Burzyk

Filozof z biografią

Do niedawna o myśli Constantina Noiki dowiedzieć się można było w Polsce z dwóch źródeł: wstępu Ireneusza Kani do Sześciu chorób ducha współczesnego oraz Dziennika z Păltinişu, w którym Gabriel Liiceanu opisał filozoficzny trening, zafundowany jego rówieśnikom przez Mistrza.

Jakub Szymczak

Sprawiedliwy z Woli

Tragarze, targi, kłótnie wspólników, szemrane bary i karuzela. Trochę droga (10 gr), ale czasem uda się wepchnąć poza kolejką i zaoszczędzić.

Jakub Szymczak

Opowieści z państwa-więzienia

Był taki kraj, gdzie brat donosił na brata, ojciec na syna, a córka na matkę. Kraj otoczony drutem kolczastym, gdzie za próbę ucieczki groziła śmierć.

Agnieszka Dziedzic

Przemoc w egzotycznych dekoracjach

W posłowiu do Zielonego sari tłumacz Krzysztof Jarosz przywołuje wywiad z Anandą Devi, w którym autorka opowiada, że powieść czekała ponad 15 lat na finalną redakcję.

Piotr Oleksy

Opowieść o formach i treści

Przypominanie o niezwykłej brutalności XX w., a zwłaszcza fatalnym losie społeczeństw Europy Środkowej, które stały się ofiarami zarówno nazizmu, jak i radzieckiego komunizmu, wydaje się obecnie wręcz banalne. Niemniej w tych kwestiach historia Rumunii wciąż odkrywa nieznane karty. Kraj ten przeszedł przez to stulecie jeszcze bardziej intensywnie i brutalnie.

Ewa Drygalska

Antropologia oporu. O wywracaniu życia codziennego

Zbiór esejów krytyka muzycznego Rafała Księżyka otwiera ponura teza: kreatywność, wyobraźnia, a nawet dzieciństwo zostały zagarnięte przez żelazną logikę rynku. Wśród dorosłych zamiast inspirującej pomysłowości panuje neurotyczna autokreacja.

Anna Karonta

Krótka historia book’n’grilla

Obraz niszczącej, „pożerającej” siebie ludzkości wędruje pomiędzy utworami Władimira Sorokina. Odradza się i rozwija również w jego ostatniej powieści Manaraga.

Maciej J. Nowak

Esej dla szczęśliwych

Najnowszy esej Marcina Króla ma zawężone grono adresatów. Jak wskazuje w tytule sam autor, jest on skierowany „do nielicznego grona szczęśliwych”.

Mateusz Marczewski

Roth w Polsce

„Ten kraj ma w Europie Zachodniej złą sławę” – pisze Joseph Roth, odwiedzając galicyjskie miasteczka, w których – jak mówi – ludzie, w przeciwieństwie do mieszkańców Europy Zachodniej pozbawieni możliwości życia w wygodzie, ewoluują w kierunku dziwactwa pozostającego dla niego często źródłem zachwytu.

Marcin Miętus

Nagość Mai

Już od dziecka Maja Berezowska wykazywała talent malarski. W przeciwieństwie do siostry, która lepiej radziła sobie z przedmiotami ścisłymi, kochała plastykę.

Ilona Klimek-Gabryś

Rządy lasu

Bernd Heinrich jest emerytowanym profesorem biologii. Ponad 20 lat temu zakupił 120 ha lasu w stanie Maine, gdyż potrzebował przeprowadzić się w ustronne miejsce.

Michał Przeperski

Realizm magiczny à la polonaise

Już dawno w dorosłość weszło pokolenie, które rzeczywistość PRL kojarzy przede wszystkim z Barejowskich Alternatyw 4 czy Misia. A przecież to, co śmieszne i absurdalne, miało też drugą stronę, zgoła nie komediową.

Paweł Jasnowski

Prywatne / publiczne Zaremby Bielawskiego

Tym, co zamknięte i pogrzebane, jest w książce Zaremby żydowska przeszłość i związane z nią brzemię emocji, które sterują jego życiem z ukrycia.

Wojciech Zalewski

Gdzie tej nocy będą spać ubodzy?

Nazaret jest dla Codiny tematem teologicznym, nie zaś tylko niewielkim punktem geograficznym, co do którego wiadomo tyle, że wychowywał się tam Jezus Chrystus.

Piotr Sawczyński

O wynalezieniu życia

Łobuzerska nonszalancja, z jaką J traktuje żydowskiego Boga, nie jest dla Blooma bluźnierstwem, gdyż „nic nie może być bardziej obce J niż przypuszczenie, że pisała ona tekst mający być przedmiotem nabożnej czci”.

Eliza Kącka

Legenda Meksyku

Gdy czyta się Vivę Patricka DeVille’a – znakomicie przełożoną przez Jana Marię Kłoczowskiego – przypomina się Blaise Cendrars ze swoimi podróżniczymi historiami, roztaczającymi nimb egzotyczności, choćby i działy się w oswojonym Paryżu.

Paweł Jasnowski

Depresja i późny kapitalizm

W Depression and Globalization Carl Walker powiada, że obecny neoliberalny konsensus ekonomiczny i polityczny ma głębokie wady, które powodują, że współczesne życie jest o wiele trudniejsze, niż mogłoby być (i niż jest to konieczne).

Jerzy Janiczko

Przypadek Nowej Fali

Wszyscy ci wspaniali chłopcy i dziewczyny to pamiętnik oparty na wykładach wygłoszonych w latach 1969–1970 na uniwersytecie w Toronto, gdzie Josef Škvorecký przebywał po emigracji jako pisarz rezydent.

Urszula Pieczek

Chcielibyśmy opowieści

Wydaniu książki Wolność krzepi towarzyszyły dwie okrągłe rocznice – XX edycja Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego oraz, o czym nie można zapominać, 100. rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości.

Maciej Nowak

Różne twarze stulecia

11 listopada 2018 r. minęło 100 lat od odzyskania przez Polskę niepodległości. Rocznica stała się pretekstem do licznych uroczystości, wspomnień, a także prób dokonania szerszego bilansu.

Andrzej Brzeziecki

Podręcznik na trudne czasy

Ona – znana historyczka i dziennikarka, autorka świetnych książek i laureatka prestiżowych nagród, on – wybitny adwokat z czasów PRL-u, później, już w III RP, urzędnik i polityk.

Aldona Kopkiewicz

Krok za krokiem

Zew włóczęgi to jedna z książek, które musiały zostać napisane. Wędrówka jest przecież w naszej kulturze wszechobecna, a scalająca rozmaite wątki i znaczenia opowieść o niej była potrzebna od dawna.

Liliana Hermetz

Oblubieńcy w kryzysie

Lamenty nad utratą uczucia, które kiedyś łączyło parę intelektualistów i – jak wszystkim kochankom – wydawało się niezniszczalne, to w planie estetycznym jedne z bardziej dojmujących fragmentów Miłosnej wojny stulecia. Nadają tekstowi wyjątkowość, ponadczasowość i sytuują go wśród dzieł kultury wysokiej, z której Ebba Witt-Brattström czerpie pełnymi garściami, a które pojawiają się w tekście właściwie spontanicznie.

Agnieszka Dziedzic

Usłyszeć głos matek Kościoła

Emancypantki. Kobiety, które zbudowały Kościół Zuzanny Radzik rozpoczynają się dosyć nietypowo jak na publikację naukową. Autorka przywołuje wspomnienie z młodości, kiedy w reakcji na podanie swojego imienia mężczyźni katolicy oczyma wyobraźni widzieli jej starotestamentową imienniczkę.

Janusz Poniewierski

Ludzie, co wy robicie?!

Podobnie jak starotestamentalni prorocy, Wojciech Smarzowski – poprzez drastyczne sceny – zdaje się przeprowadzać gruntowny rachunek sumienia…

Agnieszka Dziedzic

Popyt na dobro, podaż na zło

Miejscowości czy wydarzenia, które opisał Piotr Nesterowicz, posiadają zazwyczaj pierwowzór w rzeczywistości, jednak w książce funkcjonują pod nieco zmienionymi nazwami bądź też są przesunięte w czasie. W biblijnej osobie Jeremiasza na próżno doszukiwać się cech bohatera. Szczupły, niewyróżniający się niczym młody mężczyzna. Na kartach powieści, w jednej z Jeremiaszowych introspekcji, pojawia się analogia do Don […]

Marta Kudelska

Z daleka widać inaczej

Wielowątkową historię Tadeusza Kantora rozpoczyna gęsta, poplątana i monumentalna prezentacja jego przodków i ich historii.

Marcin Miętus

O tym się nie mówiło

Bohaterami Ryzińskiego są osoby nieheteronormatywne i Żydzi. Obie grupy zmuszone do ukrywania swojej tożsamości, obie dotknięte wykluczeniem.

Aleksandra Grzemska

Antygona XX-wiecznej filozofii

Filozoficzna refleksja Luce Irigaray – mimo pozycji filozofki jako jednej z najważniejszych przedstawicielek filozofii kontynentalnej oraz szerokiej, lecz spłyconej recepcji krytycznej jej pism – paradoksalnie, jest wciąż niezrozumiana i niedoceniana, także w Polsce.

Anna Pekaniec

Słowa zastępujące życie

„Najdroższa Jadziu Moja Wracam ztamtąd po widzeniu się z Tobą i zaraz siadam pisać – robi to na mnie wrażenie jakby tam tylko cień Twój widziała, a tu w mojej celi widzę Cię całą i rozmawiać z Tobą będę jakby nas nikt nie podsłuchał – bo ta myśl, że ktoś 3ci lub 4ty będzie czytał zanadto krępuje – więc ja zapomnę o tem”.

Katarzyna Pawlicka

Herstorie z łódzkiej fabryki

Aleja Włókniarzy jest jedną z głównych arterii Łodzi. Obecną nazwę otrzymała w 1977 r.

Ilona Klimek-Gabryś

Zapach schyłku lata

Orzeszkowa, przyglądając się roślinom i podejmując próbę ich zrozumienia, odczuwała jedność ze światem. Jak wyznawała w listach do znajomych, kwiaty stanowiły drugą – zaraz po pisaniu – jej pociechę.

Olga Drenda

Królik, czyli ja

W filmie Gummo Harmony Korine’a jednym z bohaterów jest Bunny Boy, tajemniczy, milczący chłopiec w czapce z króliczymi uszami, samotnik i outsider. Pomyślałam o nim, kiedy przeczytałam picturebook Anny Höglund.

Anna Marchewka

Paranoja jest goła

Warkocki wykonał w swojej rozprawie koronkową robotę, czytając blisko, ale i w kontekście „debiutanckie arcydzieło” Gombrowicza.

Iwona Boruszkowska

Szaleństwo smutku albo katalog splenników i ludzi zadumowych

Książka Miry Marcinów poświęcona jest melancholii w specyficznym polskim wydaniu, niejako rodzimej historii szaleństwa. Chodzi o wewnętrzną specyfikę, wsiąknięcie przeżywania smutku w narodową historię.

Zbigniew Rokita

Nadpamiętanie i niedopamiętanie

Szwedzka reporterka Elisabeth Åsbrink, laureatka Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego, napisała książkę o roku 1947 – czasie między wojną światową a zimną wojną, czyli wojną o pokój. O czasie „kiedy wszystko wydawało się możliwe, bo wszystko się już wydarzyło”.

Andrzej Brzeziecki

Własną drogą

Trudno znaleźć bardziej „morowego” komunistę od Tity, choć przecież był młodszy od rosyjskich / radzieckich działaczy o całe pokolenie – urodzonego w 1892 r. Josipa Broz od Lenina dzieliły 22 lata, a od Stalina 14 lat.

Maciej Robert

Od solidarycy do TypoPolo – a nawet dalej

„Litery są polityczne”, a żaden krój pisma nie jest „niewinny” i znacząco może wpływać na kształtowanie się i modyfikowanie tożsamości zbiorowych.

Maciej J. Nowak

Opowieść o aktorce

Nowa biografia Heleny Modrzejewskiej to, jak ujmuje sam autor, „płynna, swobodnie się tocząca historia największej polskiej autorki”.

Marcin Miętus

Z pamiętnika synestetyka

Synestezja, umożliwiająca m.in. widzenie koloru, faktur i kształtów poszczególnych liczb, dotyka mniej niż 1% populacji. Ten sam procent ludzi cierpi na spektrum autyzmu.

Maria Karpińska

Co widzi humanistka sentymentalna

Umberto Eco, pisząc o czytelniku modelowym – projektowanym przez autora – obok czytelnika naiwnego i krytycznego stworzył pojęcie superczytelnika: ideału, który jest w stanie wychwycić każdą intencję twórcy i zinterpretować ją właściwie.

Aldona Kopkiewicz

Rosyjskie podwórka

Buszujący w barszczu to kontynuacja Oczami radzieckiej zabawki z 2012 r., fenomenalnej historii rosyjskiej muzyki alternatywnej w ZSRR.

Ilona Klimek-Gabryś

Krupówki stają się

Krupówki niczym Schulzowska Ulica Krokodyla? Takie porównanie może budzić sprzeciw: Krupówki to przecież siedlisko chaosu, komercji, miejsce, którym gardzi tzw. prawdziwy turysta.