fbpx

Tag: rozmowa

z Janem Bajtlikiem rozmawia Małgorzata Szumna

Sedno jest w kropce

Gdy projektuję książkę – staram się przede wszystkim zaintrygować odbiorcę. Edukacja plastyczna jest tak samo ważna jak muzyczna, w-f, matematyka i inne przedmioty. To jedno z narzędzi. W naszej świadomości nad edukacją „artystyczną” najmłodszych ciążą poważne terminy, łatki, takie jak: „sztuka”, „piękno”, „artysta”, które paradoksalnie często są źródłem problemów, uprzedzeń i nieporozumień

z Mirosławą Marody rozmawia Anna Mateja

Człowiek na nowy wiek

Najtrudniej jest zaprzestać traktowania siebie jako metrum wszechrzeczy. Odstąpić od przekonania, że skoro ja jestem refleksyjna, mają tę cechę wszyscy ludzie. Wcale nie. Najczęściej działamy nawykowo, bo nawyki stabilizują życie

z Katarzyną Prot-Klinger rozmawia Karolina Głowacka

Rzeczywista wartość rzeczy

Ludzie czasem przyjmują rzeczy nie dlatego że ich potrzebują, że są im niezbędne, ale je do siebie niejako zapraszają. Chcą z tymi przedmiotami pobyć, bo one kiedyś były ważne dla innych. Nie ma w tym żadnej użyteczności, a przecież jest wartość

z Bjørnarem Olsenem rozmawia Zuzanna Dziuban

Wszyscy jesteśmy archeologami

Pamięć przypisywano niemal wyłącznie ludziom. A rzeczy także pamiętają! Ich trwanie pozwala nam dostrzec przeszłość, odmienną od tej, którą piszemy dla siebie – przeszłość pełną porażek, bezużyteczną, która jednak nie przeminęła, ale ciągle nam towarzyszy.

z Elżbietą Adamiak rozmawia Anna Mateja

Bez męskiego pośrednictwa

Nie istnieją żadne kanoniczne przeszkody, byśmy oglądali przy ołtarzu ministrantki i szafarki, a jak jest w rzeczywistości? Już na poziomie parafii muszą dochodzić do głosu obie płcie, unikając stereotypowego podziału ról, który przewiduje, że panowie są od tworzenia rady parafialnej, a panie od działalności charytatywnej.

z Witoldem Dąbrowskim i Tomaszem Pietrasiewiczem rozmawia Marta Duch-Dyngosz

Drugie życie wspomnień

Dla wielu osób to, że się pomagało Żydom, wcale nie jest powodem do chwały. W 2015 r. mówiono mi, że właściwie szkoda, iż Hitler nie zabił wszystkich Żydów.

z Natalią Paszkowską, Aleksandrą Wasilkowską rozmawia Agnieszka Rasmus-Zgorzelska

Chwasty v. szklane domy

W mediach uwagę przykuwają fantastyczne wizje miast przyszłości. Nasza cywilizacja została zbudowana na marzeniu o niemożliwym, choć na co dzień życie w mieście sprowadza się do mozolnego pokonywania barier architektonicznych i nieustannych potyczek z przyrodą.

z Jarosławem Makowskim rozmawia Michał Jędrzejek

Szuflada z Biblią i poezją

Nie ma takiego języka, który obejmowałby wszystkich. Język teologiczny ma zaś dwie zalety. Po pierwsze, jest inkluzywny, po drugie, perswazyjny, w tym sensie, że nasycony jest wartościami.

z Małgorzatą Szejnert rozmawia Daniel Lis

Polesie: kraina otwarta

Pogranicze jest dla pisarza i reportera ciekawsze niż miejsce dawno zasiedziałe i niepodlegające zmianom, bo naraża mieszkańców na ciężkie próby, na wielokrotne wybory, buduje charaktery i dostarcza niezliczonych dramatów. Nęci konfliktem między zmiennością dziejów, która może być podniecająca, a potrzebą stałości i bezpieczeństwa.

z bp. Grzegorzem Rysiem rozmawia Dominika Kozłowska, Mateusz Burzyk

Nic innego się w życiu nie liczy

To stara zasada: daję, żebyś dał – ja daję ofiarę, a ty mi błogosławieństwo, pomyślność na wojnie, zdrowie, miłość od kobiety, którą chciałbym za żonę. To jest w jakiejś mierze naturalne w człowieku, że gdy nie może osiągnąć pewnych celów osobiście, to zwraca się do kogoś, kto – jeśli się mu zapłaci – może to dla niego zrobić. Chrześcijaństwo stanowi radykalne przełamanie takiego myślenia.

z Ireneuszem Kanią rozmawia Mateusz Burzyk

Dług metafizyczny

W buddyzmie chodzi o to, by osiągnąć wolność. Wyzwolona istota osiąga byt zwany anana, czyli bez długu. Ananabhawa to po palisku jeden z synonimów nirwany. Dziś pojęcie długu funkcjonuje zaś już tylko na gruncie finansowym.

z Krzysztofem Zamorskim rozmawia Jakub Muchowski

Historyczne układy dłużne

W roku złych zbiorów pożyczali nie tylko chłopi. Zagrożone upadkiem bywały również małe gospodarstwa szlacheckie, a ich właściciele szukali pożyczek na przeżycie. Nie chodziło więc o kredytowanie rozwoju gospodarstwa, ale o jego przetrwanie. Takich pożyczek mógł udzielić tylko bogaty szlachcic lub magnateria. Praktyka ta była elementem układów klientyzmu, który wytworzył się w I Rzeczypospolitej i zajmował ważne miejsce w staropolskiej gospodarce.

z Oazu Nantoim rozmawia Tomasz Horbowski

Trudny wybór Mołdawii

Jestem zwolennikiem modelu, który znamy z Europy Zachodniej – współistnienia dwóch państw niemieckojęzycznych: Austrii i Niemiec. Jeden wspólny język, jedna kultura i literatura, ale dwa oddzielne państwa. To jest droga, która pomoże stworzyć w Mołdawii naród oparty nie na etniczności, lecz na obywatelstwie i języku.

z Jacques'em Derridą rozmawia Élisabeth Roudinesco

Przemoc wobec zwierząt

Istnieją, rzecz jasna, nieredukowalne różnice, nieprzekraczalne granice pomiędzy tyloma różnymi gatunkami istot żywych. Któż mógłby im zaprzeczyć, nie popadając w zaślepienie bliskie głupocie? Nie ma jednak jednej niepodzielnej granicy między Człowiekiem a Zwierzęciem.

z Krzysztofem Liedelem rozmawia Michał Jędrzejek

Piąty wymiar bezpieczeństwa

Samo pojęcie już funkcjonuje, istnieją też międzynarodowe akty prawne dotyczące cyberterroryzmu, ale tak naprawdę w doktrynie przyjmuje się, że nikt nie stwierdził jeszcze ataku cyberterrorystycznego w ścisłym sensie.

z Markiem Nowakiem OP rozmawia Jakub Drath

Bracia i ojcowie

Swego czasu przeżyłem duże zaskoczenie, czytając książkę Cywilizacja żydowska Feliksa Konecznego. Odnosząc się do oskarżeń o mord rytualny, stwierdzał, że nie rozumie, dlaczego Kościół wydawał orzeczenia zakazujące ich rozpowszechniania. A kiedy już zupełnie brakowało mu argumentów, próbował przekonywać, iż nie da się udowodnić, że nie istnieje taka sekta żydowska, która czegoś takiego dokonuje.

z Karolem Grelą rozmawia Anna Mateja

Związek życia

Złożona materia życia to jednak nie jest algorytm, raczej… atom węgla, który za sprawą swoich dwóch albo czterech wiązań potrafi stworzyć skomplikowane związki, gdzie liczba kombinacji i połączeń jest właściwie nieograniczona.

z Mają Woźniakowską rozmawia Anna Mateja

Na całe życie

Nigdy nie żyłam samodzielnie, nie przepadałam za miastem, spotykanym tu hałasem i tłokiem. Nie podobało mi się, jak bardzo zwraca się w mieście uwagę na modę i wygląd.

z Scottem Atranem rozmawia Jakub Drath, Michał Jędrzejek

Barbarzyńcy w ogrodzie

Liberalni przywódcy lubią powtarzać, że należy wspierać umiarkowany islam. To najgorsze, co można powiedzieć młodym ludziom. Oni nie chcą być umiarkowani – przeciwnie, chcą być bohaterami, potrzebują idei, chwały i wartości. Ale co może być dla nich taką wartością, inną niż radykalny dżihad?

z Jaume Cabre rozmawia Sabina Misiarz-Filipek

Interakcje z historią

Historia jest jeszcze jednym z elementów, z których buduję fabułę. Stanowi pretekst do tego, by mówić o naturze ludzkiej. Moi bohaterowie przynoszą ze sobą cały świat, także swoją historię i własny punkt widzenia. Czy ja się z nim zgadzam czy nie, to nie ma żadnego znaczenia, bo oni są w pewnym sensie niezależni, postępują według własnej logiki.

z Krzysztofem A. Meissnerem rozmawia Anna Mateja

Dlaczego jest, jak jest?

Za sprawą fizyki poznaję rzeczywistość, która z jednej strony nas przerasta, i to wielokrotnie, z drugiej – jednak daje się uchwycić. Jak celnie zauważył Einstein: Pan Bóg jest wyrafinowany, ale nie złośliwy.

z Jerzym Illgiem rozmawia Agnieszka Rzonca

Nikt z nich nie stał się cynikiem

Pewien rodzaj wyniesionej z ruchu hippies otwartości, serdeczności, umiejętność nawiązania z ludźmi emocjonalnej więzi bardzo w fachu wydawcy pomagają. Dzięki temu łatwiej przełamuje się lody, relacje stają się mniej formalne.

z Weroniką Chańską rozmawia Anna Mateja

Bardziej słucham ludzi

W sporach na tematy bioetyczne nie chodzi ani o zwycięstwo, ani o rację, ale o konflikt wartości na tyle dla ludzi ważnych, że nie sposób udzielić jednej właściwej odpowiedzi na pytanie, jak mamy je wyważyć. I niezależnie od dokonanego wyboru jakąś wartość – również istotną – będziemy musieli poświęcić.

z Nikołajem Pietrowem rozmawia Tomasz Horbowski

Rosyjskie ruchy tektoniczne

Aneksja Krymu jawi się jako próba stworzenia nowego porządku świata. Władimir Putin w swoich działaniach kieruje się tyleż własnymi dążeniami do zbudowania państwa narodowego, co oczekiwaniami społeczeństwa. Spełnianie tych ostatnich to również sposób na zapewnienie wzrostu poparcia dla prezydenta i legitymizacji jego władzy.

z Natalią Zubarewicz rozmawia Tomasz Horbowski

Postimperialna depresja

Putin cieszy się poparciem nie tylko etnicznych Rosjan. Jednak teraz sytuacja jest trudna do przewidzenia. Bo jak mamy odbudowywać imperium i stanąć w obronie Rosjan w Kazachstanie? Co stanie się wówczas z Unią Eurazjatycką? Gra, w którą zaczął grać Putin, jest niezwykle niebezpieczna i nie ma w niej łatwych rozwiązań

z Stanisławem Rodzińskim rozmawia Anna Mateja

Życie bez grymasów

Odbiorcy, podobnie jak twórcy, muszą dać sobie szansę zauważenia detali, a przez to: urody świata. To pierwszy, niezbędny krok do rozpoczęcia edukacji artystycznej. Z dzieckiem powinni to uczynić jego rodzice, niezależnie od tego, kim są z zawodu, gdzie mieszkają, jakie mają zainteresowania. Bo w gruncie rzeczy chodzi o to, by powiedzieć: popatrz, posłuchaj… Reszta przyjdzie sama.

z Jerzym Vetulanim rozmawia Justyna Siemienowicz

Ma Bóg w człowieku swoją wyspę

Podejrzewam, że większość ludzi w ogóle nie zastanawia się nad swoim obrazem Boga, nie pyta o to, czy go ma ani jaki on jest. Dla wierzącego Pan Bóg istnieje, i już. To jest pewna oczywistość. Tak samo, jak nikt z nas nie zastanawia się raczej nad swoim wewnętrznym obrazem Internetu. Tylko starsze osoby pytają niekiedy, gdzie jest ten Internet i właściwie co to takiego. Może zatem Bóg jest jak Internet?

z Rają Shehadehem rozmawia Katarzyna Czerwonogóra

Walka bez przemocy

Wyjątkowość sytuacji Palestyńczyków polega na tym, że nie chodzi tylko o utracone mienie w postaci domu czy kawałka ziemi, ale o to, że cały naród został pozbawiony swojego miejsca i musi walczyć o ponowne uznanie dla swojej podmiotowości.

z Jarosławem Hrycakiem rozmawia Tomasz Horbowski, Piotr Kosiewski

Ukraina to codzienne doświadczenie

Na pewno jest to Ukraina młoda. Etniczność i język przestały być dla niej kluczowe. To Ukraina dwujęzyczna. Można w niej mówić po rosyjsku i dla nikogo nie będzie to stanowić problemu. Najważniejsze są bowiem dla niej wybory, których chce dokonywać. A one są proeuropejskie. Na Majdanie ta „trzecia” Ukraina odwołuje się do wartości. Chce wartości europejskich. Dzisiaj nie jest ważne, co się pod tym pojęciem kryje. Czytelny jest przekaz: „Domagamy się głębokiej zmiany”.

z Mykołą Riabczukiem rozmawia Tomasz Horbowski, Piotr Kosiewski

Majdan Ukraińcom się wydarzył

Okazało się, że Ukraina stale i zapewne w sposób nieunikniony dryfuje na Zachód. Nie można już tego zatrzymać. Nie chodzi tylko o „miękką siłę” Unii, która jest miejscem atrakcyjniejszym do życia, lecz o wartości.

z Adamem D. Rotfeldem rozmawia Michał Jędrzejek, Dominika Kozłowska

Nowy porządek światowy

Świat zmienia się coraz szybciej, a myślenie polityków z reguły pozostaje dosyć tradycyjne. Przykładowo: decyzje polskich polityków i wojskowych – świadomych przecież potencjalnej groźby konfliktu w cyberprzestrzeni – wydają się niekiedy anachroniczne, zwłaszcza gdy dotyczą rozbudowywania i modernizacji sił pancernych. Z drugiej strony, warto pamiętać, że konflikty w cyberprzestrzeni będą rozgrywać się równolegle z konfliktami konwencjonalnymi. A zatem potrzebne są zbrojenia, które umożliwią przeciwstawienie się potencjalnej napaści, zarówno z użyciem tradycyjnych środków walki, jak też nowych narzędzi wojny w cyberprzestrzeni.

z Wacławem Hryniewiczem OMI rozmawia Dominika Kozłowska, Janusz Poniewierski

Nie trzeba się bać zmiany

Nie wykluczajmy kategorycznie pojęcia czasu przemienionego z życia przyszłego świata. Teologowie nazywają go czasem Bożym, czasem eschatologicznym, czasem radości i święta z Bogiem, w którym możliwy jest ciągły rozwój.

z Adrianną Łukaszewicz rozmawia Dominika Kozłowska

Ekonomia muzułmańska receptą na kryzys?

Kryzys, który wybuchł w 2008 r., poza jednym wyjątkiem, Dubajem, ominął gospodarki islamskie. W związku z tym na rynkach zachodnich zaczęto analizować islamskie wzorce. Wiele zachodnich banków ma dziś tzw. okna islamskie, w ramach których prowadzi działalność zgodną z szariatem. Banki podjęły współpracę z ulemami, którzy weryfikują, czy dana instytucja spełnia religijne wymogi. Takie produkty mogą kupować nie tylko muzułmanie. Wielu inwestorów włącza je do swego portfela jako bezpieczny produkt rynkowy.

z premierem Jerzym Buzkiem rozmawia Marzena Zdanowska

Syria – porażka prawa międzynarodowego

Powinniśmy jednak wziąć pod uwagę, że chaos, jaki musi panować w kraju zbombardowanym przez jego własny rząd, stwarza wiele pokus dla grup przestępczych. Nie tylko ekstremistów politycznych, ale też gangów i radykalnych bojówek islamistycznych. Te dwie kategorie często zamienia się ze sobą.

z Oddbjørnem Birgerem Leirvikiem rozmawia Miłosz Puczydłowski

Religia państwowa i wielość kultur

Kwestia równouprawnienia pozostaje niezwykle silnie obecna w Skandynawii i pytania o rolę kobiet stanowią także centralny temat w oficjalnym dialogu międzyreligijnym.

z Władysławem Stróżewskim rozmawia Agnieszka Rudziewicz, Elżbieta Kot

Po prostu zajmuję się filozofią

Filozofia, jak żadna inna nauka, tworzy swoistą całość, także ze swą historią. To, co nowe, nie unieważnia dawnego. Ale nie można uprawiać filozofii bez związku z tym, co się w niej aktualnie dzieje. Oczywiście jest pewna granica, której nie przekraczam. Tu jest podobnie, jak z umiłowaniem sztuki.

z Aleksandrem Smolarem rozmawia Adam Puchejda

„Wojna” to mocne słowo

Mówienie w Polsce o wojnach kulturowych jest głęboko przesadzone. Owszem, dochodzi do konfliktów o charakterze światopoglądowym, ale podziały polityczne przechodzą zupełnie gdzie indziej. Co prawda jesteśmy świadkami ogromnej ewolucji w stosunkach międzyludzkich, w tym zmiany modelu rodziny, ale wciąż najistotniejsze problemy polityczne dotyczą ekonomii i demografii.

z Dariuszem Gawinem rozmawia Adam Puchejda

W oczekiwaniu na najgorsze

Doszliśmy do punktu, w którym wszyscy mają poczucie kryzysu, a nikt nie dysponuje zdecydowaną ideologią, w którą mógłby uwierzyć i posłużyć się nią jako skuteczną bronią do osiągnięcia własnych celów. W dawnych czasach w sytuacji takiego kryzysu, jaki jest dziś w Europie, już dawno wybuchłaby wojna albo rewolucja.

z Dawidem Grossmanem rozmawia Andrzej Brylak

Wieczne poszukiwanie alternatywy

Pisanie może mieć efekty terapeutyczne, ale w literaturze chodzi o coś więcej. Terapeuta jest jak ratownik na basenie: kiedy widzi tonącego, wskakuje do wody i próbuje go ratować. Pisarz w takiej sytuacji chce tonąć razem z nim, chce wiedzieć, jak to jest.

z Jerzym Vetulanim rozmawia Justyna Siemienowicz

Groźne sobowtóry

Powiedzmy sobie szczerze: człowiekowi przyjemność jest do życia potrzebna. Naprawdę musimy żyć na pewnym poziomie hedonii. Dlatego używki były z człowiekiem od zawsze i najprawdopodobniej na zawsze z nim zostaną.

z Jerzym Vetulanim rozmawia Justyna Siemienowicz

Ten zły w nas

Agresja przy obecnych komfortowych warunkach bytowania nie jest już zasadniczo potrzebna i z mechanizmu przystosowawczego przeobraziła się w destruktywny. Rozmawiamy jako intelektualiści XXI w., a w głowach mamy jeszcze zbieracza-łowcę z paleolitu. To jest ten zły w nas, któremu czasami udaje się wyjść na zewnątrz.

z Januszem Muchą rozmawia Marta Duch-Dyngosz

Transnarodowe ścieżki

Można być całkowicie patriotycznym w deklaracjach, popierać ugrupowania głoszące takie hasła, ale to nie wpływa na to, gdzie będziemy mieszkać. Coraz częściej mamy do czynienia z zaangażowaniem obywatelskim ponad granicami.

z Wojciechem Jagielskim rozmawia Daniel Lis

Z perspektywy Innego

O wojnach burskich, krwawo stłumionych przez Anglików, mówi się, że były pierwszymi wojnami wyzwoleńczymi w Afryce. Burowie zostali podbici, dzieląc los Hindusów, Arabów czy Zulusów. To dlatego podczas II wojny światowej popierali Niemców, walczących przeciwko Anglikom. Ci, których zniewoliliśmy, mogą nam służyć, ale nie oczekujmy, że będą podzielać nasz sposób myślenia.

z Józefą Hennelową rozmawia Dominika Kozłowska

Własne „Tak”

Nie mamy prawa nikomu nakazywać heroizmu, tym bardziej jeżeli nie oferujemy jakiegoś rozwiązania alternatywnego. Macierzyństwo to zawsze jest własne „Tak” powiedziane życiu nowego człowieka. A jeśli wymaga nadludzkiego wysiłku? Wtedy nie skazujmy kogoś, kto się załamał, uderzając go okrucieństwem sądu moralnego albo cywilnego, tylko szukajmy świadectwa, które mu pomoże.

z Krzysztofem Kościelniakiem rozmawia Marzena Zdanowska

Cierpienie nie ma wyznania

Budowanie kultury praw człowieka powinno stanowić antidotum przeciw wykorzystywaniu religii do antagonizowania grup wyznaniowych. Musimy wrócić do podstawowych zasad koegzystencji ludzkiej, z naczelną zasadą wzajemności. Jeśli dana grupa zgadza się na zapewnienie innym przestrzeni wolności, to słusznie oczekuje dla siebie tego samego.

z Ignacym Nasalskim rozmawia Agnieszka Gołkowska

Bliskowschodni kocioł

W ostatnim roku mieliśmy do czynienia z tzw. Arabską Wiosną Ludów, czyli serią antyrządowych demonstracji, które najpierw wybuchły w Tunezji, a następnie ogarnęły cały Bliski Wschód. Po dziś dzień sytuacja w krajach tego regionu jest niestabilna. W Syrii trwa wojna domowa. W Egipcie i Libii pojawiają się spory w obrębie nowych władz. W Bahrajnie nadal dochodzi do bezskutecznych demonstracji szyickiej opozycji. By wyjaśnić współczesne bliskowschodnie animozje, należy spojrzeć daleko wstecz. Czy jednak rzeczywiście wszystkiemu winny jest spór religijny z VII w.?

z ks. Jerzym Krawczykiem rozmawia Marzena Zdanowska

Dach, nie fundament

Plany zniesienia celibatu są projektem utopijnym, nie odpowiadają na trudności, z jakimi boryka się Kościół. Gdyby problem polegał tylko na celibacie, w Kościołach protestanckich nie byłoby kryzysu.

z ks. Michałem Hellerem rozmawia Justyna Siemienowicz

Luksus konfliktu

Mówiąc o relacjach religii i nauki, często wskazuje się na ich wspólne źródło, podkreśla, że religia i filozofia to poprzedniczki nauki, a niekiedy nawet określa się je mianem proto-teorii naukowych. Czy zgadza się Ksiądz Profesor z takim obrazem tych wzajemnych powiązań?

z Haliną Bortnowską rozmawia Marzena Zdanowska

Odprowadzać, nie zatrzymywać

Konkurencja między pacjentem, którego można wyleczyć, a chorym chronicznie, czy umierającym jest zawsze przegrana przez tego, kto nie dostarczy triumfu zawodowego lekarzowi. W hospicjum zmienia się rozumienie tego, co jest zwycięstwem.

z Piotrem Piotrowskim rozmawia Jacek Maj

Polityka w muzeum

Większość polskich muzeów przypomina skamieliny. Nowoczesne społeczeństwo potrzebuje żywej instytucji, która będzie mu towarzyszyła w krytycznym namyśle nad przeszłością i teraźniejszością.