fbpx
fot. David Kawai/Bloomberg/Getty
Marta Kijewska-Trembecka styczeń 2019

Jak zostać Kanadyjczykiem

Rzeczywista wielokulturowość to nie suma kultur, ale nowa jakość, która powstaje z tej wielości. Pół wieku po ogłoszeniu polityki pluralizmu kulturowego Kanada wciąż musi się mierzyć z nowymi wyzwaniami. Projekt wielokulturowości sprzed kilku dekad traci na swej aktualności.

Artykuł z numeru

Stoicyzm na nowo odkrywany

Stoicyzm na nowo odkrywany

Na niemal 10 mln km2 mieszka tu obecnie niewiele ponad 35 mln ludzi. Zdecydowana większość z nich żyje na 130-milowym pasie wzdłuż granicy z USA. Od wielu dekad Kanada przyjmuje corocznie od 150 do ponad 200 tys. imigrantów pochodzących z całego świata, także z jego najbardziej egzotycznych stron. Oficjalne dane z 2016 r. mówią, że obecnie w Kanadzie mieszkają przedstawiciele ok. 250 grup etnicznych, którzy mówią ponad 200 różnymi językami. Różnicowanie etniczne społeczeństwa kanadyjskiego systematycznie postępuje. Tylko w okresie między 2011 a 2016 r. przyjechali do Kanady przedstawiciele prawie 50 nowych grup etnicznych. Wśród nich m.in. Hazarowie, Kirgizi, Karenowie i Bhutańczycy z Azji czy Edo, Ewe, Malinke i Wolofowie z Afryki. W 1871 r., gdy przeprowadzono pierwszy kanadyjski spis powszechny, 84% imigrantów pochodziło z jednego miejsca – Wysp Brytyjskich.

Do 1967 r. kanadyjskie prawo imigracyjne zezwalało na wjazd jedynie osobom z Europy i USA, wśród nich jedni byli bardziej, a inni mniej mile widziani. Kolorowa imigracja pojawiła się dopiero u progu lat 70. XX w. Dziś tzw. visible minorities stanowią już więcej niż jedną piątą część społeczeństwa Kanady i, co oczywiste, ponad 70% z nich nie urodziło się w Kanadzie. W ostatnich latach wśród imigrantów nadal dominują przybysze z Azji (62%), na drugim miejscu znajdują się Afrykanie (to ponad 13% najnowszych kanadyjskich imigrantów). W 1981 r., gdy po raz pierwszy pojawiły się dane odnoszące się do mniejszości kolorowych, wskazywano na niespełna milion osób, czyli wówczas ok. 5% kanadyjskiej populacji.

Od początku lat 70. XX w. kanadyjskie wieloetniczne społeczeństwo radykalnie zmieniło więc swoje oblicze. Istotnej transformacji uległy także relacje między głównymi „graczami etnicznymi”. W myśl zapisów nowej konstytucji z 1982 r. w oficjalnym kanadyjskim życiu społeczno-etnicznym wyróżniane są trzy zasadnicze podmioty: grupy założycielskie, ludność rodzima i grupy etniczne. Natomiast bardziej szczegółowa klasyfikacja wskazuje na: grupy pochodzenia brytyjskiego i francuskiego, czyli przede wszystkim Quebecois, Indian, Metysów i Inuitów, a wśród etników na tzw. stare białe grupy i nowe kolorowe, czyli visible minorities. Każda z nich zajmuje inne miejsce we współczesnym społeczeństwie kanadyjskim i miejsca te nie są wymienne.

Imigracja jest współcześnie głównym źródłem wzrostu liczby mieszkańców Kanady i jej dalszego zróżnicowania etnicznego. W ubiegłym roku minęło pół wieku od wprowadzenia tzw. punktowego systemu przyjmowaniu imigrantów. Nowe prawo kończyło epokę White Canada Policy, wprowadzało zakaz dyskryminowania kogokolwiek z uwagi na kolor jego skóry czy pochodzenie etniczne. Nabór imigrantów miał się opierać przede wszystkim na kryterium ich przydatności dla kanadyjskiej gospodarki i życia społecznego. W wersji nieco zmienionej prawo to obowiązuje do dziś.

Chcesz przeczytać artykuł do końca?

Zaloguj się, jeden tekst w miesiącu dostępny bezpłatnie.

Zaloguj się