fbpx

Tag: miesięcznik Znak

Wojciech Bonowicz

Moi, mistrzowie: Zuzanna Bartoszek

Czy wyzwolenie jest możliwe? Tak, ale tylko w wyobraźni, zdaje się mówić poetka. W realnym świecie wszystko „jest już od dawna odlane i za małe”.

Spis treści 808

Spis treści 808

Olga Gitkiewicz

Z głowy

Migrenik czy migreniczka w oczach wielu jest tą osobą, której nie chce się pracować, pójść na imprezę, spotkać z kimś, zająć dziećmi. Nieraz słyszałam uszczypliwe uwagi i żarty o jaśniepańskich skłonnościach. Bo przecież każdego czasem boli głowa, prawda?

Dominika Kozłowska

Ciało potrzebuje więcej

Nasz doroczny rytuał, praktykowany od lat. Wspólny wyjazd nad jezioro. Spotkanie przyjaciół na co dzień mieszkających w odległych częściach Europy. Pierwsze dni spędzone na kocach na pomoście odsłaniają prawdę o minionym roku szybciej niż słowa.

z Grzegorzem Leszczyńskim rozmawia Edyta Zielińska-Dao Quy

Klucz do kanonu

Dobra literatura dziecięca to taka, w jakiej odnajduje się też dorosły niezatracający dziecka w sobie.

Wiesław Myśliwski

Literatura nauczyła mnie wolności

Dopóki człowieka stać na własny język, stać go na własne myśli, własne uczucia, własne sny. Słowem, stać go na wolność.

Redakcja

Regulamin akcji promocyjnej „zgadnij temat” nr 9

Akcja specjalna przeznaczona dla członków grupy na Facebooku Wokół „Znaku”.

Redakcja

Rekrutujemy! Wsiądź na pokład „Znaku”

Sprawnie nawigujesz zarówno pośród oferty Netflixa i podkastów, jak i wysmakowanych książek i muzeów? Dobrze się komunikujesz, łatwo się nie zrażasz, planujesz i liczysz? Zapraszamy Cię do „Znaku”!

Dominika Kozłowska

Wolność zaczyna się w języku

Gdy Ukrainki i Ukraińcy mają ograniczone możliwości druku we własnym kraju, ich głos powinien wybrzmiewać z kart „Znaku”.

Spis treści 803

Spis treści 803

Diana Dąbrowska

Kwaśny smak kontestacji

Mechaniczną pomarańczę Stanleya Kubricka charakteryzuje pewna dwubiegunowość znaczeń i kategorii. Adaptacja awangardowej powieści Anthony’ego Burgessa doskonale wpisała się w klimat kontestacji, którym spowita była Europa po wydarzeniach 1968 r.

Mateusz Hohol

Krótka historia poznawania mózgu

Sir Charles Sherrington, który w 1932 r. otrzymał Nagrodę Nobla za odkrycie funkcji neuronów, porównywał mózg do centrali telefonicznej. Dziś wiemy, że mózg jest znacznie bardziej skomplikowany, a jego działania nie oddaje w pełni nawet porównanie do współczesnego komputera.

Anna Bereś

Nasza współczesna neuroobsesja

Obraz ludzkiego mózgu i przedrostek „neuro” mają dziś zniewalającą niemal siłę. Gdy towarzyszą jakiemuś tekstowi, myśl jego autora od razu traktujemy jako bardziej przekonującą.

Magdalena Kargul

Ukryty krzyk

Milczenie splata się ze znikaniem. Para ta często bywa postrzegana jako dowód wewnętrznego braku, niemal sterylnego, odstręczającego zimna. Taka też wydaje się główna bohaterka najnowszej książki Jelonek – Luna. Trzeba być cicho to bardziej migawki z życia niż potoczysta opowieść. Urywana opowiastka kobiety, która próbuje wreszcie wydobyć z siebie krzyk, rozeznać się w sobie i swoim małżeństwie.

Piotr Oleksy

Oswajanie piórem

Oswajanie przestrzeni – Szczecina i Pomorza Zachodniego – stało się dla przybyszów wyzwaniem kluczowym w twórczości oraz postawach życiowych. Co znamienne, w wielu przypadkach doświadczali rozczarowania.

Kamila Dzika-Jurek

Baśń o ludzkiej chciwości

Od pierwszych zdań „Listopadowych porzeczek” czujemy, jakbyśmy wpadali w nie swój świat. Imię bohatera, który pojawia się w początkowej scenie powieści – Koera Kaarel, nie brzmi żadną znajomą głoską. Lecz ta obcość języka to tylko pancerz, pod którym Andrus Kivirähk, współczesny pisarz estoński, ukrył historię głęboko ludzką.

Eliza Kącka

Receptariusz

Jak zostać czempionem wyobraźni? Agnieszka Taborska na współczesne niedole proponuje – dla żartu i z wdziękiem – 56 sprawdzonych procedur surrealistycznych, wynoszących nad mdławą doczesność.

Aldona Kopkiewicz

Propozycja nowej etyki

„Być ze świata” to propozycja przemyślenia podstaw naszego istnienia, które już u początku są uwikłane w świat: konkret, materię, biologię i fizykę, a przede wszystkim innych ludzi i inne formy życia. Co więcej, namysł ten ma służyć zmianie naszego rozumienia i zachowania – stanowi propozycję nowej etyki.

Julia Fiedorczuk

Jeż na autostradzie: Emilia Konwerska

Dawno, dawno temu możliwe było pisanie wierszy konfesyjnych, czyli takich, w których poetyckie „ja” zwracało się do czytelnika bądź czytelniczki w sposób naśladujący intymność szczerej rozmowy.

Redakcja

Oddajemy głos Czytelniczkom i Czytelnikom „Znaku”

Dziękujemy – to dzięki Wam trwamy już od 800 numerów. Tworzyć dla Was pismo to prawdziwy zaszczyt.

Wojciech Sawala

Intelektualna uczciwość

„Znak” to po prostu dobre pismo dla humanisty. I to właściwie dla każdego, niezależnie od specjalizacji czy światopoglądu.

Agnieszka Piskozub-Piwosz

Pismo nie tylko o religii

Miesięcznik często wyprzedza dużą część dyskursu publicznego. Tak było z ważnym dla mnie tematem neuroróżnorodności. Albo z teologią queer, o której wcześniej nie słyszałam, mimo że jestem teolożką.

Janusz Poniewierski

Jubileusze

Jesienią 2013 r. w 700. numerze „Znaku” przypomniano kilka pytań stawianych przez to pismo na różnych etapach jego historii. Na ich liście zabrakło pytania o zaangażowanie i solidarność. Dobrze zatem, że obecny, 800., numer na to właśnie zwraca uwagę.

Dominika Kozłowska

Osiem lekcji na 800. numer „Znaku” i nasza nadzieja

Nic dwa razy się nie zdarza, z wyjątkiem błędów, które popełniamy po wielokroć, wciąż takie same. Już Arystoteles ostrzegał przed zagrożeniami dla pokoju wynikającymi z nierówności, a Platon uważał, że demagodzy wykorzystują wolność słowa, by stać się tyranami.

Joanna Guszta

Znaki czasu

800. numer miesięcznika „Znak”. Rok 2022. Dla czytelników pierwszych numerów magazynu i jego założycieli była to pewnie bardzo odległa perspektywa. Zastanawiam się, czy zdarzało się, że sięgała tu ich wyobraźnia albo na ile byliby zaskoczeni, przeglądając ten numer.

Anna Pekaniec

Języki pamięci – języki życia

Hannah Arendt w Kondycji ludzkiej dowodziła, że człowiek, który nie opowiada o tym, co robi, co przeżył, czego pragnie, skazuje się na niebyt

Ilona Klimek-Gabryś

Między rozwojem a granicami

Książka Szarejko to zbiór 15 rozmów ze specjalistami od zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, którzy mimo świadomości kryzysu nadal trwają w systemie. Bez problemu diagnozują jego bolączki: niedofinansowanie psychiatrii, ale też dziedzin, które stoją z nią na styku, czyli oświaty, opieki zdrowotnej i pomocy społecznej.

Dominika Kozłowska

Do kogo się uśmiecham

W niewielkiej książeczce pt. O tyranii. Dwadzieścia lekcji z dwudziestego wieku Timothy Snyder nie pomija także lekcji dotyczącej uśmiechu. Niezależnie od tego, czy mowa o faszystowskich Włoszech, nazistowskich Niemczech, stalinowskich czystkach czy pogromach na tle etnicznym, ci, którzy obawiali się najgorszego, zapamiętali, jak traktowali ich sąsiedzi. Wielkiego znaczenia nabierały wtedy gesty – uśmiech, uścisk dłoni, serdeczne pozdrowienie.

Spis treści nr 797

Spis treści nr 797

Tomek Kaczor

Siostry Rzeki. Fotoreportaż Tomka Kaczora

Myscowa, niewielka wieś w dolinie Wisłoki, w 2020 r. obchodziła swoje sześćsetne urodziny. Trzystu mieszkańców żyje tu głównie z hodowli krów, rolnictwa lub turystyki. Jest zabytkowy kościół, cmentarz, a po zachodniej stronie wsi rozciąga się Magurski Park Narodowy – ostoja rzadkich gatunków, m.in. żbika, rysia czy orła przedniego.

Małgorzata Nocuń

Mater Dolorosa Poradziecji

Gdyby tworzono definicję pojęcia „matka cierpiąca z kraju poradzieckiego”, brzmiałaby: kobieta, której syna zabito podczas wojny albo operacji specjalnej. Zginął, ponieważ był niewygodny dla władz. Pogrążona w żałobie matka szuka prawdy o śmierci swojego dziecka, często i jego ciała. Chce tę śmierć pomścić, a czasem tylko urządzić pogrzeb i pomodlić się na grobie.

Natalka Suszczyńska

Chipsy dla gości – opowiadanie Natalki Suszczyńskiej

W Stacji: literatura prezentujemy opowiadanie Natalki Suszczyńskiej. Całość opowiadania przeczytacie w papierowym miesięczniku, natomiast na stronie internetowej publikujemy krótki wywiad z autorką.

Redakcja

Regulamin akcji promocyjnej „zgadnij temat” nr 8

Akcja specjalna przeznaczona dla członków grupy na Facebooku Wokół „Znaku”

Tadeusz Zatorski

Ostatni papieros

Dlaczego Zena Cosiniego, jedną – słowo honoru! – z najbardziej frapujących powieści XX w., wydano w powojennej Polsce tylko raz, w 1966 r., to zagadka.

Julia Fiedorczuk

Jeż na autostradzie: Marcin Podlaski

Lubię skondensowane obrazy, które zdarzają się w poezji Podlaskiego. Lubię pierwszy wers tego wiersza, gęsty pod względem brzmienia i treści, esencjonalny, ultraoszczędny.

Kinga Dawidowicz

Kierunek zmian

Miasto życzliwe jest z pozoru książką o budynkach, urbanistyce i projektowaniu. Tak naprawdę to jednak pozycja, która w centrum stawia człowieka. I jego życie w mieście.

Jan Tokarski

Kapitalizm, czyli pogoń za nieskończonością

Kapitalizm, obok nieznanej w dziejach wygody, powoduje również egzystencjalną frustrację, na którą nie ma i nie może być lekarstwa. Domyślnym stanem konsumenta jest bowiem nie ciągłe zaspokojenie, lecz przeciwnie: niedający się wygasić niedosyt.

Kamila Dzika-Jurek

Milczenie poetki

Pisząc o życiu Wisławy Szymborskiej, Joanna Gromek-Illg decyduje się posłużyć klasyczną zasadą retoryki: pars pro toto. Części, kłopotliwie drobne dla biografa tytułowe „znaki szczególne”, muszą wystarczyć za – skomplikowaną, ukrytą za kolejnymi maskami poetki – całość.

Aldona Kopkiewicz

Dwie traumy

W żywej traumie nie wiadomo, co się właściwie czuje i jak o tym mówić. Dopiero kiedy trauma przemija, doświadczenie oraz słowa można znowu poskładać. Trudno mówić jednak tak, jak gdyby nic się nie stało, i właśnie ten proces uwalnia do mówienia bardziej poetyckiego.

Dezydery Barłowski

Pańszczyźniane kontinuum przemocy

Bicze, kańczugi, szubienice, dyby, blizny, strupy, sińce, krew, pot, łzy, kaźnie, tortury, bicie, przemoc w setkach najrozmaitszych form – tak oto prezentuje się pańszczyzna w optyce Chamstwa, nowej eseistycznej rozprawy Kacpra Pobłockiego.

Fran Lebowitz

Poradnik dla życiowo nieporadnych

Dzieci zadają lepsze pytania niż dorośli. „Czy mogę ciasteczko?”, „Dlaczego niebo jest błękitne?”, „Co mówi krowa?” – na każde z tych pytań można odpowiedzieć z pogodnym uśmiechem. Nie da się tego, niestety, powiedzieć o zagajeniach typu: „Gdzie twój maszynopis?”, „Dlaczego nie dzwonisz?” albo „Kto jest twoim prawnikiem?”.

z Danielem Rycharskim rozmawia Katarzyna Pawlicka

Potrzeba reprezentacji

Wieś potrzebuje dzisiaj sztuki szczególnie mocno, choćby po to, żeby przejrzeć się w niej jak w lustrze. Ale także dlatego, żeby dzięki sztuce odbudowywać wspólnotę. Rolnictwo przestaje był łącznikiem, być może sztuka współczesna mogłaby stać się platformą spotkania.

Joanna Guszta

Z natury rzeczy

Kwiecista filiżanka, wiklinowy koszyk, słomiana mata, pasiasta tkanina – przedmioty z Cepelii przez długie lata towarzyszyły codzienności wielu Polaków, będąc niemymi świadkami naszej krzątackiej natury.

Katarzyna Kazimierowska

Zbyt blisko

Daisy Johnson dała się poznać polskim czytelnikom dwa lata temu mrocznym debiutem „Pod powierzchnią”, za który została nominowana do Nagrody Bookera, jako najmłodsza finalistka w jej historii.

Jerzy Janiczko

Ułomki życia

„Chłopiec z tamtych lat” jest dla narratorki Ani pretekstem do rozpoczęcia opowieści o swoim życiu. Zaczyna się ona kilkanaście lat po wojnie, będącej dla niej zlepkiem opowieści i dziecięcych wyobrażeń. Tytułowa postać nazwana w powieści Joachimem stanowi oś, wokół której swobodnie toczy się jej własna historia.

Ilona Klimek-Gabryś

Nosimy w sobie pęknięcie

Amerykańska pisarka Lidia Yuknavitch sytuuje bohaterów swoich opowiadań na tytułowej krawędzi – w momencie gdy muszą nagle podjąć znaczącą decyzję, ulegają gwałtownemu impulsowi emocji czy też udaje im się uważnie spojrzeć na swoje życie i dostrzec coś, co dotychczas było nieuchwytne.

Agnieszka Dziedzic

Metoda organoleptyczna

Pisząc o zbiorze szkiców „Paradiso”, trzeba zaznaczyć, że to książka niebezpieczna. I nie chodzi o wywrotowe treści, ale o ryzyko zapomnienia (i całkowitego zatopienia) się w lekturze.

Bogumiła Motyl

Dźwięki ciszy

„Może tragedia powinna zostać spowita w milczenie?” – zastanawia się narrator posiadający trzy imiona, trzech ojców i opowiadający trzy historie, z których każda naznaczona jest cierpieniem.

Przemysław Chudzik

Wiecznozielone gaje wspomnień

Tytuł książki fińskiej autorki odsyła do starogreckiego słowa oznaczającego „marzenie senne”, „rzecz nierealną” czy „znikomą”, ale też do pierwotnego sensu oniryzmu, gdy dotyczył on sytuacji, w której postaci opowiadają o snach.

Elżbieta Łapczyńska

Mama wychodzi – opowiadanie Elżbiety Łapczyńskiej

W Stacji: Literatura prezentujemy nowe opowiadanie nominowanej do Nagrody Literackiej NIKE Elżbiety Łapczyńskiej. Tekst do przeczytania w papierowym wydaniu miesięcznika „Znak”. A oto krótki wywiad przeprowadzony z autorką.