Wszystko, czego nie widać

„Drugie imię” Fossego to arcydzieło. Tym zdaniem mógłbym zamknąć recenzję, w której każde słowo będzie aktem kapitulacji składanym przed wątkami zaplecionymi po mistrzowsku w pierwszych dwóch częściach „Septologii”.

Spis treści 817

Kim jestem

Z drobnej książki Au wybija się dręczące pytanie o tożsamość. Mógłby spaść śnieg to powieść schyłkowa, chłód zapowiada koniec cyklu i pytania o możliwy ciąg dalszy.

Jak rozkwitnąć

Regułą miłości, którą wyniosłam dla siebie z książki Lucy Maud Montgomery, jest przeświadczenie, że nie warto czekać na czyjeś oświadczyny. Jeśli chcesz kogoś poślubić, oświadcz się pierwsza.

Rozmontowałam obraz

W filmach, na których się wychowałam, był zaszyty przekaz, że kobieta w miłości jest ofiarą, ewentualnie zdobyczą, która się poddaje lub składa dar z całego swojego życia.

Też chcę to przeżyć

W erotyce jesteśmy najbardziej niepowtarzalni, jesteśmy sobą, a to wiąże się z ryzykiem, że niekoniecznie musimy zostać zaakceptowani przez innych. Japończycy mawiają, że mamy różne twarze, w tym taką, której nigdy nikomu nie pokazujemy. W niej jesteśmy najprawdziwsi.

Dać miłości słowa

Praktykę miłości szczególnie utrudniało mi to, że wciąż wiązałam się z poranionymi emocjonalnie mężczyznami, którzy nie byli zbytnio zainteresowani tym, by kochać, choć sami pragnęli być kochani.

Nie wierzmy w drużynę pierścienia

Pamiętajmy o dwóch kluczowych dla szczęśliwego związku zasadach: sprawiedliwie nie znaczy po równo, a tam, gdzie rządzi racja, nie ma relacji. Czy ja potrzebuję partnera, partnerki żeby udowodnić, iż jestem mądrzejszy, że lepiej coś zrobiłem? Nie, to nie buduje relacji, tylko moje samozadowolenie.

Miękkimi brzuszkami

Pracując nad tym tekstem, zapytałam moją przyjaciółkę, jaka jest definicja miłości, która do niej najbardziej przemówiła. Powiedziała, że w chwilach kryzysu w związku powtarza sobie to, czego życzyła jej jedna z gościń na ślubie: „Żebyście zawsze odwracali się do siebie miękkimi brzuszkami”.

Szczepionka przeciw wirusowi nienawiści

Niedługo przed śmiercią prof. Paweł Śpiewak wysłał do naszej redakcji poruszający esej o antysemityzmie. Napisał wtedy w liście: „Brzmi niemal jak manifest. Nie szkodzi. Chciałbym, żeby wybrzmiał mocno”. Dlaczego profesor uznał, że trzeba znów głośno ostrzegać przed antysemityzmem? Że należy przypominać o religijnych i politycznych źródłach prześladowań Żydów?

Miłość wymaga emancypacji

Kiedy ludzie głoszą, że tradycyjna rodzina to ta, która szanuje kobiety, powinniśmy im z całą mocą przypomnieć, że nie jest to cała prawda. Częścią tradycji jest też toksyczna męskość, która kobiety poniża i upokarza.

Sprzężenie zwrotne

Poza opisem i oceną jest jeszcze spojrzenie sięgające głębiej i dostrzegające miłość. Gdyby ludzie zobaczyli i poczuli całą miłość, którą dostali, lepiej lub gorzej okazaną, to świat byłby lepszym miejscem.

Co to jest miłość?

Miłości nie można się wyuczyć, ale jeśli już dostępuje się łaski miłości, to trzeba nad nią nieustannie pracować, otaczać troską. Przede wszystkim – pielęgnować.

Miłość w ponowoczesności

Czym ponowoczesność różni się od innych epok i w jaki sposób zmieniła ona życie w związkach oraz nasze pojmowanie miłości?

Blizny Erosa

Miłość rodzi się z doświadczenia braku. Pierwszym krokiem na drodze miłości jest uświadomienie sobie głupoty, brzydoty, zła. Rozpoznanie tego jako braku, jako czegoś dotkliwego i domagającego się przezwyciężenia, otwiera przed nami nową perspektywę.

Wszystko, co istnieje

Wolność jest ważnym uzupełnieniem miłości. Gdyby miłość do drugiej osoby zabierała jej wolność, to byłaby bardzo ułomna. W tym tkwi paradoks: mówimy o więzi, która w pewnym sensie tworzy uszczerbek na wolności, a z tego wynika, że kochając, nie można być kimś absolutnie wolnym. Kluczowe więc jest utrzymywanie – choćby chwiejnej – równowagi między tymi dwoma stanami.

Jak mówić o tym, co „jest wszystkim”?

Miłość jest „potężna jak śmierć”, dlatego że podobnie jak ona przerywa nurt dotychczasowego życia i burzy wszystko, co wydaje się znane, swojskie i zrozumiałe.

Zranieni miłością

Miłość, potraktowana jako widomy znak sukcesu, a zarazem oprawiona w ramę ironii i dystansu, powinna przestać kojarzyć się z zadaną wolnością.

Gdzie szukać miłości?

W miłości więź jest najważniejsza. Bliskość cielesna służy jej wzmocnieniu, dając poczucie bezpieczeństwa i zaufania, a nie jedynie satysfakcji płynącej z orgazmu.

Wesele: teren zamknięty

Jeśli próg domu wyznacza granicę, do przekroczenia której uprawnieni są wyłącznie najbliżsi, to czy nie na tej samej zasadzie drzwi domu weselnego otwierają się tylko dla „swoich”? Co o współczesnych weselach mówią doświadczenia badaczek z Muzeum Etnograficznego w Krakowie, które nie będąc częścią rodzinnego kręgu, włączone zostały w krąg gości weselnych? Jak bycie-w-terenie staje się byciem-w-świecie poprzez ciało?

Stare wino w nowych bukłakach

Trzeba brać pod uwagę nie tylko samo wesele, ale cały zestaw praktyk obrzędowych – pewne karleją, zanikają czy mocno się przekształcają, a ciężar niektórych przenosi się gdzie indziej, w sferę obrzędów ongiś pobocznych i dużo mniej ważnych.

Niestałość w kanonie, stałość w uczuciach

W zmieniającym się obliczu obrzędów weselnych i w ich rytualnym rdzeniu naszkicowany zostaje obraz przeobrażeń społecznych. Zawarcie ślubu i organizacja przyjęcia weselnego są dobrowolne, presja społeczna zmalała, tworzenie się wspólnoty danej pary zaczyna się dużo wcześniej niż w momencie wybrania opcji „pobieramy się”.

Miłość w kapitalizmie

Internet, jak żadna wcześniejsza technologia, zradykalizował pogląd, że „ja” jest tym, „który wybiera”, i wyostrzył przekonanie, że romantyczne spotkanie winno być wynikiem najlepszej możliwej selekcji. Innymi słowy, wirtualne spotkanie stało się czymś wysoce przemyślanym, wynikiem zastosowania racjonalnej metody zbierania informacji potrzebnych do wyboru partnera. Stało się dosłownie zorganizowane jak rynek: można porównać „wartość” przypisywaną różnym osobom i wybrać „najlepszą okazję”.

Ciężko być ojcem

Dzieci mam dwoje (trzecie w drodze), więc ciut mniej niż offlinowy Wirgiliusz, ale nie oszukujmy się – trójka domowników też może dać w kość. I daje.

O miłości nieoczywistej

W grudniowym numerze miesięcznika „Znak” poruszamy temat miłości. Czynimy to jednak nie wprost, podchodząc do niego od mniej oczywistych stron. Tylko pozornie pytanie o koniec świata, które stawiamy w Temacie Miesiąca, jest z tą kwestią niezwiązane. Wśród chrześcijan pojawiają się nieraz interpretacje z ducha manichejskie: wprawdzie to, co stworzył Bóg było dobre, ale człowiek za sprawą grzechu pierworodnego, sprowadził na świat zło.

Prawda miłości

Wyznawać miłość to przechodzić od zdarzenia-spotkania do początku konstrukcji prawdy; to zatrzymywać przypadek spotkania w formie początku. Miłosne wyznanie jest przejściem z przypadku w przeznaczenie, i właśnie dlatego jest ono tak niebezpieczne oraz naładowane wielkim lękiem.

Filozofowie i miłość

W filozofii miłości tkwi wielkie napięcie. Z jednej strony jest w niej rodzaj racjonalnego podejrzenia wobec miłości postrzeganej jako całkowicie naturalna ekstrawagancja seksualna. Z drugiej strony zaś – apologia miłości zbliżonej do religijnego porywu, której tło stanowi chrześcijaństwo będące przecież religią miłości.

Przykro mi, ale polityka nie uznaje miłości

Jednym z największych mitów współczesności jest przekonanie, że da się w polityce stopniowo zmniejszać zakres zła i niesprawiedliwości.

In necessariis unitas, in dubiis libertas, in omnibus caritas

To zalecenie, przypisywane św. Augustynowi, odnosić się miało przede wszystkim do spraw wiary. Jego przesłanie jest jednak szersze, uniwersalne. Sprawdza się w różnych dziedzinach, także w polityce. Spróbujmy tedy zastosować je do aktualnej sytuacji naszego kraju.

Eros o wielu twarzach

Nie ma niczego piękniejszego i bardziej poruszającego niż para starszych ludzi, których miłość przetrwała wszystkie trudy, pokusy i pułapki i którzy dzięki niej tak dzielnie wspierają się potem wobec coraz bliższej śmierci.