fbpx

Tag: kultura

Marta Kudelska

Z daleka widać inaczej

Wielowątkową historię Tadeusza Kantora rozpoczyna gęsta, poplątana i monumentalna prezentacja jego przodków i ich historii.

Marcin Miętus

O tym się nie mówiło

Bohaterami Ryzińskiego są osoby nieheteronormatywne i Żydzi. Obie grupy zmuszone do ukrywania swojej tożsamości, obie dotknięte wykluczeniem.

Aleksandra Grzemska

Antygona XX-wiecznej filozofii

Filozoficzna refleksja Luce Irigaray – mimo pozycji filozofki jako jednej z najważniejszych przedstawicielek filozofii kontynentalnej oraz szerokiej, lecz spłyconej recepcji krytycznej jej pism – paradoksalnie, jest wciąż niezrozumiana i niedoceniana, także w Polsce.

Anna Pekaniec

Słowa zastępujące życie

„Najdroższa Jadziu Moja Wracam ztamtąd po widzeniu się z Tobą i zaraz siadam pisać – robi to na mnie wrażenie jakby tam tylko cień Twój widziała, a tu w mojej celi widzę Cię całą i rozmawiać z Tobą będę jakby nas nikt nie podsłuchał – bo ta myśl, że ktoś 3ci lub 4ty będzie czytał zanadto krępuje – więc ja zapomnę o tem”.

Katarzyna Pawlicka

Herstorie z łódzkiej fabryki

Aleja Włókniarzy jest jedną z głównych arterii Łodzi. Obecną nazwę otrzymała w 1977 r.

Ilona Klimek-Gabryś

Zapach schyłku lata

Orzeszkowa, przyglądając się roślinom i podejmując próbę ich zrozumienia, odczuwała jedność ze światem. Jak wyznawała w listach do znajomych, kwiaty stanowiły drugą – zaraz po pisaniu – jej pociechę.

Olga Drenda

Królik, czyli ja

W filmie Gummo Harmony Korine’a jednym z bohaterów jest Bunny Boy, tajemniczy, milczący chłopiec w czapce z króliczymi uszami, samotnik i outsider. Pomyślałam o nim, kiedy przeczytałam picturebook Anny Höglund.

Anna Marchewka

Paranoja jest goła

Warkocki wykonał w swojej rozprawie koronkową robotę, czytając blisko, ale i w kontekście „debiutanckie arcydzieło” Gombrowicza.

Iwona Boruszkowska

Szaleństwo smutku albo katalog splenników i ludzi zadumowych

Książka Miry Marcinów poświęcona jest melancholii w specyficznym polskim wydaniu, niejako rodzimej historii szaleństwa. Chodzi o wewnętrzną specyfikę, wsiąknięcie przeżywania smutku w narodową historię.

Zbigniew Rokita

Nadpamiętanie i niedopamiętanie

Szwedzka reporterka Elisabeth Åsbrink, laureatka Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego, napisała książkę o roku 1947 – czasie między wojną światową a zimną wojną, czyli wojną o pokój. O czasie „kiedy wszystko wydawało się możliwe, bo wszystko się już wydarzyło”.

Andrzej Brzeziecki

Własną drogą

Trudno znaleźć bardziej „morowego” komunistę od Tity, choć przecież był młodszy od rosyjskich / radzieckich działaczy o całe pokolenie – urodzonego w 1892 r. Josipa Broz od Lenina dzieliły 22 lata, a od Stalina 14 lat.

Maciej Robert

Od solidarycy do TypoPolo – a nawet dalej

„Litery są polityczne”, a żaden krój pisma nie jest „niewinny” i znacząco może wpływać na kształtowanie się i modyfikowanie tożsamości zbiorowych.

Marcin Wilk

W księgarni: Bonobo

W Krakowie najciekawiej jest w bocznych uliczkach. Albo na Małym Rynku, gdzie przyczaiła się Księgarnia Kawiarnia Podróżnicza Bonobo.

Andrzej Muszyński

Wracając

W Stacji: Literaturze prezentujemy nowe opowiadanie Andrzeja Muszyńskiego. Tekst do przeczytania w papierowym wydaniu miesięcznika „Znak”.

Maciej J. Nowak

Opowieść o aktorce

Nowa biografia Heleny Modrzejewskiej to, jak ujmuje sam autor, „płynna, swobodnie się tocząca historia największej polskiej autorki”.

Marcin Miętus

Z pamiętnika synestetyka

Synestezja, umożliwiająca m.in. widzenie koloru, faktur i kształtów poszczególnych liczb, dotyka mniej niż 1% populacji. Ten sam procent ludzi cierpi na spektrum autyzmu.

Maria Karpińska

Co widzi humanistka sentymentalna

Umberto Eco, pisząc o czytelniku modelowym – projektowanym przez autora – obok czytelnika naiwnego i krytycznego stworzył pojęcie superczytelnika: ideału, który jest w stanie wychwycić każdą intencję twórcy i zinterpretować ją właściwie.

Aldona Kopkiewicz

Rosyjskie podwórka

Buszujący w barszczu to kontynuacja Oczami radzieckiej zabawki z 2012 r., fenomenalnej historii rosyjskiej muzyki alternatywnej w ZSRR.

Ilona Klimek-Gabryś

Krupówki stają się

Krupówki niczym Schulzowska Ulica Krokodyla? Takie porównanie może budzić sprzeciw: Krupówki to przecież siedlisko chaosu, komercji, miejsce, którym gardzi tzw. prawdziwy turysta.

Kinga Dawidowicz

Korniszon i Para Gaci

Cannes kojarzy się jednoznacznie ze świętem filmu. Od kinowego kadru Tom Dyckhoff zaczyna rozdział o rozgrywkach deweloperów przybywających nad francuskie wybrzeże na swoją własną uroczystość.

Dawid Kujawa

Pułapki wyzwolenia

Nie twierdzę, że globalne wartości uniwersalne nie mogą istnieć. Jest raczej tak, że dalecy jesteśmy od ich poznania.

Artur Madaliński

Między życiem a wspomnieniem

Kronika wypadków miłosnych jest dla Juliana Barnesa zaledwie pretekstem do snucia rozważań na temat relacji między wydarzeniami a ich opisem, między narracją a egzystencją, między doświadczeniem przeszłości a jego teraźniejszą sublimacją, wreszcie między opowieścią a prawdą.

Radosław Kobierski

Pod wulkanem

Pewien sen wyśniony w wieku zbyt młodzieńczym, żeby nie miał wpływu na całe moje dorosłe życie, „ustawił” na długie lata moje myślenie o literaturze. Bez katastrofy, najlepiej w indywidualnym, osobistym wymiarze, nie było sensu w ogóle literatury zaczynać.

Ewa Drygalska

Świat można ocalić jedynie gagiem

Szesnastego kwietnia przypadła 129. rocznica urodzin Charliego Chaplina, jednej z najważniejszych postaci kinematografii i kultury popularnej XX w., rozpoznanej do tej pory głównie przez historyków filmu. Zmienia ten paradygmat myślenia książka Pawła Mościckiego Chaplin. Przewidywanie teraźniejszości.

Marta Duch-Dyngosz

Wspólnota przemocy

Dokładna rekonstrukcja pogromu z 4 lipca 1946 r. w Kielcach skazana jest na niepowodzenie, przekonuje w najnowszej książce Joanna Tokarska-Bakir. Obfite źródła przedstawiają nierozstrzygalnie sprzeczne relacje.

Zbigniew Rokita

Sympatyczna tragedia

Aleksander Kaczorowski od kilkunastu lat przybliża nam XX-wieczne Czechy. Punktem wyjścia są dla niego na ogół czescy literaci, jednak Kaczorowski na literaturze nie poprzestaje – przybliżając ich biografie i twórczość, kreśli szerokie portrety epok, obficie i erudycyjnie opowiadając o polityce, historii czy tożsamości.

z Zdzisławem Schubertem rozmawia Urszula Pieczek

Kiedy plakat śpiewał po polsku

Prace „polskiej szkoły plakatu” nie były poddane kalkulacjom. Charakteryzowały się spontanicznością, niczym nieskrępowaną wyobraźnią, intuicyjnością. Twórcy mogli robić takie plakaty, jakie chcieli – to okazało się najbardziej wartościowe.

Marcin Wilk

W księgarni: buch|bund

Liczące ponad 50 tys. Polaków miasto zagranicą zasługuje przynajmniej na jedną porządną księgarnię z literaturą polską. Berliński buch|bund do takich właśnie należy.

Urszula Pieczek

Poczet zwierząt polskich

Bielik, który nie jest orłem, szczeka. Czerwony dziób bociana białego – na pozór miłego sąsiada babcinego domu – to „precyzyjny instrument zabijania”.

Jerzy Janiczko

Bracia „mniejsi”

Ta książka nie jest zwykłym zbiorem zebranych w tom artykułów. Dariusz Gzyra nie tyle podejmuje refleksję, ile wyraża sądy na temat relacji człowieka ze zwierzętami.

Izabela Zawadzka

Kto ty jesteś?

Grenlandia to największa wyspa na świecie. Skuta lodem przyroda wydaje się żywa i uśpiona jednocześnie, efemeryczna, surowa i delikatna. Przeważającą część krajobrazu zajmuje lód, który ciągnie się aż po horyzont.

Eliza Kącka

Portfel Edypa

Gdy wiek temu zaczęto we Francji tłumaczyć Freuda, słowo „libido” zastąpiono słowem „pragnienie”.

Adam Puchejda

Dziennik intymny pisarza

Warto tę książkę przeczytać nie dlatego, że to być może pierwszy lub najstarszy zachowany dziennik Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, autora wielotomowego, erudycyjnego Dziennika pisanego nocą.

Mateusz Burzyk

Bez fałszów

Karol Tarnowski, potomek wielkiego rodu, urzeka skromnością – osobowością bogatą (to przecież pianista, filozof, pedagog, człowiek wiary i znawca sztuki), lecz „nieekspansywną”.

Ilona Klimek-Gabryś

„O miłości wiem tyle co ty”

Autyzm i zespół Downa często postrzegane są w kategoriach chorobowych: jako przejaw odstępstwa od normy czy wręcz zepsucia. Jednak takie podejście powoli zaczyna ulegać zmianie nie tylko dzięki kolejnym publikacjom, pracy różnych organizacji, lecz także osobom będącym w samym centrum zagadnień, czyli dzieciom, rodzicom i bliskim osób z zaburzeniami.

Anna Arno

Cenniejsze niż złoto

Najdroższym obrazem świata jest obecnie Salvator Mundi Leonarda da Vinci. W listopadzie 2017 r. został zlicytowany za 450 mln dolarów. Zapewne ten rekord nie utrzyma się długo.

Joanna Drzazga

Kwestie trudne i geniusz poezji

W Post scriptum monumentalnej dwutomowej biografii Zbigniewa Herberta Andrzej Franaszek wyznał: „(…) nie zapominałem, że piszę o autorze wierszy, które od lat trzydziestu zapierają mi dech w piersiach”. Dodał też, że mimo to starał się „być sprawiedliwy”, choć czasem musiał pisać „o kwestiach naprawdę trudnych”.

Bartłomiej Dobroczyński

Dziewczynka z różową kokardą w farbowanych włosach albo zabawa w chowanego z Janką Katz

To zawsze jest trochę taka moja prywatna pokuta. Albo, jakby popatrzyć na to inaczej, gorzka medytacja.

Aleksandra Grzemska

Rodzina siłaczek: Natalia Rosińska, Nelly Egiersdorff, Maria Anto, Zuzanna Janin

Na początku 2018 r., w odbudowanym po wojnie rodzinnym domu Zuzanny Janin, który znajduje się w warszawskiej modernistycznej kolonii zaprojektowanej przez Kazimierza Tołłoczkę, wykonawcy remontu natknęli się na zatopioną w betonowym fragmencie podłogi małą srebrną łyżeczkę z wygrawerowanymi inicjałami N.R.

Jerzy Illg

Mój przyjaciel wiersz

Doczekaliśmy się chwili, kiedy powyższa preambuła ukazuje się wraz z „Moim przyjacielem wierszem” po raz ostatni. Mam nieuchronne poczucie, że formuła tej rubryki, prowadzonej przeze mnie – co odkrywam ze zdumieniem – od siedmiu już lat, wyczerpała się.

Kinga Piotrowiak-Junkiert

Riesling na koniec epoki

Krzysztof Varga znowu powraca na Węgry. Tym razem z imponującą rozmachem wielką narracją, w której romans swobodnie splata się z estetyką, a seks z historią.

Marta Kudelska

Kroniki codziennych ścieżek

Odwiedził Wschód, trochę też Zachód. Spacerował po zielonych połaciach Beskidu Niskiego.

Eliza Kącka

Pociągi pod specjalnym podejrzeniem

Za życia Stefana Grabińskiego nikt nie chciał zauważyć, że poświęcił on całą swą twórczość nadrabianiu znaczącego braku literatury polskiej – braku fantastyki i grozy.

Iwona Boruszkowska

Poczet feministów polskich

Autor przygotował opowieść o ruchach emancypacyjnych z początku XX w., której perspektywa znajduje się po stronie mężczyzn.

Tomasz Kunz

Kultura w (niekontrolowanym) działaniu

Bauman, przeistaczając się z akademickiego socjologa i badacza kultury w pisarza eseistę, uprawiał odmianę socjologii zaangażowanej, odległą od partycypacyjnej odmiany „praktyki teoretycznej” charakterystycznej dla współczesnych czynnościowych i interwencyjnych teorii humanistycznych i społecznych.

Maciej Pawlikowski

Mamy swojego poetę

Od 26 lat Marcin Świetlicki buduje swoją Polskę, o której lepiej czytać, niż w nią wierzyć. Jego Polskę określają trzy podstawowe momenty: władza, która się wydarza zawsze i zawsze próbuje nas skrzywdzić; miłość, którą przeżywa się po cichu, a wspomina z równie niemym wrzaskiem; oraz samotność, która wyje i odkłada się w kątach nękanego przeciągami mieszkania.

Adam Kaczanowski

Zawsze

W Stacji: Literaturze prezentujemy nowe opowiadanie Adama Kaczanowskiego. Tekst do przeczytania w papierowym wydaniu miesięcznika „Znak”.

Barbara Klicka

Dzień jedenasty

Prezentujemy ostatnią część cyklu Zdrój Barbary Klickiej. Tekst do przeczytania w papierowym wydaniu miesięcznika „Znak”.

Marcin Wilk

W księgarni: Firmin. Księgarnia w Teatrze

Wiedziałem, że dobrze trafiłem. W drzwiach Firminu w Gdańsku spotkałem Olgę Drendę ze śląskiego Mikołowa.

Wit Szostak

W odcinkach: Najważniejsze

Koniec skłania do podsumowań. Ostatni felieton cyklu zmusza do zadania pytań. Co pominąłem, o czym nie napisałem, komu i czemu nie oddałem należnego hołdu? Starałem się konstruować te odcinki wokół pojęć dla mnie ważnych i istotnych dla dzieł kultury należących nie tylko do sztuki serialowej.