List z Europy Środkowej
Stoimy w obliczu katastrofy humanitarnej o ogromnych rozmiarach. Setki tysięcy uciekinierów z Bliskiego Wschodu i Afryki szukają w naszej wspólnej Europie ratunku, bezpieczeństwa, warunków normalnego życia. Niedawno to my pukaliśmy do jej bram.
Naszą odpowiedzią nie może być odmowa. Niestety zbyt wiele takich głosów słyszymy w naszym regionie. Po 1989 roku w zintegrowanej Europie podejrzliwie patrzono na zdolność integracji nowej Europy Środkowej, od krajów bałtyckich po Rumunię i Bułgarię: ze względu na naszą historię, tradycje polityczne i stan gospodarki. Jednak to nie nasza część Europy była głównym źródłem zagrożeń dla Unii w czasie ostatnich, trudnych dziesięciu lat.
Dzisiaj jednak powraca ten podział wewnątrz zjednoczonej Europy. Tym razem ma on wymiar moralny. Dotyczy naszej zdolności do okazywania współczucia i praktycznej pomocy zdesperowanym uciekinierom. Owszem, to nie my odpowiadamy za destabilizację i rozkład krajów, z których przybywają dzisiaj uchodźcy. To nie my przemieniliśmy je w państwa, w których panuje nieustanny strach i niebezpieczeństwo gwałtownej śmierci, a życie człowieka jest „samotne, biedne, zwierzęce i krótkie”. Nasze kraje – w odróżnieniu od państw, które mają za sobą przeszłość kolonialną i imperialną, a po wojnie otworzyły szeroko granice dla imigracji – nie mają doświadczenia codziennego obcowania z ludźmi wywodzącymi się z dalekich krajów i odległych kultur.
Jednakże okazanie naszego współczucia i woli pomocy, to nasz ludzki obowiązek. Jest to również nasz obowiązek jako Europejczyków. Wspólna Europa została zbudowana na fundamencie solidarności. Dzisiaj nie możemy zrzec się współodpowiedzialności za Unię, odwracając wzrok od ludzkiego nieszczęścia i od sytuacji krajów, które są najbardziej dotknięte falą wzbierającej imigracji.
Odmawiając udzielenia pomocy zaprzeczamy idei europejskiej solidarności. Podważamy zarazem solidarność innych narodów z naszymi krajami. Oznacza to podkopywanie podstaw, na których budujemy od ponad ćwierćwiecza nasze bezpieczeństwo, szanse rozwoju, nadzieję na wyrwanie się z historycznego przekleństwa wojen, obcego panowania i biedy.
W imię naszego człowieczeństwa, w imię naszych zasad i wartości wzywamy władze i obywateli naszych krajów do praktycznego okazania solidarności wobec uchodźców. Tak, aby i wśród nas znaleźli spokojną przystań pozostając w pełni wolnymi ludźmi w wyborze własnej przyszłości.
Bronisław Komorowski, prezydent Polski w latach 2010-2015
Aleksander Kwaśniewski, prezydent Polski w latach 1995-2005
Jerzy Baczyński, redaktor naczelny tygodnika „Polityka”, Polska
Gordon Bajnai, były premier, Węgry
Mirosław Bałka, rzeźbiarz, Polska
Zuzana Bargerova, prawniczka, Human Rights League, Słowacja
Zygmunt Bauman, profesor socjologii, Uniwersytet w Leeds, Polska-Wielka Brytania
Uldis Bērziņš, poeta i tłumacz, Łotwa
Igor Blaževič, twórca festiwalu filmowego One World, Czechy
Henryka Bochniarz, prezydent Konfederacji Lewiatan, Polska
Michał Boni, europarlamentarzysta, były minister administracji i cyfryzacji, Polska
Marek Borowski, senator, były minister finansów, wicepremier i marszałek Sejmu, Polska
Bogdan Borusewicz, marszałek Senatu, Polska
Martin Bútora, socjolog, doradca prezydenta, Słowacja
Bogusław Chrabota, redaktor naczelny dziennika „Rzeczpospolita”
Włodzimierz Cimoszewicz, były premier, Polska
Liudas Dapkus, dziennikarz, zastępca redaktora naczelnego dziennika „Lietuvos rytas”, Litwa
Aleš Debeljak, poeta i eseista, Słowenia
Pavol Demeš, były minister spraw zagranicznych, Słowacja
Tibor Dessewffy, prezes DEMOS Hungary, Węgry
Ivaylo Ditchev, socjolog, pisarz, Bułgaria
Magda Faltová, prezes Stowarzyszenia dla Integracji i Migracji, Czechy
Zsuzsa Ferge, socjolog, Węgierska Akademia Nauk, Węgry
Władysław Frasyniuk, działacz opozycji w PRL, były poseł, Polska
Rajko Grlić, reżyser, Chorwacja
István Gyarmati, dyplomata, Węgry
Tomáš Halík, teolog i pisarz, Czechy
Agnes Heller, filozofka, Węgry
Agnieszka Holland, reżyserka, Polska
Štefan Hríb, redaktor naczelny tygodnika “.týždeň.”, Słowacja
Michal Hvorecký, pisarz, Słowacja
Ivars Ījabs, politolog, Łotwa
Josef Jařab, były senator, były rektor Uniwersytetu Palackiego w Ołomuńcu, Czechy
Leszek Jażdżewski, redaktor naczelny kwartalnika „Liberté!”, Poland
Jerzy Jedlicki, historyk idei, działacz opozycji w PRL, Polska
Jana Juráňová, pisarka, Słowacja
Aleksander Kaczorowski, dziennikarz i eseista, Polska
Éva Karádi, redaktor naczelna kwartalnika „Magyar Lettre Internationale”, Węgry
Dávid Korányi, były podsekretarz stanu, zastępca dyrektora Dinu Patriciu Eurasia Center, Węgry-Stany Zjednoczone
János Kornai, profesor emeritus, Harvard University i Uniwersytet Korwina w Budapeszcie, Węgry
András Kováts, przewodniczący Węgierskiego Stowarzyszenia Migrantów, Węgry
Dominika Kozłowska, redaktor naczelna miesięcznika „Znak”, Polska
Iwan Krastew, prezes Centrum Strategii Liberalnych, Bułgaria
Marcin Król, profesor historii idei, Uniwersytet Warszawski, Polska
Andrius Kubilius, były premier, Litwa
Jarosław Kuisz, redaktor naczelny tygodnika internetowego “Kultura Liberalna”, Polska
Ewa Kulik-Bielińska, dyrektor Fundacji im. Stefana Batorego, prezes Europejskiego Centrum Fundacji, Polska
Tomasz Lis, redaktor naczelny „Newsweek Polska”, Polska
Ondřej Liška, były minister edukacji, przewodniczący Partii Zielonych, Czechy
Ewa Łętowska, była rzecznik praw obywatelskich, Polska
Vita Matiss, politolożka, eseistka, Łotwa
Jiří Menzel, reżyser, Czechy
Adam Michnik, redaktor naczelny „Gazety Wyborczej”, Polska
Piotr Mucharski, redaktor naczelny „Tygodnika Powszechnego”, Polska
Jan Němec, pisarz, prezes Czeskiego Stowarzyszenia Pisarzy, Czechy
Alvydas Nikžentaitis, przewodniczący Narodowego Komitetu Historyków Litwy, Litwa
Zbigniew Nosowski, redaktor naczelny miesięcznika „Więź” , Polska
Janina Ochojska, prezeska Polskiej Akcji Humanitarnej, Polska
Andrzej Olechowski, były minister finansów i minister spraw zagranicznych, Polska
Jurica Pavičić, pisarz, Chorwacja
Marta Pardavi, współprzewodnicząca Węgierskiego Komitetu Helsińskiego, Węgry
Solomon Passy, były minister spraw zagranicznych, Bułgaria
Jiří Pehe, politolog i pisarz, Czechy
Dimitrina Petrova, dyrektor Equal Rights Trust, Bułgaria
Petr Pithart, były premier, Czechy
Adam Pomorski, prezes PEN Clubu, Polska
Wojciech Przybylski, redaktor naczelny „Res Publiki Nowej” oraz „Eurozine”, Polska-Austria
Zoran Pusić, przewodniczący Obywatelskiego Komitetu na rzecz Praw Człowieka, Chorwacja
László Rajk jr., architekt, projektant i aktywista polityczny, Węgry
Rein Raud, pisarz, teoretyk kultury, Estonia
Pauls Raudseps, publicysta, „Diena” , Łotwa
Adam Daniel Rotfeld, były minister spraw zagranicznych, Polska
Martin Rozumek, prezes Organizacji Pomocy Uchodźcom, Czechy
Andrzej Seweryn, aktor i reżyser teatralny, Polska
Sławomir Sierakowski, dyrektor Instytutu Studiów Zaawansowanych , Polska
Martin Milan Šimečka, pisarz, publicysta, Słowacja-Czechy
Marta Šimečková, dziennikarka, tłumaczka, Słowacja
Karel Schwarzenberg, były minister spraw zagranicznych, Czechy
Aleksander Smolar, prezes Fundacji im. Stefana Batorego, Polska
Ladislav Snopko, dramaturg, były minister kultury, Słowacja
Andrzej Stasiuk, pisarz, Polska
Petruška Šustrová, była opozycjonistka, Czechy
Jerzy Szacki, profesor socjologii, Uniwersytet Warszawski, Polska
Małgorzata Szczęśniak, scenografka, Polska
Monika Sznajderman, wydawca, Wydawnictwo Czarne, Polska
Soňa Szomolányi, politolożka i socjolożka, Słowacja
Erik Tabery, redaktor naczelny tygodnika „Respekt”, Czechy
Stefan Tafrov, dyplomata, aktywista na rzecz praw człowieka, Bułgaria
Béla Tarr, reżyser, Węgry
Vesna Teršelič, dyrektor Documenta – Centrum Rozliczeń z Przeszłością, Słowenia
Róża von Thun und Hohenstein, europarlamentarzystka, Polska
Dubravka Ugrešić, poetka i eseistka, Chorwacja
Rimvydas Valatka, dziennikarz, były parlamentarzysta, Litwa
Magdaléna Vášáryová, posłanka do Rady Narodowej, Słowacja
Tomas Venclova, poeta, Litwa
Krzysztof Warlikowski, reżyser teatralny, Polska
Jakub Wygnański, prezes zarządu Pracowni Badań i Innowacji Społecznych Stocznia, Polska
Adam Zagajewski, poeta i eseista, Uniwersytet Chicagowski, Polska-Stany Zjednoczone
Péter Zilahy, pisarz, Węgry
Andrzej Zoll, były prezes Trybunału Konstytucyjnego, Polska
