fbpx
Jerzy Franczak

Plus minus

Perec zrezygnował w Zniknięciach z używania jednej litery alfabetu. Wyeliminowanie „e” z tekstu liczącego sobie ponad 300 stron to poważna operacja. Od razu rodzi się pytanie, jaki jest cel tej ekwilibrystyki.

Jerzy Franczak

Chichozof

Roland Topor (1938–1997) to postać w Polsce legendarna. Towarzyszy mu mit nonkonformisty, prześmiewcy i karnawałowego błazna w typie rabelaisowskim. Jego obiegowy wizerunek, na który składają się czarny melonik, cygaro lub fajka i łobuzerski uśmiech, to figura jakby wyjęta z imaginarium niemego kina

Jerzy Franczak

Wyobraźnia wyzwalająca

Dlaczego ludzkość nie zadowala się światem, w którym żyje, i niestrudzenie wymyśla nowy? Czy chce w ten sposób odmienić swój los, czy uciec od niego na chwilę w domenę ułudy? Jak działa mechanizm kreacji, jakie są podstawowe antropologiczne, społeczne i polityczne wymiary tej zabawy w Stwórcę?

Jerzy Franczak

Ostatni Człowiek

„Katalog możliwości już się wyczerpał. Wielkie idee straciły ostrze na skutek ustawicznych powtórzeń; każdy ma je po prostu gdzieś” – tak brzmi diagnoza jałowej epoki zamieszkanej przez Ostatniego Człowieka, wystawiona przez Ernsta Jüngera w Eumeswil. Ta niezwykła opowieść o życiu u kresu dziejów zadziwia tym bardziej, że wyszła spod pióra pisarza, który w młodości powierzył się wartkiemu nurtowi historii.

Jerzy Franczak

Deszcz alfabetów

Inger Christensen – zmarła przed dekadą poetka, powieściopisarka i eseistka – przynależy do panteonu duńskiej literatury. Do rąk polskiego czytelnika trafiła jedna z jej najsłynniejszych książek. alfabet to konceptualny poemat, będący tyleż pieśnią pochwalną na cześć życia, co apokaliptyczną wizją jego zagłady.

Jerzy Franczak

Pochwała pasji

O czytaniu i pisaniu zaleca się swoją wielorakością: zawiera teksty odmienne gatunkowo (wykłady, artykuły, szkice, przedmowy) i dotyczące rozmaitych tematów (biografii pisarza, literatury, antropologii, polityki). O jedności tego tomu decyduje wyczuwalna w każdym zdaniu charyzma autora – jego specyficzna wyobraźnia, język, poczucie humoru. Ale nie tylko. Eseje Llosy podejmują tematy fikcji i pasji. Ta pierwsza daje nam wolność od życiowych przymusów, ta druga zaś pozwala wcielać fantazje w życie.

Jerzy Franczak

Niepoczytalne

Ciekawostka czy zapomniane arcydzieło? Autobiograficzne świadectwo czy wyrafinowane dzieło sztuki? Krzyk rozpaczy, oskarżenie totalitarnego systemu czy apologia wyzwalającej mocy literatury? Zapiski z domu wariatów Christine Lavant niepokoją i wymykają się jednoznacznej definicji.

Jerzy Franczak

Pisarz, eseista, autor m.in. powieści Nieludzka komedia (2009), Da capo (2010), NN (2012), zbioru opowiadań Sainte-Fabeau (2017) oraz rozprawy Błądzące słowa. Jacques Rancière i filozofia literatury (2017) i Niepoczytalne (2019). Wykładowca na polonistyce i kulturoznawstwie UJ.