Rzeczpospolita festiwalowa

Od wiosny do jesieni następuje w Polsce rozkwit festiwali kulturalnych. Spotkań z filmem, literaturą, muzyką i teatrem można doświadczać także w plenerze.

Spis treści 818–819

Kwestionariusz Stacji Literatura. Zośka Papużanka

„Pisanie to nie jest mój zawód, nie robię tego codziennie, nie mam też żadnych pór ani rytuałów z tym związanych. Jedno jedyne, czego potrzebuję, to cisza” – mówi Zośka Papużanka.

Generał w mundurze

Cześć, piękna. Nigdy nie widziałem nikogo takiego jak Ty. Muszę powiedzieć, że masz ogromną atrakcyjność w swoim pięknym profilu.

Zawsze przychodzi wiosna

Zadaniem kolonii karnej jest złamanie człowieka – przez bicie albo presję psychiczną. 10 lat będzie w niej przebywać Aleś Bialacki, obrońca praw człowieka i laureat Pokojowej Nagrody Nobla.

Puścić wodze fantazji

Zostałam zabrana do cyrku raz w życiu. Piszę „zostałam zabrana”, bo było to w tak wczesnym dzieciństwie, że wyjście pamiętam mgliście i głównie z rodzinnych opowieści na temat zmarnowanych biletów.

Solarpunk. Przypominając sobie nadzieję

Zamiast mięśniaka ze spluwą w skąpanym deszczem mieście – opowieść o społeczności zmagającej się z katastrofą klimatyczną, budującej panele słoneczne i turbiny wiatrowe. Ruch zwany solarpunkiem proponuje dziś nowe wizje przyszłości.

Kompletny brak wyobraźni

Mogę w wyobraźni pogłaskać Giewont, polizać go po szczycie i wziąć go na ręce jak niemowlę, ale nie zamajaczy mi w głowie nawet mglisty zarys jego grani. Mam afantazję.

Szczypta fantazji w codzienności

Ocenianie zabija kreatywność i wyobraźnię. Sprawia, że zaczynamy krytycznie odnosić się do tego, co się dzieje w naszych głowach. Zachęca raczej do cenzurowania własnego umysłu niż do zabawy i spontaniczności.

Dopisać kolejną historię

Można dla mgieł wyobrażać sobie opowieści, tworzyć narracje, przypisywać tym kruchym strukturom konkretne emocje, charakter, a nawet nadawać imiona. Czasem schodzę na polanę i wkraczam w mgłę, lubię przyglądać się wówczas splataniu naszych bytów.

Magiczna skrzynia

Gdy idziesz utartym traktem, to możesz być nieuważny. Natomiast jeśli wędrujesz niepewną ścieżką, z której noga ucieka ci co chwilę w bok, gdzieś w błoto lub przepaść, wtedy musisz być cały czas skoncentrowany, uważny i kreatywny. Rozwijasz się.

Chcę wierzyć

Mitologia UFO, choć dziś nie święci już dawnych tryumfów, wciąż przyciąga miłośników teorii spiskowych. A także tych, którzy w smutnej prozie codzienności chcieliby wreszcie doświadczyć czegoś wzniosłego

Hansken i Clara

Słonica Hansken i nosorożyca Clara były gwiazdami nowożytnej Europy – pokazywane na jarmarkach i dworach królewskich, dostarczały rozrywki tysiącom ludzi. Nikt nie zwracał uwagi na ich cierpienia

Cyrk, czyli o pragnieniu dominacji

Widowiska cyrkowe służą podkreślaniu obcości. Są odwrotnością teatru, który daje szansę na empatyczne wczucie się w Innego, doświadczenie katharsis. Cyrk nie wzbudza ani litości, ani trwogi – jedynie ekscytację oraz pragnienie dominacji nad zwierzętami i ludźmi, którzy w nim występują

Notatki z życia Kościoła

W wielu katolikach synod budzi nadzieję, ale są i tacy, którzy nie ukrywają lęku o przyszłość Kościoła. Niektórzy mówią wręcz o niebezpieczeństwie schizmy. W tym kontekście warto zadać pytanie o stanowisko, jakie zajmą jego polscy uczestnicy. O czym będą mówić? Za czym głosować?

Babie lato

Moja wyobraźnia od lat jest niezależna od mojej woli. Czasem chciałabym ją wyłączyć, ale nawet kiedy śpię, ona czuwa i podsuwa mi sny

Mózg to największy cud wszechświata

Moje pierwsze spotkanie z szalonymi surrealistycznymi wizjami Michela Gondry’ego nastąpiło za sprawą Jak we śnie. Niczym nieskrępowana wyobraźnia francuskiego artysty całkowicie porwała moje zmysły, tworząc w głowie kolaż przypominający dzieła Picassa

Deszcz alfabetów: Bianka Rolando

Przyglądam się książkom poetyckim w nowym ułożeniu biblioteki w domu w Beskidzie Sądeckim. Wspaniałe jest to, że noszą ślady minionych lektur, że przypominają mi okoliczności wcześniejszych czytań.

Heroski Poradziecji

Małgorzata Nocuń opisała poruszające historie dziewczyn i kobiet z poradzieckich republik

Baśnie dla dużych

Miałem może siedem lat, kiedy przeżyłem najmroczniejsze zaskoczenie dzieciństwa

Duchy przeszłości

Powieść Štiftera rozgrywa się w Czeskich Budziejowicach w trzech różnych płaszczyznach czasowych. Dzięki opowieści dotyczącej lat 30. XX w. poznajemy losy otwierającego zakład pogrzebowy rodzeństwa Jenovefy i Františka, których matka, Františka Pumprlová, z rozpaczy utopiła się w studni

Siłaczki, siłacze

Takiej książki nie było w Polsce przez lata. Jej przygotowanie i kilkutomową edycję (zapowiadany jest tom trzeci) można potraktować jako – częściową – spłatę długu zaciągniętego przez nas u jej bohaterów. Ludzi, którzy – mimo represji i ograniczeń – chronili i rozwijali polską kulturę w byłym ZSRR

Współczesne świątynie

Krzysztof Pomian, ostatni żyjący przedstawiciel warszawskiej szkoły historyków idei, stworzył swoje opus magnum. Wydane najpierw po francusku Muzeum. Historia światowa (polski czytelnik otrzymał na razie 1. tom sięgający od starożytności do 1789 r.) to podsumowanie 30 lat pracy. Książka monumentalna, choć – przez swe rozmiary – niekiedy dla czytelnika nużąca

W lipcu usłyszeć można kulczyka

Czytam, gdzie żerują gąsienice trociniarki torzyśniada, ile dokładnie jaj składa samica dzwońca, jak urządza swe gniazdo szczygieł. Przepadam. Zapominam o tekście, który mam przygotować

Polski podbój Niemiec

Choć ta książka nie jest przewodnikiem, to świetnie nadaje się na lekturę podczas dłuższych i krótszych wycieczek po Niemczech

Baby się całują, będzie deszcz

Moja ukochana i ja jest odą do miłości wyśpiewywaną w środku kraju, gdzie homobusy bezkarnie jeżdżą po ulicach, siejąc nienawiść. Gdzie głowa państwa uważa queerowych ludzi za ideologię, a prezes rządzącej partii straszy transpłciowością

Odnaleźć rękę do roślin

Autorki wyraźnie ustawiają perspektywę: rośliny dają początek wszystkim ekosystemom na planecie, bez nich nie moglibyśmy oddychać. To niewątpliwie książka, która może nauczyć dzieci pokory i pomóc im zrozumieć, że jesteśmy tylko jednym z organizmów żyjących na Ziemi, nie tym najważniejszym, nie tym wyznaczającym zasady

Seanse i gawędy

Jest tu coś momentami z atmosfery dawnych filmów, z Amarcordu, Rejsu, ale tego nie da się zaplanować w strategii PR. Poza tym nostalgia czy wywoływanie zjaw nie mają tu miejsca. Jeśli duchy są proszone, to po to, by ożywić program

Jazz na działce

Na mazurskiej wsi spotykają się najgorętsze nazwiska trójmiejskiej sceny jazzowej, elektronicznej i improwizowanej. Walutą jest tu wymiana: doświadczeń, muzyki i wzajemnych umiejętności

Krajobraz i słowo

To jedyny festiwal w Polsce, który przyjeżdża do swoich słuchaczy i słuchaczek. Podoba mi się formuła, bo dowartościowuje mniejsze miasta i stwarza okazję, aby poznać i opowiedzieć jakiś kawałek Polski

Kino z kajakiem w tle

W obiekty festiwalowe zmieniają się sale gimnastyczne. Zaciemnienie, obraz i nagłośnienie są całkiem dobre i jest w nich jakiś dodatkowy urok i relaksujący luz. Filmy oglądać można na szkolnych materacach, skrzyniach i kozłach albo w hamaku rozwieszonym w bramce piłkarskiej

Pępek świata

Węgajty to jedno z miejsc ulokowanych geograficznie na marginesach. Pełni jednak funkcję centrum świata czy raczej omphalos mundi – mitycznego pępka, przez który, mimo peryferyjności, przepływają najważniejsze dla danego momentu idee, energie, debaty

Abakanowicz przyszpilona do stereotypu

Gdy Paweł Kowal rekonstruuje legendę Magdaleny Abakanowicz i zwraca uwagę na egzotyzację rzeźbiarki z Polski, sam popada w pułapkę tego mechanizmu, a artystka jako „kobieta sukcesu” zaczyna funkcjonować w jego narracji nie tyle jako osobowość, ile osobliwość.