fbpx

Tag: Janusz Poniewierski

Janusz Poniewierski

Dzisiejsze pytania, wczorajsze odpowiedzi

Ciekawe, dlaczego – mimo religii w szkole i ponad 30 lat nieskrępowanego głoszenia Ewangelii – polscy katolicy mają braki w wiedzy teologicznej i nie czują się w Kościele u siebie. Czyżby znów winne były jedynie media i tzw. świat?

Janusz Poniewierski

Kościół wolny od polityki?

Zdumiewające, jak wiele jest w polskich biskupach lęku przed tym, co nowe, inne od tego, co dobrze znane. Jak łatwo przychodzi im dostrzeganie możliwych zagrożeń.

Janusz Poniewierski

Luterański „sobór” w Krakowie

Nie ulega dla mnie wątpliwości, że odbywające się w Krakowie Zgromadzenie Ogólne Światowej Federacji Luterańskiej było wydarzeniem istotnym dla współczesnego chrześcijaństwa. Szkoda, że miejscowa archidiecezja rzymskokatolicka zdawała się go nie zauważać.

Janusz Poniewierski

Ciągle w podziemiu

To nie manifest środowisk upominających się o święcenia dla kobiet, lecz poruszająca historia, o której większość polskich katolików nie miała pojęcia, choć wszystko działo się w sąsiedniej Czechosłowacji.

Janusz Poniewierski

Notatki z życia Kościoła

W wielu katolikach synod budzi nadzieję, ale są i tacy, którzy nie ukrywają lęku o przyszłość Kościoła. Niektórzy mówią wręcz o niebezpieczeństwie schizmy. W tym kontekście warto zadać pytanie o stanowisko, jakie zajmą jego polscy uczestnicy. O czym będą mówić? Za czym głosować?

Janusz Poniewierski

Myśliciel z wnętrza poetyckich metafor

Często sięgał do poezji Rilkego, Hölderlina i – przede wszystkim – Norwida. Z czasem specyficzny norwidowski styl stał się znakiem rozpoznawczym jego twórczości filozoficznej.

Janusz Poniewierski

Zakrywanie lustra

Interesujące są dzieje syntezy synodalnej opracowanej przez archidiecezję krakowską. Wiele wskazuje na to, że na jej publikację nie wyraził zgody sam metropolita. Znalazły się tam bowiem – sformułowane przez wiernych – oskarżenia Kościoła o „homofobię, ksenofobię i brak postawy miłości”.

Janusz Poniewierski

Miejsce

Rozumiem względy ekonomiczne i prawo właścicieli do dysponowania swoim majątkiem. Niestety, czasem cierpią przy tym tzw. wartości wyższe – i w jakiś sposób trzeba je chronić. Byłoby dobrze, gdyby ludzie Kościoła, którzy lubią głosić kazania o tym, że trzeba raczej „być” niż „mieć”, starali się o tym pamiętać.

Janusz Poniewierski

Jubileusze

Jesienią 2013 r. w 700. numerze „Znaku” przypomniano kilka pytań stawianych przez to pismo na różnych etapach jego historii. Na ich liście zabrakło pytania o zaangażowanie i solidarność. Dobrze zatem, że obecny, 800., numer na to właśnie zwraca uwagę.

Janusz Poniewierski

Lekcje słuchania

Matka Czacka budowała Kościół wiarygodny, który przyciągał nawet zdeklarowanych antyklerykałów. Kościół nie triumfalistyczny, ale prawdziwie ewangeliczny.

Janusz Poniewierski

Błogosławieni

Czekając na beatyfikację prymasa, obawiam się, by niektóre jego wypowiedzi i decyzje nie zostały przez nią „uświęcone” i uznane za nieomylne. Chciałbym, by wzorem dla polskich katolików stała się pobożność i heroiczność cnót Stefana Wyszyńskiego, ale już niekoniecznie jego – dość klerykalne – postrzeganie Kościoła.

Janusz Poniewierski

„Ogon” zaproszony na synod biskupów?

Reforma synodu biskupów, jeśli tylko uda się ją przeprowadzić, może oznaczać początek przemian w całym Kościele: docenienie każdej osoby, odwrót od klerykalizmu.

Janusz Poniewierski

Więcej niż skandal

W polskich kościołach normą stało się dodawanie do rytuału mszy różnych elementów pobożnościowych. I nikogo to nie dziwi. Ale już skorygowanie ewidentnego błędu w modlitwie za Żydów okazuje się niemożliwe do przeprowadzenia.

Janusz Poniewierski

Śmierć korespondenta

Był wnikliwym obserwatorem i znakomitym gawędziarzem. Kiedy jego opowieści o Watykanie usłyszał Tadeusz Różewicz, nie miał wątpliwości, że Lehnert powinien je spisać. „Panie Marku – mówił – niech pan nie odkłada książki, na którą czekam, tak jak świat czeka na Harry’ego Pottera”.

Janusz Poniewierski

Odważmy się marzyć

Papież Franciszek nie wstydzi się marzeń, a równocześnie jest realistą. Dobrze wie, od czego zacząć budowanie braterstwa. Mówi o małych krokach: o szacunku, ręce wyciągniętej ku drugiemu, gotowości do tego, żeby go wysłuchać.

Janusz Poniewierski

Halo, pasterze – tu owca

Oskarżam Was, że milczeliście, chociaż wiele wskazuje na to, iż przynajmniej niektórzy z Was wiedzieli o abp. Paetzu i kard. Gulbinowiczu… Dlaczego żaden z Was nie zaprotestował – w imię więzi z Jezusem i Ewangelią, którą przy każdej okazji deklarujecie?

Janusz Poniewierski

Dzień gniewu

Kościół w Polsce ma z wolnością ogromny problem. On się jej boi. Często działa tak, jakby wolał człowieka przymusić do trwania na drodze ku dobru, aniżeli dać mu wolny wybór.

Janusz Poniewierski

Pan Hrabia

Choć po Krakowie krążyło złośliwe powiedzenie, że prezesem tutejszego KIK-u może być tylko hrabia, ci, którzy go dobrze znali, mówią, że nie był to wcale człowiek wyniosły. Wręcz przeciwnie: otwarty na ludzi, wszystkich słuchał z autentycznym zainteresowaniem.

Janusz Poniewierski

Józefa Hennelowa in memoriam

Była dla Kościoła „głosem wołającego na puszczy”. Nie słuchano jej, odsądzano od czci i wiary, a ona w tym czasie pisała, że chce „być wewnątrz Kościoła, mimo że ten Kościół może boleć”.

Janusz Poniewierski

Człowiek z darem widzenia

Była w nim wewnętrzna prawość. I – z gruntu franciszkańska – dobroć. Pamiętam jego uśmiech, dobre oczy i budzącą zaufanie twarz: oblicze człowieka wiarygodnego.

Janusz Poniewierski

Czy to naprawdę ty?

Rośnie dziś w Polsce liczba osób, które uważają, że Kościół może i jest zwiastunem jakiejś nowiny, ale na pewno nie jest to nowina dobra dla wszystkich. Wzrasta też liczba tych, którzy – stając wobec instytucji Kościoła – czują się „ubodzy” i w jakimś sensie bezbronni.

Janusz Poniewierski

Wacław Hryniewicz (1936-2020). Ksiądz, który wierzył w Jezusa

Wacław Hryniewicz był teologiem prawdziwym. Snucie refleksji o Bogu i o Kościele stanowiło jego pasję, całkowicie wolną od przymusu wspinania się po szczeblach kariery kościelnej bądź uniwersyteckie.

Janusz Poniewierski

W cieniu olbrzyma

Dobrym, bardzo dobrym owocom pontyfikatu Jana Pawła II można by poświęcić niejeden wykład. Zapytajmy jednak, czy któryś z owoców nie okazał się czasem zepsuty. Albo taki, jakiego jakość moglibyśmy dziś zakwestionować.

Janusz Poniewierski

Jean V. i kwestia władzy

Kościół musi dziś dogłębnie i na nowo przemyśleć problem wykorzystywania Boga i religii do rozciągania władzy nad drugim człowiekiem i jego sumieniem

Janusz Poniewierski

Czekanie na biografa

Do historii Polski i dziejów współczesnego polskiego katolicyzmu Adam Stanowski wszedł nie tyle jako uczony intelektualista, ile „niepokorny” społecznik, aktywny członek KIK-u, działacz opozycji demokratycznej i Solidarności

Janusz Poniewierski

Życzenia dla Kościoła

Jeśli ludzie Kościoła nie zakwestionują „starego” sposobu myślenia i bezpiecznej, wygodnej postawy wobec świata oraz teologii, która już od dawna nie stawia ważnych pytań, będzie to oznaczać, że są ślepi i głusi na „znaki czasu”.

Janusz Poniewierski

Z KIK-u wzięty

Wobec Kościoła hierarchicznego bronił tzw. świata, z kolei wobec „świata” bronił Kościoła… Napisał o nim kiedyś Jan Turnau, że ks. Bronisław Dembowski miał w swej naturze coś, co czyniło go „pontifeksem”, czyli budowniczym mostów.

Janusz Poniewierski

Ogrody pamięci. Porównywano go do Żeromskiego

Roman Tomczyk miał „słuch” na otaczającą go rzeczywistość – i potrafił ją świetnie opisywać. Warto sięgnąć dziś po jego prozę. Twórczość ta jest bowiem zbyt dobra, żeby o niej zapomnieć.

Janusz Poniewierski

Kościół – mój dom? Bezdomność

Jako członek Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce i mieszkaniec archidiecezji krakowskiej deklaruję solidarność z osobami, w których godność uderzyły słowa mojego biskupa.

Janusz Poniewierski

Człowiek z klasą

O ludziach takich jak Jacek Baluch mówi się, że są do tańca i do różańca. Ten wybitny uczony, poeta i tłumacz świetnie sprawdzał się także jako człowiek czynu: dyplomata i organizator.

Janusz Poniewierski

O możliwości wiary w Kościół i jego świętość

Jaka będzie przyszłość Kościoła w Polsce, jeśli będzie on wolał wylewać łzy z powodu „ataków na Kościół” i „prób zohydzenia chrześcijaństwa”, a nie przyjmie do wiadomości, że – w jego własnych strukturach – dochodziło do poniżania obrazu Boga, jakim jest każdy człowiek?

Janusz Poniewierski

Nie emigruję. Zostaję

Przez lata przekonywano nas, że Kościół tworzą nie tylko osoby duchowne, ale że jesteśmy nim my wszyscy. Pora to wreszcie naprawdę usłyszeć. Najwyższy czas, by z przekonania, iż przysługuje nam miano obywateli Kościoła, wyciągnąć praktyczne wnioski.

Janusz Poniewierski

Krakowski konserwatysta

W „Kręgu Turowicza” – opowieści o „Tygodniku Powszechnym” – Tadeusz Szyma przedstawiany jest jako interesujący krytyk filmowy, który „wywarł silny i pozytywny wpływ na kulturalny profil pisma”.

Janusz Poniewierski

Dzwoneczek na trwogę

Ostatni list społeczny episkopatu Polski to swoisty „skład zasad”, jakimi powinno kierować się demokratyczne państwo prawa. To również – obficie czerpiący z nauczania ostatnich papieży – wykład na temat chrześcijańskiej wizji polityki.

Janusz Poniewierski

Redaktor – artysta

Specjalność Józefa Kozaka stanowiło sporządzanie indeksów do książek. W jego wykonaniu nie były to jednak „zwyczajne” listy osób, jakie mógłby zestawić pierwszy lepszy redaktor, ale prawdziwe dzieła sztuki edytorskiej.

Janusz Poniewierski

Jeden krok

Deklaracja z Abu Zabi nie sprawi, że od dziś znikną zamachy terrorystyczne, kraje islamskie staną się oazami tolerancji, a wszyscy chrześcijanie zaczną traktować uchodźców jak braci. A jednak wierzę, że „błogosławieni są ci, którzy wprowadzają pokój”, nawet jeśli ich działalność oznacza uczynienie tylko jednego małego kroku naprzód.

Janusz Poniewierski

Pożegnanie: Biskup Tadeusz

Mówiono o nim, że chadzał „po manowcach” – nie w tym znaczeniu, jakoby sam błądził, ale dlatego, że był gotów iść wszędzie tam, gdzie czekali ludzie pragnący rozmawiać z nim o Ewangelii.

Janusz Poniewierski

W drodze

Zdaniem ojców synodu Kościół, chcąc naśladować Mistrza z Nazaretu, wezwany jest do tego, by młodych ludzi naprawdę słuchać, nawet wtedy – a może zwłaszcza wtedy – gdy mówią rzeczy mało dla niego przyjemne.

Janusz Poniewierski

Kościele, zacznij słuchać!

Obecny kryzys Kościoła przypomina Reformację. Nie oszukujmy się: to prawdziwa zapaść i sytuacja zagrożenia życia (w której konieczne wydaje się zwołanie consilium), a nie chwilowe tylko pogorszenie samopoczucia.

Janusz Poniewierski

Wielka pustka

Pamiętam, że na wieść o śmierci abp. Józefa Życińskiego w 2011 r. ogarnął mnie lęk, jak bez niego – bez jego odwagi i umiejętności otwartego stawiania problemów – będzie wyglądał Kościół w Polsce.

Janusz Poniewierski

Milczenie jak tombak

Czy hierarchom Kościoła w Polsce wolno milczeć, gdy pojawiają się pierwsze symptomy procesu, który jest groźny dla społeczeństwa i państwa? Czy – w świetle katolickiej nauki społecznej – wolno im oświadczyć, iż naruszanie zasady trójpodziału władzy „nie leży w kompetencjach Kościoła”?

Janusz Poniewierski

Mały Brat

Sam siebie nazywał bratem. I był nim zarówno dla „wielkich” tego świata, jak i dla ludzi prostych: biednych i często cierpiących na chorobę alkoholową sąsiadów z warszawskiej Pragi. I choć nie pracował z nimi jako ich duszpasterz, wiedzieli, że zawsze mogą na niego liczyć.

Janusz Poniewierski

Długowieczność starych trucizn

Wśród wielu wątków podjętych w adhortacji Gaudete et exsultate na szczególną uwagę zasługuje ostrzeżenie przed dwiema starymi herezjami: gnozą i pelagianizmem, które – zdaniem papieża – wciąż zachowują aktualność, zafałszowując to, czym jest chrześcijaństwo.

Janusz Poniewierski

Niezastąpiona

Robiła wszystko, co było akurat do zrobienia. Jej zadania w „Tygodniku” daleko wykraczały poza rolę sekretarki; pełniła raczej ważną w szlacheckich dworach, a dziś całkiem już zapomnianą funkcję ochmistrza.

Janusz Poniewierski

Subiektywne kalendarium pontyfikatu

Kto wie, może najważniejszym „wydarzeniem” tego pontyfikatu jest próba opowiedzenia ludziom na nowo Ewangelii, przypomnienia albo wręcz uświadomienia tego, co w niej najistotniejsze?

Janusz Poniewierski

Palący wstyd

Miałem nadzieję, że 50 lat po Marcu antysemicka retoryka w mediach publicznych należy już bezpowrotnie do przeszłości. Myliłem się. Oto bowiem w styczniu 2018 r. państwowa telewizja znów otwarła puszkę Pandory

Janusz Poniewierski

Polak, chrześcijanin, Europejczyk

Dla prof. Kłoczowskiego pierwszorzędnym zadaniem historyka było zrozumienie innych. To dlatego zamiast kolejnego podręcznika historii Kościoła rzymskokatolickiego wolał pisać ekumeniczne Dzieje chrześcijaństwa polskiego . I upominał się o to, by w studiach poświęconych przeszłości Polski uwzględniać punkt widzenia mniejszości etnicznych i religijnych.

Janusz Poniewierski

Apel do śpiących

Moim zdaniem mylą się ci, którzy w homilii wygłoszonej na pogrzebie Piotra Szczęsnego dostrzegają pochwałę samobójstwa. To nie pochwała, lecz wrażliwość pozwalająca usłyszeć „krzyk, który rozdziera ciszę”, i ujrzeć „ogień, który z ciemności wydobywa kształt rzeczy, w ciemnościach jakby nieobecnych, bo niedostrzegalnych”.

Janusz Poniewierski

Ksiądz Mieszek: dowód na dobroć i piękno Boga

Jedną z dróg, którymi ks. Mieczysław Turek prowadził ludzi do Boga, było doświadczenie piękna. A znał się na nim wybornie i skwapliwie korzystał z każdej niemal okazji do podziwiania i kontemplacji tego, co piękne.