fbpx

Tag: kultura

Aleksandra Grzemska

„Dobranoc, dzienniczku”

Diariusz Janki Goldstein wpisuje się w kategorię dzienników młodych dziewcząt, która charakteryzuje się silnym nastawieniem na diagnozowanie własnego „ja” piszącej, analizowaniem osobistych doświadczeń, „rozpamiętywaniem samej siebie” oraz występowaniem rozważań na temat czynności tworzenia dziennika.

Jakub Cichecki

Znak o znakach: Walt Disney

Spośród studiów animacji, które pamiętam z dzieciństwa, logo Walta Disneya najmocniej działało na moją wyobraźnię.

Adam Puchejda

Jak opisać depresję?

„jestem w sklepie spożywczym, bo mi smutno, smutno mi, bo nikt nie jest we mnie zakochany, nikt nie jest we mnie zakochany, ale wszyscy mnie kochają. wszyscy mnie kochają, bo wiem, co zrobić, żeby się dobrze czuli. wiem, co zrobić, żeby się dobrze czuli, bo przećwiczyłam to na sobie. ćwiczę na sobie, bo często mi smutno. często mi smutno, ale kiedy ludzie czują się przy mnie dobrze, przez chwilę mnie też jest dobrze”.

Iwona Boruszkowska

Śnienie

Sny są dość inspirująca i plastyczną materią literacką – pisarze i pisarki udowadniają to od wieków.

Agnieszka Dziedzic

Korepetycje z gnicia

Choć przemiana ludzi w rośliny jako jedyna szansa na ocalenie świata brzmi niedorzecznie, to właśnie na tej absurdalności Katarzyna Pochmara-Balcer buduje swój literacki wielogłos o sekcie.

Monika Gałka

Dom stamtąd

Dorota Brauntsch zaczęła swój projekt od fotografowania pochodzących z poł. XIX w. murowanych domostw, które były własnością gospodarzy na ziemiach pszczyńskich.

Anna Karonta

Między polskością a białoruskością

Orzeszkowo 14. Historie z Podlasia Anny Romaniuk to opowieść o historycznych losach pogranicza polsko-białoruskiego, w którą autorka wplata swoją własną historię.

Adam Puchejda

Znaleźć oparcie w sobie

„Dokucza mi samotność, bezsilność i – o wstydzie! – odczuwam zupełnie drobnoburżuazyjne tęsknoty za zakochaniem się” – pisał w 1945 r. w liście do Zofii Hertz nie kto inny jak Jerzy Giedroyć, późniejszy redaktor paryskiej „Kultury”, polityk, mąż stanu, postać, bez której trudno wyobrazić sobie powojenną historię polityczną Polski.

Maciej J. Nowak

Piękny umysł Weigla

Rudolf Weigl twierdził, że nikogo do nauki nie można zmuszać – każdy człowiek jest wolnym ptakiem, a nauki ścisłe to prawdziwa niewola. Jeżeli chce się osiągnąć w nich jakikolwiek sukces, trzeba się zupełnie im poddać.

Aleksandra Grzemska

I jedna nie przetrwałaby bez drugiej

Ostatnią książką, jaką przeczytała przed śmiercią matka Haliny Rubin, było W poszukiwaniu straconego czasu Marcela Prousta. Do tego symbolicznego momentu zdaje się nawiązywać w swojej wspomnieniowej narracji autorka-córka, która po wielu latach rozmyślań, lektur, rozmów postanowiła odzyskać ów stracony czas i pamięć o przeszłości rodziny, ale przede wszystkim wybrać się w „skomplikowaną, ryzykowną podróż” przez życie swojej matki Oli. Nie wybrała się w nią jednak sama – towarzyszyła jej i wspierała ją własna córka, dzięki czemu ta podróż w czasie zbliżyła trzy pokolenia kobiet.

Anna Marchewka

Żyć choćby na złość

Przybyszewska zbudowała postać, która nie przystaje do powszechnych wyobrażeń o tradycyjnej roli kobiet ani też nie jest jej prostą negacją. Udało się 80 lat temu złożyć w całość marzenia o emancypacji przez edukację, baśń o opłacalności i atrakcyjności pracy naukowej oraz opowieść o odporności na kuszące pułapki roli żony i matki.

Mira Michałowska

Nad jeziorem Lugano

Siedzę na skraju podestu, macham nogami, słońce grzeje mi plecy, a ja udaję, że łowię ryby. Ale naprawdę robię to co wszyscy, obserwuję niemiecką rodzinę i jej jasnoczerwoną motorówkę. Ojciec – mówią na niego Vatti – wyjmuje klamoty z łódki i rzuca je dziewczynce, na którą wołają Karina. Stoi trzy kroki na lewo ode mnie i jak zręcznie łapie! Jeszcze nic jej nie upadło. To jasne, zamierzają dziś wysprzątać łódź. Ale wpierw muszą ją opróżnić. Każdy głupi to wie, nie da się tego przecież zrobić inaczej.

Piotr Oczko

Wybór Miry. O Mirze Michałowskiej

Była dla mnie ważna, choć nigdy jej nie poznałem. Wszystko zaczęło się od niewielkiej, zaczytanej później na strzępy książeczki, Drobnych ustrojów, zbioru zabawnych felietonów o pewnej rodzinie z Warszawy w dobie wczesnego PRL-u wydanego w 1955 r. pod pseudonimem Maria Zientarowa. „Ustrojowe” powiedzonka weszły na stałe do mego domowego języka (do dziś, gdy mama mówi, że mogę sobie wziąć nawet kubeł od węgla, znaczy to, że zgadza się zupełnie na wszystko).

Krzysztof Siwczyk

Lekcje litanii

W Stacji: Literatura prezentujemy nowe opowiadanie Krzysztofa Siwczyka. Tekst do przeczytania w papierowym wydaniu miesięcznika „Znak”.

Tadeusz Zatorski

Jak szybko upływa czas…

Alister Cox, XVIII-wieczny angielski konstruktor chronometrów i automatów cenionych na wszystkich dworach Europy, i nie tylko Europy, otrzymuje niespodziewane zaproszenie na chiński dwór cesarski.

Ewelina Karpowiak

Znak o znakach: Jaskółka

Podobno jedna jaskółka wiosny nie czyni. Otóż może uczynić znacznie więcej!

Jakub Kornhauser

Dekada w żyznym kraju

W Stacji: Literaturze prezentujemy nowe opowiadanie Jakuba Kornhausera. Tekst do przeczytania w papierowym wydaniu miesięcznika „Znak”.

Tomasz Majewski

Znak o znakach: Music Televison, czyli MTV

Jako dziecko wychowywane w latach 90. godzinami oglądałem teledyski, nie zdając sobie sprawy, że to one kiedyś będą rezonowały w moich pracach.

Katarzyna Pawlicka

Skarby z ogródka sąsiada

Durnostojki, gównidełka, duperele – już w brzmieniu tych słów zawiera się istota wyrobów. Czasem nieco infantylnych, zawsze niepowtarzalnych.

Eliza Kącka

Tłumacz jako twórca

Tytuł eseju Waltera Benjamina, Zadanie tłumacza, mógłby trafić na okładkę zbioru świetnych szkiców, w których Jerzy Jarniewicz trudni się rekonfiguracją naszych wyobrażeń o przekładzie.

Mateusz Burzyk

Filozof z biografią

Do niedawna o myśli Constantina Noiki dowiedzieć się można było w Polsce z dwóch źródeł: wstępu Ireneusza Kani do Sześciu chorób ducha współczesnego oraz Dziennika z Păltinişu, w którym Gabriel Liiceanu opisał filozoficzny trening, zafundowany jego rówieśnikom przez Mistrza.

Jakub Szymczak

Sprawiedliwy z Woli

Tragarze, targi, kłótnie wspólników, szemrane bary i karuzela. Trochę droga (10 gr), ale czasem uda się wepchnąć poza kolejką i zaoszczędzić.

Agnieszka Dziedzic

Przemoc w egzotycznych dekoracjach

W posłowiu do Zielonego sari tłumacz Krzysztof Jarosz przywołuje wywiad z Anandą Devi, w którym autorka opowiada, że powieść czekała ponad 15 lat na finalną redakcję.

Piotr Oleksy

Opowieść o formach i treści

Przypominanie o niezwykłej brutalności XX w., a zwłaszcza fatalnym losie społeczeństw Europy Środkowej, które stały się ofiarami zarówno nazizmu, jak i radzieckiego komunizmu, wydaje się obecnie wręcz banalne. Niemniej w tych kwestiach historia Rumunii wciąż odkrywa nieznane karty. Kraj ten przeszedł przez to stulecie jeszcze bardziej intensywnie i brutalnie.

Ewa Drygalska

Antropologia oporu. O wywracaniu życia codziennego

Zbiór esejów krytyka muzycznego Rafała Księżyka otwiera ponura teza: kreatywność, wyobraźnia, a nawet dzieciństwo zostały zagarnięte przez żelazną logikę rynku. Wśród dorosłych zamiast inspirującej pomysłowości panuje neurotyczna autokreacja.

Barbara Stec

Architektura spektaklu

Scenografię i architekturę traktuje się powszechnie jako dyscypliny pokrewne, choć wiadomo, że scenografia dotyczy kształtowania przestrzeni spektaklu, a architektura – przestrzeni życia człowieka.

Bronka Nowicka

Którędy do jaźni?

W Stacji: Literaturze prezentujemy nowe opowiadanie Bronki Nowickiej. Tekst do przeczytania w papierowym wydaniu miesięcznika „Znak”.

Anna Karonta

Krótka historia book’n’grilla

Obraz niszczącej, „pożerającej” siebie ludzkości wędruje pomiędzy utworami Władimira Sorokina. Odradza się i rozwija również w jego ostatniej powieści Manaraga.

Maciej J. Nowak

Esej dla szczęśliwych

Najnowszy esej Marcina Króla ma zawężone grono adresatów. Jak wskazuje w tytule sam autor, jest on skierowany „do nielicznego grona szczęśliwych”.

Mateusz Marczewski

Roth w Polsce

„Ten kraj ma w Europie Zachodniej złą sławę” – pisze Joseph Roth, odwiedzając galicyjskie miasteczka, w których – jak mówi – ludzie, w przeciwieństwie do mieszkańców Europy Zachodniej pozbawieni możliwości życia w wygodzie, ewoluują w kierunku dziwactwa pozostającego dla niego często źródłem zachwytu.

Jerzy Janiczko

„Nikt nie zrobi tego w pojedynkę”

Czym jest Dreamland? To zapisane we wspomnieniach mieszkańców miasto Portsmouth, a naprawdę basen w tym mieście.

Marcin Miętus

Nagość Mai

Już od dziecka Maja Berezowska wykazywała talent malarski. W przeciwieństwie do siostry, która lepiej radziła sobie z przedmiotami ścisłymi, kochała plastykę.

Michał Przeperski

Realizm magiczny à la polonaise

Już dawno w dorosłość weszło pokolenie, które rzeczywistość PRL kojarzy przede wszystkim z Barejowskich Alternatyw 4 czy Misia. A przecież to, co śmieszne i absurdalne, miało też drugą stronę, zgoła nie komediową.

Paweł Jasnowski

Prywatne / publiczne Zaremby Bielawskiego

Tym, co zamknięte i pogrzebane, jest w książce Zaremby żydowska przeszłość i związane z nią brzemię emocji, które sterują jego życiem z ukrycia.

Wojciech Zalewski

Gdzie tej nocy będą spać ubodzy?

Nazaret jest dla Codiny tematem teologicznym, nie zaś tylko niewielkim punktem geograficznym, co do którego wiadomo tyle, że wychowywał się tam Jezus Chrystus.

Piotr Sawczyński

O wynalezieniu życia

Łobuzerska nonszalancja, z jaką J traktuje żydowskiego Boga, nie jest dla Blooma bluźnierstwem, gdyż „nic nie może być bardziej obce J niż przypuszczenie, że pisała ona tekst mający być przedmiotem nabożnej czci”.

z Martą Czyż rozmawia Marta Kudelska

Praca nad wystawą

Czy można wskazać wspólny punkt dla szeroko rozumianych praktyk kuratorskich w Polsce? Jak w tym wszystkim sytuują się młodzi kuratorzy? Jakie wyzwania stoją obecnie przed zawodem, który uchodzi za decydujący w świecie sztuki?

Weronika Gogola

Leopold

W Stacji: Literaturze prezentujemy nowe opowiadanie Weroniki Gogoli. Tekst do przeczytania w papierowym wydaniu miesięcznika „Znak”.

Patrycja Podkościelny

Znak o znakach: Serif Gothic

W dzisiejszych czasach niemal na porządku dziennym jesteśmy zasypywani nowymi krojami pisma.

Eliza Kącka

Legenda Meksyku

Gdy czyta się Vivę Patricka DeVille’a – znakomicie przełożoną przez Jana Marię Kłoczowskiego – przypomina się Blaise Cendrars ze swoimi podróżniczymi historiami, roztaczającymi nimb egzotyczności, choćby i działy się w oswojonym Paryżu.

Paweł Jasnowski

Depresja i późny kapitalizm

Depression and Globalization Carl Walker powiada, że obecny neoliberalny konsensus ekonomiczny i polityczny ma głębokie wady, które powodują, że współczesne życie jest o wiele trudniejsze, niż mogłoby być (i niż jest to konieczne).

Jerzy Janiczko

Przypadek Nowej Fali

Wszyscy ci wspaniali chłopcy i dziewczyny to pamiętnik oparty na wykładach wygłoszonych w latach 1969–1970 na uniwersytecie w Toronto, gdzie Josef Škvorecký przebywał po emigracji jako pisarz rezydent.

Urszula Pieczek

Chcielibyśmy opowieści

Wydaniu książki Wolność krzepi towarzyszyły dwie okrągłe rocznice – XX edycja Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego oraz, o czym nie można zapominać, 100. rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości.

Maciej Nowak

Różne twarze stulecia

11 listopada 2018 r. minęło 100 lat od odzyskania przez Polskę niepodległości. Rocznica stała się pretekstem do licznych uroczystości, wspomnień, a także prób dokonania szerszego bilansu.

Andrzej Brzeziecki

Podręcznik na trudne czasy

Ona – znana historyczka i dziennikarka, autorka świetnych książek i laureatka prestiżowych nagród, on – wybitny adwokat z czasów PRL-u, później, już w III RP, urzędnik i polityk.

Aldona Kopkiewicz

Krok za krokiem

Zew włóczęgi to jedna z książek, które musiały zostać napisane. Wędrówka jest przecież w naszej kulturze wszechobecna, a scalająca rozmaite wątki i znaczenia opowieść o niej była potrzebna od dawna.

Liliana Hermetz

Oblubieńcy w kryzysie

Lamenty nad utratą uczucia, które kiedyś łączyło parę intelektualistów i – jak wszystkim kochankom – wydawało się niezniszczalne, to w planie estetycznym jedne z bardziej dojmujących fragmentów Miłosnej wojny stulecia. Nadają tekstowi wyjątkowość, ponadczasowość i sytuują go wśród dzieł kultury wysokiej, z której Ebba Witt-Brattström czerpie pełnymi garściami, a które pojawiają się w tekście właściwie spontanicznie.

z Jolantą i Miłoszem Gawryłkiewiczami rozmawia Łukasz Kraj

Gaworzyć do rytmu

W edukacji muzycznej nie chodzi o to, żeby produkować geniuszy, ale żeby dać wszystkim równe szanse. Dążymy do stworzenia społeczeństwa otwartego na muzykę. Inaczej nie byłoby sensu inwestować w instytucje kultury, bo nie miałby kto w niej uczestniczyć.

Tomasz Cyz

Opera, moja miłość

Co to jest opera? Budynek, w którym (prawie) co wieczór siedząca w wygodnych fotelach publiczność ogląda przedstawienia operowe, najczęściej z muzyką z przeszłości?

Agnieszka Dziedzic

Popyt na dobro, podaż na zło

Miejscowości czy wydarzenia, które opisał Piotr Nesterowicz, posiadają zazwyczaj pierwowzór w rzeczywistości, jednak w książce funkcjonują pod nieco zmienionymi nazwami bądź też są przesunięte w czasie. W biblijnej osobie Jeremiasza na próżno doszukiwać się cech bohatera. Szczupły, niewyróżniający się niczym młody mężczyzna. Na kartach powieści, w jednej z Jeremiaszowych introspekcji, pojawia się analogia do Don […]