fbpx

Tag: rozmowa

z Władysławem Bartoszewskim rozmawia Marta Duch-Dyngosz

Taka jest kondycja ludzka

Nie ma jednego wzorca zachowania człowieka, który musi żyć w ciągłym zagrożeniu. Moim zdaniem dobrze, że dzisiaj mamy krytyczny stosunek do przeszłości. Jak powiedział mój przyjaciel Antoni Słonimski: „jak już zupełnie nie wiesz, co masz powiedzieć, powiedz prawdę”. Prawda jest bardzo złożona. Nie jest czarno-biała.

z Alicją Długołęcką rozmawia Marzena Zdanowska

Bez hipokryzji, bez tabu

Z dzieckiem można podejmować każdy temat, seksualność nie jest wyjątkiem. Trzeba rozmawiać o tym, że świat bywa okrutny, o śmierci, o cierpieniu, ale również o tym, co nam sprawia radość. Bo tak naprawdę chodzi o coś ważniejszego – o uczenie dzieci, że można rozmawiać z osobami dorosłymi bez lęku i że nie spotka ich za to żadna kara ani ośmieszenie.

z Alainem Badiou rozmawia Nicolas Truong

Prawda miłości

Wyznawać miłość to przechodzić od zdarzenia-spotkania do początku konstrukcji prawdy; to zatrzymywać przypadek spotkania w formie początku. Miłosne wyznanie jest przejściem z przypadku w przeznaczenie, i właśnie dlatego jest ono tak niebezpieczne oraz naładowane wielkim lękiem.

z ks. Robertem Woźniakiem rozmawia Dominika Kozłowska

Cierpkie owoce dialogu

Jeśli dialog stanowi treść wewnętrznego życia Boga, tym bardziej powinien stanowić treść życia Kościoła i życia społecznego. Dziś często słowo „dialog”, podobnie zresztą jak słowo „miłość”, jest nadużywane. Dialogi, czy to polityczne czy ewangelizycyjne, bardzo często przybierają postać walki sił: czy ja podporządkuję się mojemu rozmówcy, czy on podporządkuje się mnie. Dialog niszczy dziś wyolbrzymiony subiektywizm, który skłania jednostki do absolutyzacji swoich stanowisk.

z Alainem Badiou rozmawia Nicolas Truong

Filozofowie i miłość

W filozofii miłości tkwi wielkie napięcie. Z jednej strony jest w niej rodzaj racjonalnego podejrzenia wobec miłości postrzeganej jako całkowicie naturalna ekstrawagancja seksualna. Z drugiej strony zaś – apologia miłości zbliżonej do religijnego porywu, której tło stanowi chrześcijaństwo będące przecież religią miłości.

z Andrzejem Friszke rozmawia Dominika Kozłowska

Obciąć lewe skrzydło Kościoła

Środowiska „Tygodnika Powszechnego”, „Znaku” i „Więzi” zbyt łatwo rozmieniły swój kapitał na drobne. W pewnym momencie przestraszyły się debaty z biskupami. A moim zdaniem powinny wyraziście zaznaczać swą odrębność, także w polemikach. Twardo bronić swych racji i swych tradycji intelektualnych. Tylko w ten sposób wewnątrz Kościoła może powstać nurt tak samo wyrazisty jak „Fronda”, broniący pryncypiów.

z o. Jackiem Prusakiem rozmawia Dominika Kozłowska, Marzena Zdanowska

Czy orientacja seksualna jest warunkiem zbawienia?

Stanowisko Kościoła katolickiego w kwestii seksualności jest jasno określone. Jakie jest w tej wizji miejsce gejów, lesbijek i osób transseksualnych? Czy mogą liczyć na wsparcie duszpasterzy? Czy ich obecność we wspólnocie wiernych tworzy nowe wyzwania dla teologii?

z Małgorzatą Szejnert rozmawia Daniel Lis

Historyk bez patentu

Prof. Marcin Kula bardzo ośmielił mnie swoim esejem o dziennikarzach zajmujących się historią. Udzielił im pochwały. W jakimś stopniu dzięki temu odważyłam się napisać o Zanzibarze.

z Martą i Markiem Babik rozmawia Marzena Zdanowska

Pomysł na życie

Twierdzić, że rodzina odbiera wolność, to jak powiedzieć muzykowi, że nie jest wolny, bo gra z nut, a mógłby nieskładnie rąbać w klawiaturę. Małżeństwo narzuca pewne nuty, dziecko też. Ale mogą one posłużyć do zagrania czegoś pięknego.

z Lidią Gadomską-Mrozowską rozmawia Marzena Zdanowska

Patologia więzi

Przemoc występowała zawsze, w każdej kulturze i cywilizacji. Nie różnimy się pod tym względem od innych społeczeństw. Jednak proces uwalniania się od niej jest zdecydowanie łatwiejszy w Niemczech i krajach skandynawskich. O ile sama przemoc uwarunkowana jest wychowaniem i biologią, o tyle możliwość wyjścia z relacji przemocy już nie.

z Philipem Goodchildem rozmawia Miłosz Puczydłowski

Teologia pieniądza

Istnieje wielka różnorodność struktur i instytucji finansowych w ludzkich społecznościach. W większości z nich życie ekonomiczne było regulowane przez rytuał i zobowiązania, które pozostawały ściśle zintegrowane z życiem religijnym. W świecie współczesnym natomiast najwyższa sankcja, która dyscyplinuje ludzi stała się immanentną sferą rynku.

z Grahamem Wardem rozmawia Miłosz Puczydłowski

Nigdy nie byliśmy świeccy

Wcielenie jest tam, gdzie działa Bóg, czyli tu i teraz. A teolog jest właśnie po to, by angażować się w dzisiejszą sytuację. Jeśli zaczniemy się wycofywać z dyskusji, będzie to teologiczne tchórzostwo. Niezależnie od tego, jak bardzo kontrowersyjny byłby jej temat.

z Michałem Jagiełłą rozmawia Marcin Żyła

Z głową w górach

Im wyżej w Tatrach, tym mniej ludzi, ale wzrasta stopień ich wykształcenia. Po perciach chodzi inteligencja.

z Jackiem Wasilewskim rozmawia Dominika Kozłowska

Nie będzie innych elit

Epoka, gdy polskie elity jednoczyły naród przeszła już do historii. To normalne: demokracja potrzebuje twardych technologów władzy, zawodowych polityków, a nie duchowych przywódców.

z ks. Piotrem Mazurkiewiczem rozmawia Dominika Ćosić

Europa musi mieć swoją twarz

Trzeba szukać rozsądnych odpowiedzi na pytanie, jak powinna zmienić się koncepcja laickości, aby w przestrzeni publicznej było miejsce dla religii, która jest ważną częścią dziedzictwa Europy.

z s. Elisabeth A. Johnson CSJ rozmawia Marzena Zdanowska

Wyrażać sprzeciw, trwając w Kościele

Kościół katolicki bywa postrzegany jako jeden z ostatnich bastionów kultury patriarchalnej w świecie zachodnim. Jest też wspólnotą, w której ogromną większość stanowią kobiety. Jak w takim środowisku kształtuje się feminizm?

z Krzysztofem Michalskim rozmawia Dominika Kozłowska

Ślad wieczności

W jaki sposób cielesność określa ludzką egzystencję? Co to znaczy, że „jestem ciałem”? To znaczy: jestem śmiertelny. To znaczy także: jestem podatny na cierpienie.

z Katarzyną Pilorz rozmawia Dominika Kozłowska

Ciało w harmonii z duszą

Trzeba sobie uświadomić, że nasze ciało funkcjonuje w polu grawitacyjnym i podczas wykonywania podstawowych czynności i ruchów, które każdy nas ma zautomatyzowane (wykonywanie ich nie wymaga od nas żadnego udziału uwagi), podlega ono przeciążeniom, stopniowo się zużywając.

z Marcinem Królem rozmawia Adam Puchejda

Tempi passati

Inteligencja była potrzebna wtedy, kiedy demokracja była w gruncie rzeczy w stanie raczkującym, a teraz to jest zupełnie co innego.

z Dariuszem Gawinem rozmawia Adam Puchejda

Kod inteligenta

Można uznać, że tradycja inteligencka jest pewnym kapitałem społecznym, który ma Polska. I osoby, które mówią, że to się powinno skończyć, chcą się wyzbyć czegoś co jest naszym atutem a nie balastem.

z Jerzym Jedlickim rozmawia Adam Puchejda

Inteligencja. W poszukiwaniu nowego wzoru

Konstytutywną cechą inteligencji była jej samowiedza, to jest przekonanie ludzi wykształconych i trudniących się pracą umysłową, że tworzą odrębną formację w społeczeństwie.  W tym znaczeniu pisałem, że inteligencja – w połowie XIX wieku – sama się (nie wszędzie) wymyśliła, a wymyśliwszy się, czyli samą siebie i nazwę swoją powoławszy do istnienia, przypisywała też sobie rozmaite cechy i powinności, a to już, oczywiście, wymaga weryfikacji.

z Edwinem Bendykiem rozmawia Marta Duch-Dyngosz

Polska strona kreatywności

Jestem zdania – mówi w rozmowie ze „Znakiem” Edwin Bendyk – że kreatywność i oparta na niej innowacyjność wymagają istnienia ducha utopii, przekonania, że można świat zmieniać na lepsze. Większość innowatorów tworzy z przeświadczeniem, że ich działanie jakoś zmieni rzeczywistość, choćby w mikroskali. To przekonanie musi jednak podsycać kultura, dominujące w niej wartości i normy. Nie oczekujmy kreatywności i innowacyjności w kulturze bierności, która usypia. Twórcę musi uwierać rzeczywistość, inaczej nie miałby motywacji do działania.

z Jerzym Hausnerem rozmawia Marta Duch-Dyngosz

Prawo do kultury prawem do rozwoju

Dzisiaj zagrożenie może wynika z sytuacji, w której z braku możliwości rozwijania własnej kreatywności będziemy niemalże wyłącznie sięgali po cudzą tożsamość i pomysły innych, co może oznaczać utrzymywanie pozycji peryferium cywilizacyjnego rozwoju. Mówiąc inaczej, będziemy dodawani do czegoś, zamiast dokładać do czegoś od siebie, będziemy dostarczycielami prostej pracy i surowca, a nie kreacji i innowacji.

z Jerzym Łukaszewskim rozmawia Dominika Ćosić

Prezydencja na czas kryzysu

Leży w najżywotniejszym interesie Polski i Europy, aby Unia przetrwała obecny kryzys. Polska powinna być w czołówce państw, które o to walczą.

z Aleksandrem Smolarem rozmawia Adam Puchejda

Powrót do Monneta

Jaka Unia wyłoni się z trwającego obecnie kryzysu? Paradoksalnie odpowiedź na to pytanie leży być może u źródeł Unii, czyli w myśli jednego z ojców założycieli zjednoczonej Europy – Jeana Monneta. Jak mówi w rozmowie ze „Znakiem” prezes Fundacji Batorego, Aleksander Smolar, narzucenie reżimu ograniczonej suwerenności na kraje strefy euro paradoksalnie oznacza wzmocnienie integracji politycznej Unii, wprowadzenie znacznie większej liczby elementów federalistycznych do jej funkcjonowania. To zaś model tradycyjnej, Monnetowskiej, strategii integracji politycznej.

z Bronisławem Wildsteinem rozmawia Adam Puchejda

Polska kultura jest katolicka

Chrześcijaństwo jest religią uniwersalną, ale ma swoje warianty narodowe. A więc jest jasne – mówi w rozmowie ze „Znakiem” Bronisław Wildstein – że kultura polska będzie eksponowała własny wariant chrześcijaństwa, co nie znaczy, że w tym wypadku musi ono zatracić swój uniwersalny wymiar. W Polsce to jest tym bardziej wyjątkowe, ponieważ Polska była bardzo długo pozbawiona suwerenności i religia wówczas stanowiła czynnik spajający. Zwłaszcza że mieliśmy do czynienia z odebraniem suwerenności w dużej mierze przez państwa deklarujące odmienne wyznania: prawosławie i protestantyzm. A więc w tym momencie odwołanie się do tradycji religii jako spoiwa wspólnoty jest rzeczą naturalną. Symbole narodowe i religijne są w tym wypadku wyjątkowo zintegrowane. Po prostu: taka jest polska kultura i nie ma innej.

Jacek Filek, Paweł Filek

Gorzkie żniwa

Książka Jana Tomasza Grossa i Ireny Grudzińskiej-Gross Złote żniwa na nowo rozpaliła debatę na temat postaw Polaków wobec ludności żydowskiej w czasach powojennych. W tym numerze publikujemy rozmowę o pamięci, odpowiedzialności i poczuciu skruchy.

z Michałem Kuleszą rozmawia Maciej Cisowski

Odzyskać przestrzeń lokalną

Dobrze pamiętam rozmowy sprzed dwudziestu lat, kiedy wieszczono, że społeczeństwo nie dorosło do samorządu, że jak tu będzie samorząd, to na pewno wszystko rozkradną… Ja uważam, że społeczeństwo dorasta w trakcie zmian i jest takie, jakie mu stwarzamy warunki.

z Recepem Şentürkiem rozmawia Saygun Gökarıksel

Islam dla Zachodu i z Zachodem

Turcja nie jest mostem, ale jest jednocześnie Zachodem i Wschodem. Niezależnie od wyniku procesu integracji, Turcja będzie dalej rozwijać bliskie kontakty zarówno z państwami europejskimi, jak i tymi na Wschodzie, ponieważ żyjemy dziś w świecie, którego elementy są wzajemnie ściśle powiązane.

z Adamem Lipszycem rozmawia Tomasz Ososiński

Czas Celana

Nie popełnimy chyba błędu mówiąc, że rok 2010 upłynął pod znakiem Paula Celana. Obok numerów czasopism poświęconych jego twórczości ukazały się m.in. biografia poety napisana przez Johna Felstinera i tom korespondencji Celana z Ingeborgą Bachmann. Celan był także jednym z bohaterów zeszłorocznego Festiwalu im. Josepha Conrada w Krakowie. Co decyduje o tej wzmożonej recepcji Celana w Polsce?

z Jean-Pierre’em Aussemsem rozmawia Marzena Zdanowska

Na pokładzie Arki

W 1964 roku Jean Vanier, syn 19. gubernatora Kanady, oficer marynarki wojennej jeszcze niedawno służący na lotniskowcach, zaprasza dwóch ludzi z upośledzeniem umysłowym, Rapheala Simiego i Philippa Seux, żeby zamieszkali razem z nim i zgodzili się dzielić radości i trudy dnia codziennego. Tak powstaje w Trosly-Breuil we Francji pierwsza wspólnota Arki (L’Arche), w której żyją osoby upośledzone i ich asystenci. Dziś Arka jest międzynarodową federacją wspólnot lokalnych rozsianych w 34 krajach świata. Dyrektora jednej z nich – Arki w Brukseli – pytamy o to, skąd dziś biorą się ludzie, którzy mieszkają razem z jego podopiecznymi.

z Firouzehem Nahavandim rozmawia Agnieszka Gołkowska, Marzena Zdanowska

Ryba czy wędka, czyli jak pomagać krajom Południa

Sytuację, w jakiej znajduje się obecnie świat, można nazwać wielobiegunowością, która oznacza, że nie mamy już jednego czy dwóch mocarstw, którymi do tej pory były Stany Zjednoczone i Rosja. W tym momencie funkcjonują liczne „mocarstwa lokalne”, których znaczenie rośnie – są nimi Chiny, Indie, Republika Południowej Afryki. Coraz częściej nawiązywana jest współpraca między krajami Południa. Martwi jednak to, jak mało uwagi te państwa poświęcają kwestii praw człowieka.

z Bartłomiejem Dobroczyńskim rozmawia Dominika Kozłowska, Łukasz Tischner

Odnawianie tożsamości

Dla człowieka religijnego święta to radykalne odnowienie swojej tożsamości. Nie chodzi tu jednak tylko o tożsamość indywidualną. Chrześcijaństwo w pewnym sensie zakłada tożsamość człowieka na poziomie całej ludzkości: aby nie było Greka, Żyda, poganina. A ostatecznie zakłada nawet tożsamość niemal absolutną, bo mówi: aby Bóg był „wszystkim we wszystkich”. To oznacza, że w pewnym sensie, w ramach tego świętowania, mamy nieomal niewykonalne, ale bardzo piękne i pociągające zadanie – ustabilizowanie, odnowienie, zasilenie siłami życiowymi tożsamości na poziomie wszystkiego.

z Tadeuszem Mazowieckim rozmawia Henryk Woźniakowski

Ocalić przyjazny rozdział Kościoła od państwa

Właśnie w przedstawianiu sprawy krzyża przed Pałacem Prezydenckim jako szczególnego przypadku jakiejś szeroko zakrojonej wojny z krzyżem tkwił od początku fałsz.

z Janiną Ochojską-Okońską rozmawia Kai Bumann

Każdy chce żyć w lepszym świecie

Już prawie dwa lata upłynęły od chwili, gdy Kai Bumann, znakomity dyrygent i dyrektor artystyczny Polskiej Filharmonii Bałtyckiej, zainaugurował cykl spotkań „Filharmoniczne wykłady na Ołowiance: Polska – kraj nadziei”. W tekście przedstawiającym główne założenia przedsięwzięcia napisał o kulturowym i duchowym dziedzictwie naszego kraju, z którego dziś nie zawsze potrafimy czerpać. Spotkania mają przekonywać do tego, że nasz kraj jest wciąż miejscem dającym siłę i nadzieję, którego bogactwo przejawia się w życiu i działaniu konkretnych ludzi.

z Józefem Puciłowskim OP rozmawia Łukasz Tischner

Patriotyzm szerokiego serca

Naszą dumę narodową możemy czerpać z dziedzictwa Pawła Włodkowica, który jest patronem mądrego rządzenia państwem, budowania jedności w wielości. Dzięki takim postaciom jak on nie było w Polsce królobójstwa, co jak wiadomo zdarzało się w historii Francji i Anglii.

z Andrzejem Polkowskim rozmawia Dominika Pycińska

Siła kruchego słowa

To nie jest ucieczka od rzeczywistego świata, to jest odnalezienie na nowo niezmierzonej perspektywy, z której ogląda się realny, otaczający mnie świat. Tę samą perspektywę odnalazłem w latach sześćdziesiątych w wizji świata Teilharda de Chardin. To może wydawać się dziwne: z jednej strony język baśni, z drugiej język uczonego przyrodnika, teologa i filozofa, a perspektywa ta sama. I dla mnie taka sama, jak w listach św. Pawła, gdy pisze on o Chrystusie kosmicznym. Ale pomijając już fakt, że Teilhard był raczej wizjonerem i poetą, to tylko jeszcze jeden dowód na niemożliwość znalezienia jakiegoś jedynego metajęzyka, którym opisuje się dzieło stworzenia.

z Ewą Elwirą Klonowski rozmawia Aleksandra Cholewa-Domagalić

Walczę z żywymi o prawa martwych

To, co robię w Bośni, to dla mnie nie praca, to misja. Cały dzień spędzam z martwymi, a po pracy po prostu brakuje mi sił i ochoty, żeby nawiązywać znajomości i przyjaźnie. Człowiek jest samotny, często, paradoksalnie, największe wsparcie psychiczne dostaje właśnie ze strony rodzin ofiar.

z Januarym Weinerem rozmawia Dominika Pycińska

Nasza wrażliwa cywilizacja

Coraz mniej rozumiemy z otaczającego nas świata. Jak dziennikarze mogą wyjaśnić takie zjawiska jak powodzie, jeżeli nie opanowali znajomości jednostek miary? Jak można wyjaśnić sprawę ocieplenia globalnego, skoro większość ludzi nie wie, skąd się biorą pory roku?

z Jerzym Skarżyńskim rozmawia Marcin Żyła

Ta cała rockowa historia

Z Jerzym Skarżyńskim spotkałem się w redakcji radia tuż przed emisją 862. notowania „Listy Niezapomnianych Przebojów”, jego sztandarowej audycji, w której prezentuje zarówno najsłynniejsze, jak i najbardziej warte przypomnienia utwory z całej historii muzyki rockowej. Chwilę wcześniej wrócił z kolejnej „giełdy płyt”, odbywającej się co tydzień w krakowskim klubie studenckim „Pod Przewiązką” – miejscu, z którym związał się jeszcze jako licealista przejmując prowadzenie dyskotek.

z Bogdanem de Barbaro rozmawia Janusz Poniewierski, Marcin Żyła

Między wzniosłością a wykluczeniem

Podczas żałoby narodowej, kiedy tylko czułem, że media swoim nachalnym przesłaniem mnie zatruwają, rezygnowałem z nich. Zaś u tych moich pacjentów, którzy hipnotycznie zastygali w fotelu przed telewizorem, następował proces jakiejś ich wewnętrznej dewastacji.

z Moniką Sznajderman i Andrzejem Stasiukiem rozmawia Marcin Żyła

Życie jest fajne

W Polsce wszystko jest większe, gwałtowniejsze, pazerniejsze, śmieszniejsze, dziwaczniejsze. To, co świat ma już w dużej części za sobą, u nas dopiero się dzieje. Wszystko, łącznie z biznesem, przypomina karykaturę.

z Ritą Gombrowicz rozmawia Łukasz Tischner

„Jestem biednym, polskim diabłem”. Gombrowicz i religia

Boskość młodości to dla Witolda Gombrowicza poczucie pełni sił, zaufanie do własnego ciała. A po młodości ma się zaczynać potworność… To bardzo dziwne.

z Adamem D. Rotfeldem rozmawia Marcin Żyła

Polska gotowa na pojednanie

Proces pojednania między Rosyjską Cerkwią Prawosławną a polskim Kościołem katolickim jest bodaj ważniejszy od spotkań prezydentów czy premierów. Cerkiew i Kościół docierają do milionów ludzi, a ich wzajemne zbliżenie wymaga przemiany duchowej. Tego na ogół nie przynoszą spotkania polityczne.

z s. Małgorzatą Chmielewską rozmawia Łukasz Tischner

Pozszywać to, co rozdarte

Polska jest rzeczywiście krajem nadziei. Nadziei na piękno. Jestem osobą wierzącą, więc ufam, że świat został stworzony przez Boga i Jego Miłość, a potem oddany nam w dzierżawę. Jest jednak popsuty – psujemy go sami, czasem psują go siły natury – więc to my mamy budować jego harmonię, odsłaniać piękno: to zadanie naszego życia.

z Wojciechem J. Bursztą rozmawia Dominika Pycińska, Marcin Żyła

Zasłuchani w te same opowieści

Nigdy nie wiadomo, który z tworów popkultury, niezależnie od tego, ile pieniędzy zostanie weń zainwestowane, stanie się zjawiskiem kultowym i umożliwi nam realizowanie naturalnej potrzeby odwoływania się do wartości czy też „snucia opowieści”.

z Ewą Bobrowską rozmawia Małgorzata Pasicka

Świat z wrogami w tle

Powstaje pytanie, czy obraz wroga jest wnoszony do tego dyskursu z zewnątrz, czy też raczej stanowi jego integralny element. Czy zatem obraz ten jest budowany na przykład po to, by zwiększyć wewnętrzną integrację grupy, czy pojawia się dlatego, że wypowiadają się tu ludzie sfrustrowani, którzy mają skłonność do widzenia wokół siebie wrogów?

z Tadeuszem Jagodzińskim rozmawia Krystyna Strączek, Marcin Żyła

Spóźnione wiadomości

Wiedza o terminie zamierzonej inwazji na Irak i świadomość tego, jak funkcjonują media, mogłyby jakiemuś drobnemu a wrednemu despocie z egzotycznego kraju znakomicie ułatwić zaplanowanie eksterminacji mniejszości etnicznej. Bo w czasie amerykańskiego ataku agencje informacyjne nie miałyby po prostu środków ludzkich, żeby się tym zajmować. Strasznie to brzmi, ale rzeczywiście tak media funkcjonują.