Książka Jenary Nerenberg opowiada o „straconym pokoleniu” kobiet, które żyły z nierozpoznaną neuroodmiennością i odkrywają ją w dorosłym życiu. Odsłania funkcjonujące w medycynie i psychologii uprzedzenia płciowe, które sprawiają, że dziewczynki i kobiety wciąż wymykają się systemowi diagnostycznemu lub są błędnie diagnozowane. Pozwala przemyśleć kategorie normy, dysfunkcji, zaburzeń rozwojowych i chorób psychicznych. Omawia wybrane neuroatypowości: spektrum autyzmu, ADHD, synestezję, zaburzenia przetwarzania sensorycznego i wysoką wrażliwość. Opowiada o ludzkiej różnorodności bez patologizowania i stygmatyzowania, pokazuje atuty neuroodmiennego postrzegania rzeczywistości. Doceniając polskie tłumaczenie, warto przyjrzeć się temu, jak mało przestrzeni mamy w języku polskim na neuroróżnorodność. Każda próba opisania innego niż typowe jednostkowego doświadczenia skazana jest na odniesienie do normy: neuroodmienny, neuroatypowa, neuromniejszościowy. Jednocześnie nazwanie tych doświadczeń przynosi ulgę i zrozumienie samej siebie. To dlatego szukanie niepatologizującego języka jest tak ważne.
Neuroróżnorodne nie są wolne od uproszczeń i esencjalizowania neuromniejszościowych tożsamości. Nerenberg przypisuje wszystkim neuroodmiennym kobietom podwyższoną wrażliwość, posługując się wielokrotnie krytykowanymi koncepcjami wysokiej wrażliwości czy neuronów lustrzanych. Książka spełnia jednak swój najważniejszy cel – wzmacnia kobiety z doświadczeniami ignorowanymi lub lekceważonymi przez specjalistów zdrowia psychicznego.
—
Czytaj także
Wcisnąć „stop”
Jenara Nerenberg
Neuroróżnorodne. Jak żyć w świecie skrojonym nie na naszą miarę
tłum. Katarzyna Byłów
Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2022, s. 280
