fbpx

Tag: rozmowa

z Aleksandrą Rabinovitch rozmawia Ilona Klimek-Gabryś

Szczypta fantazji w codzienności

Ocenianie zabija kreatywność i wyobraźnię. Sprawia, że zaczynamy krytycznie odnosić się do tego, co się dzieje w naszych głowach. Zachęca raczej do cenzurowania własnego umysłu niż do zabawy i spontaniczności.

z Mariuszem Wilczyńskim rozmawia Monika Ochędowska

Magiczna skrzynia

Gdy idziesz utartym traktem, to możesz być nieuważny. Natomiast jeśli wędrujesz niepewną ścieżką, z której noga ucieka ci co chwilę w bok, gdzieś w błoto lub przepaść, wtedy musisz być cały czas skoncentrowany, uważny i kreatywny. Rozwijasz się.

z Danielem Rycharskim rozmawia Katarzyna Pawlicka

Potrzeba reprezentacji

Wieś potrzebuje dzisiaj sztuki szczególnie mocno, choćby po to, żeby przejrzeć się w niej jak w lustrze. Ale także dlatego, żeby dzięki sztuce odbudowywać wspólnotę. Rolnictwo przestaje był łącznikiem, być może sztuka współczesna mogłaby stać się platformą spotkania.

z Martą Keil i Grzegorzem Reske rozmawia Arkadiusz Gruszczyński

Nowe praktyki, estetyki i sposoby myślenia

Chcemy stworzyć instytucję feministyczną – a to jest wyjątkowo trudne, by nie powiedzieć: niemożliwe, w teatrze repertuarowym. Zależy nam na spłaszczaniu struktury i demokratyzacji decyzji. Mówimy o praktyce troski i nieprzemocowych relacji nie tylko wewnątrz instytucji, ale też w kontaktach z artystami i artystkami.

z Moniką Dubiel i Justyną Wielgus rozmawia Olga Curzydło, Barbara Pasterak

Kultura dostępna dla wszystkich

To, co jest ułatwieniem dla osób z niepełnosprawnością, może służyć wszystkim, jeśli jest dobrze zaprojektowane. Pokój wyciszenia dla osoby ze spektrum autyzmu może okazać się ważny dla osoby, która potrzebuje np. zrobić sobie zastrzyk z insuliny. Właśnie na tym polega projektowanie uniwersalne – na uwzględnieniu od razu, że z danej przestrzeni czy przedmiotu mogą korzystać wszyscy.

z Piotrem Laskowskim rozmawia Jakub Szymczak

Historii możemy uczyć inaczej

W III RP systematycznie maleje liczba osób, które decydują się zdawać historię na maturze. Obecnie to jest bardzo niewielki odsetek uczniów i uczennic. Jednocześnie systematycznie wzrasta polityczny nacisk na historię, a właściwie na uprawianie topornej polityki historycznej. Warto te dwa fakty ze sobą połączyć.

z Bartłomiejem Dobroczyńskim rozmawia Urszula Pieczek

Najtrudniej przyjrzeć się sobie

Dbanie o siebie to w istocie intensywne, bezkompromisowe wejście w dialog z rzeczywistością po to, żeby zobaczyć, co ona ze mnie wydobędzie, co mi (i innym) służy, a co nie. Sensowna troska o siebie zaczyna się od zdobycia wiedzy o sobie.

z Urszulą Zajączkowską rozmawia Urszula Pieczek

Umiejętność łatwego wybaczania

„Troska o naturę” powinna dziś oznaczać „troskę o wszystkich”, nie – wedle modnej narracji – o siebie, o swój komfort. To wymaga jednak odwagi i pewnych wyrzeczeń.

z Adamem Bodnarem rozmawia Dominika Kozłowska

Prawo i praworządność

Nasza Konstytucja do czasu protestów z 2017 r. traktowana była jako dokument niespecjalnie ważny. Dopiero niedawno zyskała znaczenie symbolu i stała się punktem odniesienia dla obywateli. Być może więc te ostatnie lata to początek procesu budowania patriotyzmu konstytucyjnego.

z Janiną Ochojską rozmawia Anna Mateja

Trudno nie robić nic

Nie zakończę wojny w Syrii ani nie rozwiążę konfliktów w Somalii, ale konkretnym ludziom mogę ulżyć w cierpieniach. Dzięki naszej pomocy ich życie stanie się trochę lepsze, a w ostatecznym rozrachunku to się jedynie liczy.

z Bogdanem de Barbaro i Natalią de Barbaro rozmawia Elżbieta Kot

Sprzężenie zwrotne

Poza opisem i oceną jest jeszcze spojrzenie sięgające głębiej i dostrzegające miłość. Gdyby ludzie zobaczyli i poczuli całą miłość, którą dostali, lepiej lub gorzej okazaną, to świat byłby lepszym miejscem.

z Martą Czyż rozmawia Marta Kudelska

Praca nad wystawą

Czy można wskazać wspólny punkt dla szeroko rozumianych praktyk kuratorskich w Polsce? Jak w tym wszystkim sytuują się młodzi kuratorzy? Jakie wyzwania stoją obecnie przed zawodem, który uchodzi za decydujący w świecie sztuki?

z Tadeuszem Gadaczem rozmawia Anna Mateja

Stan serca

Dwadzieścia lat temu zmarł Jerzy Turowicz – redaktor naczelny „Tygodnika Powszechnego” w latach 1945–1999, autor blisko 1,5 tys. tekstów. Z morza słów wybrałam kilkanaście zdań. Dotyczą zaledwie paru ważnych dla niego tematów. Potraktujmy myślenie Turowicza jak drogowskaz i spróbujmy się zorientować, gdzie jesteśmy.

z Elżbietą Adamiak rozmawia Anna Mateja

Cicho, coraz ciszej

Kobiety od dawna są obecne w teologii. Ile z nich może jednak kontynuować badania naukowe? Ile zostaje wykładowczyniami albo zaczyna pracę w instytucjach kościelnych? Ile wreszcie – to zdarza się najczęściej – wybiera posadę nauczycielki religii?

z Marthą Nussbaum rozmawia Julian Evans

Nie zawsze powinniśmy być stoikami

Cyceron pisał, że dobry stoik, któremu zmarło dziecko, powinien powtarzać: „Zawsze byłem świadomy, że powołałem do życia istotę śmiertelną”. Lecz gdy zmarła jego własna córka, był absolutnie zdruzgotany. Zrozumiał, że odnośnie do spraw, które prawdziwie i słusznie kochamy, nie powinniśmy być stoikami.

z Markiem Krajewskim rozmawia Artur Madaliński

Doskonałość dzięki innym

Stoik mawia o sobie, że jest kulisty, w tym sensie, że każda strzała, która zmierza w jego stronę, ześlizguje się po nim jak po kuli. Wydawałoby się, że świat nie jest mu więc do niczego potrzebny. Stoicyzm nie jest jednak eskapizmem. Człowiek, który chce być doskonalszy, staje się taki wspólnie z innymi ludźmi oraz dzięki nim.

z Jolantą i Miłoszem Gawryłkiewiczami rozmawia Łukasz Kraj

Gaworzyć do rytmu

W edukacji muzycznej nie chodzi o to, żeby produkować geniuszy, ale żeby dać wszystkim równe szanse. Dążymy do stworzenia społeczeństwa otwartego na muzykę. Inaczej nie byłoby sensu inwestować w instytucje kultury, bo nie miałby kto w niej uczestniczyć.

z Justyną Czechowską i Julią Fiedorczuk rozmawia Anna Marchewka

Jestem obok i niczego nie oczekuję

Połączyła je przyjaźń oparta nie tylko na wspólnych zainteresowaniach literaturoznawczych czy podobnym odczuwaniu świata, ale także na macierzyństwie. Czym jest dla nich ta relacja? W jaki sposób je kształtuje? Co jest w niej najistotniejsze? Jak doświadczają wzajemnej przyjaźni?

z Katarzyną Growiec rozmawia Anna Mateja

Inni ludzie, nasze szczęście

Ludzie ciężko pracują, by zapewnić poczucie bezpieczeństwa rodzinie, nie dostrzegając, że bez przyjaciół czy bliskich znajomych może się ono okazać iluzoryczne. Z badań wynika, że osoby dobrze wykształcone i z ugruntowanymi kompetencjami nie tracą z oczu przyjaciół.

z Janiną Ochojską rozmawia Marzena Zdanowska

Chodzi o to, żeby silniejszy wyciągnął rękę

Badania z 2012 r. pokazywały, że Polacy byli bardziej otwarci na przyjmowanie uchodźców – bez względu na ich pochodzenie – niż Niemcy. Dziś ta informacja już nie jest aktualna.

z Janem Woleńskim i Jackiem Prusakiem SJ rozmawia Mateusz Burzyk

Skąd się bierze wiara?

Mocno wierzący ludzie mają więcej wspólnego ze zdeklarowanymi ateistami niż przeciętni ludzie religijni między sobą. Okazuje się więc, że przeciwieństwa się przyciągają.

z Jackiem Klinkowskim rozmawia Anna Mateja

Nie można nie zajmować się wszystkim

Niemal każdy za młodu chce zmieniać świat na lepsze, ale ja akurat dość szybko zdałem sobie sprawę, że to marzenie utopistów. To jest jak z wyborami na urząd prezydenta w USA. Podczas kampanii kandydaci kreślą przeróżne wizje. Po zaprzysiężeniu okazuje się, że jedyne, co prezydent naprawdę może, to obsadzić posady w swojej administracji.

z Tadeuszem Gadaczem rozmawia Mateusz Burzyk

Buntownik wobec przyjaciół, pokorny wobec Boga

Gdyby porównać Hioba i jego synów do Boga Ojca i Jego Syna, to różnica jest zasadnicza – Chrystus zmartwychwstał, Bóg Ojciec odzyskał Syna, a Hiob swoich synów nie. Historia Hioba nie kończy się happy endem.

Michał Paweł Markowski, Dobrosław Kot

Serce mroku

Kultura pupularna (gra słów zamierzona) wcale nas nie ogłupia, jak się zwykle sądzi, ale upupia, czyli uparcie pracuje nad nami, byśmy nie zwracali uwagi na życie codzienne, w którym wszystko – zwłaszcza relacje między ludźmi – się rozstrzyga.

z Janą Shostak rozmawia Szymon Maliborski

Każdy był kiedyś przybyszem

Określenie rosyjskie bieżeniec mówi, że ktoś biegnie, uchodźca uchodzi, refugee szuka schronienia. Zastanawiając się nad znaczeniem tych słów, szukałam określenia statycznego, które wyjdzie naprzeciw tymczasowości i poczuciu niebezpieczeństwa. Znalazłam – jest nim „nowak”.

Dobrosław Kot, Michał Paweł Markowski

Mgliste fajczarnie fabuł i bajek

To nie my potrzebujemy mitu, lecz mit potrzebuje nas. Potrzebuje naszych pragnień, naszych frustracji, naszych przekonań, żeby raz jeszcze wpleść się w kołowrót ludzkich nadziei. I z tej potrzeby mitu skwapliwie korzystamy, żeby obrócić chaos w porządek, wrzask w muzykę, drżenie w gest.

z Jean-Lucem Marionem rozmawia Szymon Łucyk

O idolach, ciasnym rozumie i racjonalnej wierze

Religia daje nam dostęp do bardziej złożonych form racjonalności. I w tym sensie paradygmat naukowo-techniczny może zostać dzięki niej poszerzony.

z Wolfgangiem Bauerem rozmawia Błażej Popławski

Świat, którego nie ma w przewodniku

Turysta często zapomina zadać sobie te pytania, bez których praca reportażysty nie miałaby sensu: kim są i co myślą mieszkańcy odwiedzanych krain, jakie są ich plany i marzenia, jak nasza obecność wpływa na ich zachowania? Bez uwzględnienia tych zagadnień trudno jest mówić o etycznym wymiarze podróżowania.

z Joanną Krakowską rozmawia Arkadiusz Gruszczyński

Moment zawieszenia rozumu

Upodobanie do czerni i bieli sprawia, że historia PRL-u sprowadza się do antykomunistycznej partyzantki, masakry na Wybrzeżu i podziemnej Solidarności. W ten sposób dowiadujemy się, że w PRL-u byliśmy albo w lesie, albo w opozycji, albo w podziemiu. A przecież to złożona i kompletnie niejednoznaczna historia i można ją opowiadać na różne sposoby: przez pryzmat obyczajów, mód albo przedstawień teatralnych.

z Dianą Lelonek rozmawia Szymon Maliborski

Ćwiczenia z posthumanizmu

Na śmieciorośliny patrzę z dużą czułością, ponieważ to twory, które nie znają takiego pojęcia jak „odpad”, są znacznie bardziej zaradne niż ludzie. Zadaję sobie pytanie: czy z tych mikrośrodowisk możemy zaczerpnąć jakąś lekcję i przenieść ją w świat ludzkiego działania?

z Aleksandrem Smolarem rozmawia Michał Jędrzejek

Kruchość

Poczucie kruchości jest dla mnie czymś szczególnie europejskim. Jesteśmy kontynentem małych narodów. Wojny i tragedie nauczyły nas, że konieczne są kompromis i szukanie porozumienia w świecie podzielonych racji.

z Tomaszem Dietlem rozmawia Anna Mateja

Intuicja w świecie nano

Pracujemy nad urządzeniami, które by przypominały neurony ludzkiego mózgu. I choć jesteśmy na początku drogi, przypuszczam, że tu właśnie należy się spodziewać przełomu technologicznego.

z Grzegorzem Niziołkiem rozmawia Katarzyna Pawlicka

Teatr jest przestrzenią lękową

W Polsce wciąż mamy potrzebę wyodrębnienia teatru jako medium osobnego. Nie chcę się zagalopować, ale za tym kryje się chęć obrony polskiej inności wobec zagrażającego nam imperializmu kulturowego.

z Joanną Kos-Krauze rozmawia Artur Zaborski

Życie po końcu świata

Właśnie kończę kręcić film o skutkach wydarzeń w Rwandzie w 1994 r., który jeszcze bardziej uświadomił mi, że ludobójstwo w historii cywilizacji nigdy nie było aktem spontanicznym.

z Piotrem Augustyniakiem i Tadeuszem Gadaczem rozmawia Mateusz Burzyk

Pojęcie niedoskonałe

Personalizm katolicki był w Polsce w kleszczach: reżimu komunistycznego z jednej strony, a tradycyjnego polskiego katolicyzmu – z drugiej. To skazało go na porażkę, choć wcześniej przyczynił się do wielkiej zmiany społecznej.

z Józefą Hennelową rozmawia Artur Madaliński

Nie jesteśmy właścicielami prawdy

Chciałabym bardzo, żeby papież odwiedził w Polsce dwa miejsca: Zochcin s. Małgorzaty Chmielewskiej i Szpital Psychiatryczny w Krakowie. Bo tam pracują ludzie, którzy Kościół pojmują jako szpital polowy, bo tam obecność Boga jest niemal dotykalna.

z Abrahamem Skórką rozmawia Jakub Drath

Naprawianie świata

Rdzeń religii i wyzwanie, które przed nią stoi – tak jak ją rozumieją chrześcijanie, Żydzi, a nawet muzułmanie – pozostają niezmienne. Przemienić człowieka w lepszą osobę, wyszlifować go, by jego czyny były napełnione sprawiedliwością i miłością.

z Tariqiem Ramadanem rozmawia Marta Widy-Behiesse

Okres przejściowego załamania

Stopniowe przywykanie do obecności muzułmanów, możliwość życia we wspólnej przestrzeni i wzajemne przenikanie się wielu społeczności doprowadzi do wyłonienia się nowej rzeczywistości.

z Charlesem Taylorem rozmawia Richard Kearney

Wiara po śmierci Boga

Wielu wspaniałych humanistów odrzuca ideę transcendentnej łaski. Szanuję to. Myślę jednak, że gdy ktoś już uznaje łaskę, wówczas pragnie i potrzebuje znaleźć się bliżej niej poprzez modlitwę i określoną praktykę wiary.

z Taharem Ben Jellounem rozmawia Szymon Łucyk

Ignorancja rujnuje islam

Kiedy dorastałem w świecie islamu, nigdy nie mówiliśmy o religii. Nie przestrzegałem postu w ramadanie i nie było z tym żadnego problemu. Niestety, dziś wszyscy wtrącają się w to, co robią inni.

z Bogusławą Sochańską rozmawia Anna Marchewka

Dzieci na drabinach z książek

Andersen był dość niezależny w myśleniu o Bogu – w sensie konwencjonalnym religijny nie był w ogóle, nie chodził do kościoła, bywał w nim tylko. Wielbił Boga głównie w naturze – widział Go zawsze we wszystkim, co piękne. Jego Bóg nie jest bogiem karzącym, jest twórcą tego, co piękne i dobre, sprzyja człowiekowi, wiara zaś pomaga żyć.

z Dorotą Anną Pawlak rozmawia Anna Mateja

Zupa w tyglu

Praca nad materiałem o nieznanych właściwościach jest dla nas o wiele bardziej pasjonująca niż rozważanie, w jaki sposób odkrycie zostanie wykorzystane. W historii nauki mamy wiele przykładów na to, że każdy wynalazek może pomóc w ocaleniu życia albo w popełnieniu zbrodni.

z Marią Świetlik rozmawia Karolina Głowacka

Prawo do żywności

Skoro doszliśmy do konsensusu, że życie ludzkie nie podlega zasadom wolnego rynku, a wszelkie próby łamania praw człowieka powinny być ścigane, to nie możemy się godzić bez popadania w hipokryzję na utowarowienie absolutnie niezbędnych do życia rzeczy, takich jak żywność, woda czy leki ratujące zdrowie.

z Ewą Kuryluk rozmawia Agnieszka Drotkiewicz

Z Frascati na Manhattan

Totalitaryzm dochodzi do władzy na skutek przywiązania do pradawnej tradycji niewoli, o ileż silniejszej od tradycji wolności, kruchej i zakorzenionej w nas słabo, bo dopiero od niedawna.

z Andrzejem Friszke rozmawia Jakub Muchowski

Społeczny użytek z historii

We współczesnym patriotyzmie można zaobserwować dużo blichtru, fasadowości i efekciarstwa sprowadzającego przekaz historyczny do prostego odwołania do emocji. Dominacja tradycji powstania warszawskiego i żołnierzy wyklętych to przejaw pragnienia budowania silnych wspólnot „tożsamościowych”, niechęci do procedur i kooperacji z Polakami inaczej myślącymi.

z Wojciechem Bonowiczem rozmawia Justyna Siemienowicz

Ludzie wszystko mają, tylko nie ma ich kto przytulić

Chyba najciekawsze w całej tej przygodzie jest poczucie, że z dnia na dzień znajdujesz się w całkiem nowej sytuacji, że od tej pory musisz wydzielić w swoim życiu miejsce dla kogoś jeszcze – kogoś bardzo ważnego. I odpowiedzialność za niego nie zostanie już z ciebie zdjęta, nawet gdybyś uciekł na drugi koniec świata.

z Romanem Dudą rozmawia Anna Mateja

Świat dobrze pomyślany

Matematyka potrafi być wdzięczna i daje dużo więcej, niż się w nią wkłada. Wynika to z tego, że jednym z jej nieusuwalnych atrybutów jest wolność – nic mnie nie krępuje w tworzeniu jej struktur, poza moim własnym umysłem.

z Krzysztofem Garbaczewskim rozmawia Katarzyna Pawlicka

Ściągnąć update, odmówić uczestnictwa

Teatr, który tworzę, jest teatrem śmierci. Moment kiedy publiczność bije brawo, aktorzy wychodzą, rozpakowują swoje role, odstawiają postaci, jest momentem, w którym to, wokół czego się zgromadziliśmy, wokół czego orbitowały nasze myśli, nagle przestaje istnieć. Przemija

z Agatą Bielik-Robson rozmawia Piotr Sawczyński

Kapitalizm i religia

Całe życie korporacyjne przepojone jest regułami klasztornymi, organizującymi codzienność korporanta – podobnie jak było w przypadku średniowiecznego mnicha – od przebudzenia aż po zaśnięcie

z Krzysztofem Siwczykiem rozmawia Anna Marchewka

Błogosławiony stan różnicy

Autor zawsze jest gdzie indziej, wiersz zawsze znajduje się w ruchu wyprzedzającym. Ucieka do przodu. Byłbym natomiast zupełnym niewdzięcznikiem, nie dostrzegając, że krytyka traktuje mnie łagodnie, żeby nie powiedzieć: ciepło, a czasem bardzo dogłębnie.