Ku uciesze ich samych, bo ukryte i ukryci na drugim planie, upierają się, że nic ciekawego nie mają do powiedzenia – przecież tylko wykonują swoją pracę. Mało popularna to strategia jak na dzisiejsze czasy.
A kto to taki? To pracujące w teatrach krawcowe, które późnymi wieczorami ostatniej próby generalnej dopieszczają kostiumy. To rozmiłowani w muzyce realizatorzy dźwięku, dźwigający tony sprzętu i nagłaśniający gwiazdorskie koncerty czy modne festiwale. Montażyści, researcherki, scenografki. Redaktorzy, koordynatorki i kuratorki wystaw. To właśnie oni i one wykonują ogrom niewidocznych mikroczynności, które sumują się na sukces wielkich nazwisk i spektakularnych wydarzeń. Nie istnieją dla nich normy godzin pracy ani rzeczy niemożliwe. Zapytani, dlaczego robią to, co robią, zwykle odpowiadają, że z pasji.
Świat kultury szczególnie udanie konserwuje swoją hierarchiczność, a ten stan, mimo drobnych pęknięć i dyskusji w ostatnich latach, wciąż ma się dobrze. Nadal żyjemy w kulcie jednostki – wizjonera, guru, mistrza-reżysera, którego współpracownicy to co najwyżej pomoc, wsparcie, a nie pełnoprawni, kompetentni współtwórcy. Swoją książką Aleksandra Boćkowska występuje przeciwko tej optyce. Zagląda więc na zaplecza i za kulisy, by upomnieć się i dowartościować głos 21 osób pracujących w rozmaitych dziedzinach kultury. „Kusi, by spytać, bez kogo nie byłoby artystów, ale to nadużycie. Bez kogo nie byłoby ich prac albo wyglądałyby inaczej – to już pytanie zasadne”.
Aleksandra Boćkowska To wszystko nie robi się samo. Rozmowy na zapleczu kultury Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2023, s. 216
