fbpx

Tag: I wojna światowa

Maciej Gablankowski

Alfabet pierwszej wojny

Rzut oka na powojenną mapę polityczną Europy uświadamia, jak dużym zmianom uległa sytuacja jej narodów. Kilkanaście krajów stanęło przed wyzwaniem zbudowania nowej wspólnoty politycznej, gospodarczej i prawnej. Niektóre po raz pierwszy w historii.

z Andrzejem Chwalbą rozmawia Przemysław Stanisławski, Marcin Żyła

Początek „krótkiego wieku”

I wojna światowa wykończyła stary świat. Wszyscy przyglądali się i bili brawo Europejczykom, którzy strzelali do siebie nawzajem. Skorzystali na tym inni. Z kolan powstali na przykład Azjaci: proces odrodzenia Chińczyków i Hindusów rozpoczął się właśnie w 1918 roku.

Maciej Janowski

1914: Śmierć naszej epoki

Bardzo często lata pierwszej wojny światowej przedstawia się  jako śmierć „belle epoque”: pewnej kultury elitarnej i staroświeckiej, na której miejsce nadchodzi oto epoka mas, wojen, totalitaryzmów – czyli wiek dwudziesty. Powstaje coraz więcej prac, ukazujących właśnie pierwszą wojnę światową jako wielki przełom: początek naszych czasów, kiedy procesy modernizacyjne w różnych dziedzinach życia osiągnęły natężenie tak ogromne, że przekształciły świat dogłębnie i nieodwracalnie.

Anna Wolff-Powęska

Koniec wielkiej wojny

I wojna stanowiła wstęp do II wojny. Zarówno ci, którzy czuli się dziedzicami przeżyć wojennych, wykreowani na męczenników, jak i ci, którzy czuli się nauczycielami narodu, przygotowali korzystny grunt dla nowego wodza. Kult przemocy, siły, głębi osobowości, germańskiej wiary, potrzeba ofiary na ołtarzu narodu, wołanie o bohatera i wodza, odrzucenie wszystkiego, co słabe i połowiczne, wszystko to posłużyło Hitlerowi do rozprawienia się z wszystkim, co zaprzeczało naturze niemieckości.

Arkadiusz Stempin

Gdy dzwony milczały w Watykanie

3 września 1914 roku papiescy krawcy w Watykanie wylewają z siebie ostatnie poty. Żadna z przygotowanych wcześniej białych sutann, nawet ta rozmiaru „S“, nie pasuje do szczupłej sylwetki 60-letniego kardynała Giacomo della Chiesa, który po wygranym konklawe przybrał imię Benedykta XV.