fbpx

Tag: Izrael

z Moniką Bobako rozmawia Jędrzej Dudkiewicz

Izrael bronił się przed antysemityzmem, ale wpadł w pułapkę kolonializmu

Państwo Izrael powstało, aby chronić Żydów przed europejskim antysemityzmem. Zostało ono jednak zarazem zbudowane jako kolonialne „zachodnie państwo na Wschodzie”. Jeśli nie znajdziemy formuły na pogodzenie tych dwóch opowieści, to samo mówienie o Izraelu i Palestyńczykach będzie nastręczało ogromnych trudności.

Agnieszka Budnik

Ślady na piasku

Nieprawomyślnym kronikarzom i pisarkom sprzeciwiającym się uproszczonym narracjom należą się opieka i ochrona. „I jest rzeczą słuszną, by taką ochronę inicjowali inni pisarze i pisarki” – kwitowała Toni Morrison, pierwsza czarna laureatka literackiej Nagrody Nobla. Słowa te uderzają z podwójną mocą, gdy przyjrzeć się zamieszaniu wokół palestyńskiej pisarki Adanii Shibli.

Mariusz Zawadzki

Izrael na krawędzi

Od 75 lat Izrael istniał jako twór tymczasowy i nieokreślony: bez granic, bez konstytucji, bez sprecyzowanych planów na przyszłość. I świetnie sobie radził. Aż nagle formuła przestała się sprawdzać. Dlaczego?

Magdalena Kozłowska

Banknoty bez Mizrachijczyków

Współczesne społeczeństwo izraelskie powstało w wyniku migracji Żydów z różnych stron świata, która rozpoczęła się na masową skalę w latach 50. XX w. Ogromna różnorodność przybyszów wymusiła podjęcie starań, by w krótkim czasie wytworzyć nową tożsamość narodową

Marta Zdzieborska

Miłość w dwóch kolorach

Dla Palestyńczyków kolor dowodu osobistego może być przekleństwem lub przepustką do lepszego życia. O niebieskim marzy każdy, zielony uwiera i redukuje świat do Zachodniego Brzegu. Prawdziwe piekło zaczyna się, gdy miłość połączy ludzi z różnymi dowodami.

Sharif S. Elmusa

Przenośna nieobecność

Dla mnie Palestyna, jak każdy inny kraj, nie może być domem, jeśli nie akceptuje Innego. Palestyna to zorientowana na przyszłość odyseja obejmująca również zalotników: ideał, który ma to do siebie, że szuka się go, rozpacza nad nim, a nawet obawia się go znaleźć.

z Rają Shehadehem rozmawia Katarzyna Czerwonogóra

Walka bez przemocy

Wyjątkowość sytuacji Palestyńczyków polega na tym, że nie chodzi tylko o utracone mienie w postaci domu czy kawałka ziemi, ale o to, że cały naród został pozbawiony swojego miejsca i musi walczyć o ponowne uznanie dla swojej podmiotowości.

z Michaelem Sfardem rozmawia Konrad Pędziwiatr, Dominika Blachnicka-Ciacek

Jest prawo

Od pierwszego dnia, gdy prowadzimy naszą bazę danych, widzimy, że spośród 100 skarg wniesionych przez Palestyńczyków na osadników ponad 90 jest lekceważona. Ma to oczywiście dalekosiężne konsekwencje. To, że prawdopodobieństwo pociągnięcia osadników do odpowiedzialności jest minimalne, całkowicie zmienia sytuację na Zachodnim Brzegu.

Peter Beinart

Kokon amerykańskich Żydów

Wielu przywódców amerykańskich Żydów nigdy nie spotkało osoby, która nie mogła odwiedzić członka rodziny tylko dlatego, że nie posiada odpowiedniego pozwolenia; nigdy nie było w sądzie wojskowym; nigdy też nie widziało palestyńskiej wioski przeznaczonej do wyburzenia ze względu na brak pozwoleń budowlanych, które są dla Palestyńczyków niemal niemożliwe do zdobycia. Takim liderom łatwo jest bagatelizować ciężar życia ludzi przed 46 laty pozbawionych podstawowych praw, których posiadanie ich żydowscy sąsiedzi uznają za naturalne.

z Alexem Dancygiem rozmawia Marta Duch-Dyngosz

Nie wykrzykniki, lecz znaki zapytania są ważniejsze

Do Polski jedzie pokolenie wnuków i prawnuków, które chce wiedzieć, co się wydarzyło – bez osądzania, kto był bohaterem, a kto ofiarą. Jedzie z nimi ocalały, który jest dla nich bohaterem, bo przeżył. Paradoksalnie wyjazdy młodzieży izraelskiej do Polski są szansą na normalność naszego społeczeństwa.

Marta Duch-Dyngosz

Młodzi Izraelczycy jadą do Polski

Odwiedzając polskie miejscowości, coraz częściej słyszy się o młodych Izraelczykach, pukających do drzwi ludzi mogących pamiętać ich rodziny, opowiedzieć, gdzie żyły, gdzie pracowały przed wojną. Wiele wtedy zależy od reakcji tych, którzy owe drzwi otworzą.

z Dawidem Grossmanem rozmawia Andrzej Brylak

Wieczne poszukiwanie alternatywy

Pisanie może mieć efekty terapeutyczne, ale w literaturze chodzi o coś więcej. Terapeuta jest jak ratownik na basenie: kiedy widzi tonącego, wskakuje do wody i próbuje go ratować. Pisarz w takiej sytuacji chce tonąć razem z nim, chce wiedzieć, jak to jest.

z Etgarem Keretem rozmawia Andrzej Brylak

Siła bezużyteczności

Piszę opowiadania o Izraelu, ale to nie znaczy, że mam dla niego jakieś rozwiązania. Nie sądzę, by intelektualista był do czegokolwiek zobowiązany. Kiedy piszę książkę, wiem jedno: nikt nie wykopie nią dołu, nie usmaży na niej jajecznicy. Ale bezużyteczność jest siłą. 

Mikołaj Mirowski

Historia w służbie idei – przypadek Shlomo Sanda

Izraelski historyk dowodzi, że współczesny bojownik Hamasu bądź Al-Fatahu jest w większym stopniu spokrewniony ze starożytnymi Żydami niż walczący z nim izraelski żołnierz. Natomiast syjonistyczne wyobrażenia na temat więzów krwi zbliżyły się niebezpiecznie do rasistowskich teorii III Rzeszy. Prowokacja czy historyczny fakt?