fbpx

Tag: tłumaczenie

z Ireneuszem Kanią rozmawia Mateusz Burzyk

Serdeczność dla wszystkich istot. Ostatnia rozmowa z Ireneuszem Kanią

Nasz świat, wszystko, co żyje, istnieje dzięki zabijaniu. Otóż dla mnie zabijanie nie jest rzeczą obojętną wpisaną w obiektywną strukturę wszechświata, jak spokojnie przyjmują to Chińczycy. Mnie się to nie podoba, nie godzę się z tym.

Maciej Topolski

Smutne tłumactwo

Książka Tadeusza Sławka Na okrężnych drogach. Tłumaczenie literackie i jego światy jest smutna. O ile w ogóle publikacja poświęcona przekładowi może powodować smutek. Dlaczego tak się dzieje?

Eliza Kącka

Tłumacz jako twórca

Tytuł eseju Waltera Benjamina, Zadanie tłumacza, mógłby trafić na okładkę zbioru świetnych szkiców, w których Jerzy Jarniewicz trudni się rekonfiguracją naszych wyobrażeń o przekładzie.

Anna Wasilewska

Przekład nie jest kopią

Przekład nie jest tożsamy z oryginałem i nigdy nie będzie idealnie przylegał do tekstu wyjściowego. Nie jest jego kopią, lecz interpretacją, podobnie jak interpretacją jest gra na instrumentach, odtwarzająca partyturę Wariacji Goldbergowskich Bacha czy symfonii Mahlera, albo też jak odegranie roli z Mizantropa czy Króla Leara.

Małgorzata Łukasiewicz

Stare, nowe, dobre, złe

Tłumaczenie to zajęcie blisko spokrewnione z czytaniem. Tłumacz oczywiście czyta trochę inaczej niż czytelnik niebędący tłumaczem.

Ireneusz Kania

Skleić rozbite Lustro

Pod koniec rozmowy o translatorskim fachu, jaką kilka lat temu przeprowadziła m.in. ze mną Zofia Zaleska na potrzeby wydanej w Czarnem książki Przejęzyczenie, wyraziłem przeświadczenie, iż dobry przekład (w domyśle: wybitnego dzieła literackiego, tzn. takiego, które przeszło próbę czasu) powinien przetrwać co najmniej 50 lat, po czym należy go sporządzać na nowo.

z Bogusławą Sochańską rozmawia Anna Marchewka

Dzieci na drabinach z książek

Andersen był dość niezależny w myśleniu o Bogu – w sensie konwencjonalnym religijny nie był w ogóle, nie chodził do kościoła, bywał w nim tylko. Wielbił Boga głównie w naturze – widział Go zawsze we wszystkim, co piękne. Jego Bóg nie jest bogiem karzącym, jest twórcą tego, co piękne i dobre, sprzyja człowiekowi, wiara zaś pomaga żyć.

Zbigniew Rokita

Dyskretni bohaterzy

Nakładem wydawnictwa Czarne ukazała się znakomita książka – Przejęzyczenie. Rozmowy o przekładzie, czyli zbiór wywiadów, które z czołowymi polskimi tłumaczami literatury polskiej przeprowadziła Zofia Zaleska.

Krystyna Kornas

Ukryte życie tłumacza – Teresa Chłapowska

Z natury rzeczy tłumacz pozostaje w cieniu autora, którego dzieła przekłada. Taka poniekąd jego rola. Teresie Chłapowskiej zawdzięczmy polskie przekłady klasyki szwedzkojęzycznej literatury dla dzieci, kanon aktualny od lat: Muminki, Pippi Langstrumpf1 – żeby wymienić najpopularniejsze. Co wiemy o niej samej?

z Billem Johnstonem rozmawia Agnieszka Rzonca

Pośrodku Atlantyku

Stosunkowo łatwo można napisać piękny akapit, opowiedzieć ciekawą historię, ale rzadko się zdarza, żeby była w tym prawdziwa mądrość. Myślę, że także dlatego czytelnicy w Ameryce czy w Anglii tak żywo przyjęli Kamień na kamieniu. To powieść bogata w metafory, bardzo konkretne obrazy wzięte z prostego wiejskiego życia. Jest w niej niesamowita jedność.

z ks. Romanem Prackim rozmawia Dominika Kozłowska

Słowo Boże nie ma wyznania

Słowo Boże jest darem dla wszystkich ludzi. Natomiast wyznanie, którym człowiek odpowiada na to Słowo, jest naszym przywilejem i wyborem.

Renata Jasnos

Biblia w cieniu teologii?

Biblia nie stanowi skarbca odpowiedzi na każde pytanie – a przynajmniej nie w takim kształcie, aby egzegeza historyczno-krytyczna pozwoliła „uwolnić” te odpowiedzi. Może stanowić bazę, albo impuls, do formułowania teologii, która będzie jednak oparta również na innych przesłankach, założeniach, kontekstach i przede wszystkim – na własnej metodzie teologicznej.

Dariusz Kot

Biblii nie napisał Jezus

Na ile historiografia w sensie ścisłym mogłaby zapełnić „białe plamy”, a w efekcie tego – tworzyć nowe pola debat, dialogu, a może i reform katolicyzmu, zarówno w zakresie podstawowych idei, organizacji Kościoła i obrzędów, jak również – w konsekwencji – oceny kontrowersyjnych spraw społecznych.

Piotr Blumczyński

Przekład – akt wiary

Przekładu – nie tylko biblijnego – nie da się oddzielić od wiary. Jest ona obecna już na etapie rozstrzygania tego, czym przekład jest, czego dotyczy, jak należy go dokonywać i oceniać. W przypadku Pisma Świętego kwestie wiary, przekonań i założeń dotyczą także mnóstwa konkretnych decyzji translatorskich.

ks. Wojciech Węgrzyniak

Zdumienie nad wielkością mrówki

W tym roku akademickim przygotowuję wykład monograficzny z psalmów. Tłumaczę i interpretuję, nie mając przy tym żadnych wyznaniowych wytycznych ani nie czytając poradnika w rodzaju: „Jak przekładać Biblię w katolicki sposób?”. Dlaczego nie zauważam wpływu konfesyjności na moją egzegetyczną pracę?

Albert Gorzkowski

Westchnienie dziecka. Glosa o Psalmie 131

Wierzę, że istnieje taka lektura Biblii, której towarzyszy nieustanne zmaganie się z obecnymi w niej pokojem i niepokojem, pytaniem i odpowiedzią, będąc darem prowadzącym zarówno do przemieniania i ubogacania życia człowieka w jego mowie, czynach i myślach, jak i do dialogicznego dzielenia się tym darem z bliźnim.

Albert Gorzkowski

Gesty poza (między) słowami (cz. 2)

Słusznie pisał niegdyś Bruno Maggioni, że gesty trzeba widzieć, a nie ich słuchać. Gesty ewokują swego rodzaju obraz, zapraszając do oglądania, zamyślenia i estetycznej kontemplacji. Czy kiedykolwiek nauczymy się roztropnie „widzieć” opowieści ewangeliczne, a nie tylko ich słuchać?

Albert Gorzkowski

Gesty poza (między) słowami (cz. 1)

Wierzę, że istnieje taka lektura Biblii, której towarzyszy nieustanne zmaganie się z obecnymi w niej pokojem i niepokojem, pytaniem i odpowiedzią, będąc darem prowadzącym zarówno do przemieniania i ubogacania życia człowieka w jego mowie, czynach i myślach, jak i do dialogicznego dzielenia się tym darem z bliźnim.

Aleksander Gomola

Niejednoznaczna Biblia. O tłumaczeniu terminów polisemicznych

Zwrot „przymuszaj do wejścia” z przypowieści o uczcie, wierniej należałoby przetłumaczyć jako „nakłaniaj”. Tymczasem nieznający greki Augustyn dosłownie traktuje pojawiające się w łacińskim tłumaczeniu greckiego oryginału „compelle” i na jego podstawie uzasadnia stosowanie przymusu w nawracaniu heretyków.

Albert Gorzkowski

Dramat Szimeia (2 Sml 16; 19; 1 Krl 2)

W świetle prac Roberta Altera mamy tu do czynienia z wypełnieniem się dramatu ukazanego poprzez dialogiczne napięcie narracji starotestamentowej. Dodajmy od razu: dramatu w kilku aktach, niezamykających się bynajmniej w 16 rozdziale 2 Księgi Samuela. Oto Dawid, który zgrzeszył i w cierpieniu błaga Stwórcę o przebaczenie, kiedy rozpoznał własne przewinienie, wysłuchawszy przypowieści Natana (2 Sml 12).

Albert Gorzkowski

Convertere vel reverti. Uwagi do przekładów J 20, 11–18

W takiej właśnie chwili dostrzega ona Chrystusa, którego jednak nie rozpoznaje. Jezus zadaje jej pytanie identyczne z tym, które padło z ust aniołów, kiedy zaś słyszy potwierdzenie oddania i miłości

Albert Gorzkowski

Czapla, słonka czy kulik? Problemy z fauną biblijną

Wierzę, że istnieje taka lektura Biblii, której towarzyszy nieustanne zmaganie się z obecnymi w niej pokojem i niepokojem, pytaniem i odpowiedzią, będąc darem prowadzącym zarówno do przemieniania i ubogacania życia człowieka w jego mowie, czynach i myślach, jak i do dialogicznego dzielenia się tym darem z bliźnim.

Albert Gorzkowski

Pochwała i milczenie

Wierzę, że istnieje taka lektura Biblii, której towarzyszy nieustanne zmaganie się z obecnymi w niej pokojem i niepokojem, pytaniem i odpowiedzią, będąc darem prowadzącym zarówno do przemieniania i ubogacania życia człowieka w jego mowie, czynach i myślach, jak i do dialogicznego dzielenia się tym darem z bliźnim.

Albert Gorzkowski

Wola Ojca

Wierzę, że istnieje taka lektura Biblii, której towarzyszy nieustanne zmaganie się z obecnymi w niej pokojem i niepokojem, pytaniem i odpowiedzią, będąc darem prowadzącym zarówno do przemieniania i ubogacania życia człowieka w jego mowie, czynach i myślach, jak i do dialogicznego dzielenia się tym darem z bliźnim. 

Albert Gorzkowski

O Biblii, filologii i człowieczeństwie

Wydaje się, iż jedną z najczęstszych pokus dotykających biblijne egzegezy jest dzisiaj pragnienie bardziej udzielenia adekwatnej, w miarę pełnej, satysfakcjonującej odpowiedzi i wykładni niż zadanie pytania i pozostawienie przestrzeni otwartej, wolnej, lecz siłą rzeczy – dramatycznej.