Autorką jest Katherine Ellison, amerykańska publicystka (nieśmiało dodajmy: żydowskiego pochodzenia), laureatka nagrody Pulitzera. Podtytuł już zupełnie otwarcie ujawnia jej tezę – How Motherhood Makes Us Smarter. „Smart” nie oznacza po angielsku inteligencji sensu stricto. W słowniku Stanisławskiego wśród znaczeń tego wyrazu po „ostry”, „piekący” (określenia bόlu), „silny”, „mocny”, „żwawy”, „szybki”, „dowcipny”, znajdujemy wreszcie odpowiednik: „rozgarnięty”. Ominąwszy brytyjskie znaczenie – „wytworny”, „elegancki”, „zgrabny”, „zręczny”, „kokieteryjny” i „szykowny” – na όsmej (i ostatniej) pozycji odnotowujemy „sprytny”, a nawet „kuty na cztery nogi”.
Katherine Ellison wychodzi jednak od obserwacji, popartej wynikami paru dość niedawnych badań, że kobiety w ciąży czy w połogu cierpią na obniżoną sprawność intelektualną. Stwierdzenia na ten temat odnajduje w głośnej książce Betty Friedan The Feminine Mystique (1963), w ktόrej autorka dowodziła, że kobiety zajmujące się domem stają się „zależne, bierne, infantylne”, gdyż zniżają się do poziomu przedmiotόw. Ellison przytacza rόwnież pόźniejsze bestsellery, ktόre w jeszcze bardziej dobitny sposόb utwierdzały czytelnika w podobnym przekonaniu. Tak mizernie oceniały siebie same kobiety.
Mόzg, natura
Długi czas feministki bały się, że szczegόłowe badania anatomiczne mogą być wykorzystywane do poparcia twierdzeń, iż natura kobiety predestynuje ją do zajęć opiekuńczych i usługowych. Uważały, że podkreślanie rόżnic – esencjalizm – przydzielało kobiety do świata „drugiej kategorii”. Wtedy też powstało pojęcie genderu jako konstrukcji kulturowej i pojawiły się postulaty uczenia chłopcόw i młodych mężczyzn empatii, a kobiet asertywności. W latach 90. w Stanach Zjednoczonych tendencja ta znacznie osłabła. Przy okazji wyszło na jaw, że chociaż wiemy sporo o mόzgowych procesach dotyczących depresji, niepokoju, agresji i nadużywania narkotykόw oraz środkόw farmakologicznych, dysponujemy o wiele mniejszą wiedzą na temat empatii, więzόw wspόlnotowych, altruizmu i radości. Niemal do dzisiaj neurologiczne badania – na przykład nad stresem – obejmowały w przeważającej mierze mężczyzn.
Dopiero niedawno sytuacja ta uległa zmianie. Kiedy Mark George, psychiatra i neurolog z Medical University of South Carolina, kilka lat temu badał uaktywnianie się mózgu wspominającego przykre doświadczenia, u kobiet zaobserwował on znacznie większe zaangażowanie tego organu niż u mężczyzn. Obserwację tę połączył z faktem, że kobiety cierpią na depresję dwa razy częściej niż mężczyźni. George spodziewał się, iż pewne środowiska będą zainteresowane utajnieniem wynikόw badań, wskazujących na rόżnice organiczne. Jak się jednak okazało, przyjęto je z zainteresowaniem.
Dzieli szybkiemu rozwojowi technik medycznych specjalistyczne badania przynoszą ciekawe wyniki. Stwierdzono na przykład, że ciąża wpływa na chwilowe kurczenie się mόzgu. Brytyjscy naukowcy Matthew Bret i Sallie Baxendale zaczęli nawet lansować nową jednostkę chorobową, przydatną ich zdaniem w psychiatrii: GMI, czyli Ciążowe Pogorszenie Pamięci. Natomiast Anita Holdcroft wraz z londyńskim zespołem dokonała odpowiednich pomiarόw metodą skanowania pola magnetycznego MRI. Mόzg, zmniejszony czasem nawet o parę procent w czasie kilku miesięcy ciąży, wracał jednak w szybkim czasie do normy. Toteż nowe badania neuroendokrynologiczne mόwiły raczej o „reorganizacji” mόzgu matek. Alan Snyder, australijski neurolog, nie wahał się nawet porόwnać kobiet w ciąży do Alberta Einsteina. Podobnie jak wielki fizyk, ktόry znany był z roztragnienia, choć nie oznaczało to, że cierpiał z powodu słabej pamięci czy że brakowało mu inteligencji, kobiety w ciąży koncentrują się na sprawach ważniejszych.
