fbpx
Marek Kita maj 2007

Każdy pojmuje własny dar

Gdy czytamy Nowy Testament, nie znajdujemy w nim hierarchizacji wspólnoty wierzących na podstawie ich „stanu cywilnego”. Chrystusowe wezwanie usłyszeli i w pełni na nie odpowiedzieli zarówno żyjący bezżennie Paweł, jak i żonaty Piotr.

Artykuł z numeru

Nie dać Kościołowi umrzeć

Pochwała dziewictwa wybranego „dla królestwa niebieskiego” (Mt 19, 12) rozbrzmiewa w Kościele od zawsze. Jego duchowa wartość jest w istocie bezsprzeczna. Dobrowolna rezygnacja przez niektórych z małżeństwa uzmysławia całej wspólnocie wierzących jej charakter Oblubienicy Chrystusa, stającej do mistycznych zaślubin jako „czysta dziewica” (2 Kor 11, 2). Już w pierwszych wiekach dziewictwo stało się szczególnie dobitnym wyrazem całkowitego poświęcenia życia Bogu, do którego wezwany został każdy ochrzczony.

Blask tego charyzmatu, będącego zresztą udziałem samego Jezusa (mistycznego Oblubieńca Kościoła), zdaje się często porażać wzrok. Dziewictwo lub celibat jawi się wtedy jako warunek pełnej doskonałości chrześcijańskiej, a przynajmniej coś bardziej wartościowego niż „zwyczajne” życie w małżeństwie. Zapewnienie, że „dobrze jest człowiekowi nie łączyć się z kobietą”, znajdujemy już w Pierwszym Liście do Koryntian, choć rozwijając swą myśl, autor natchniony zaznacza, że „nie ma w tej sprawie nakazu Pańskiego” i udziela jedynie rady na podstawie własnych doświadczeń (por. 1 Kor 7, 1. 25-40). Mimo to ojcowie Soboru Trydenckiego uznali za stosowne obłożyć ekskomuniką wszystkich, którzy zaprzeczają twierdzeniu, że jest „lepiej i szczęśliwiej pozostać w dziewictwie lub celibacie”. W związku z powyższym szeroko rozpowszechniła się opinia, że Kościół uroczyście orzekł wyższość dziewictwa nad małżeństwem. Nowsze studia nad doktryną Trydentu pozwalają jednak powątpiewać w rzeczywistą intencję ogłoszenia niezmiennej i nieomylnej nauki we wszystkich kanonach zawierających anatemę . Jak się zdaje, XVI-wieczny sobór po prostu stanowczo przeciwstawia się w danej kwestii poglądom reformatorów dezawuujących stan zakonny.

Głosiciele wyższości dziewictwa powołują się niekiedy na wypowiedź Pana Jezusa zapisaną w dziewiętnastym rozdziale Ewangelii według Mateusza. Gdy w odpowiedzi na pytanie o dopuszczalność rozwodu Chrystus mówi o stawaniu się w małżeństwie jednym ciałem, uczniowie reagują stwierdzeniem: „Jeśli tak (…), to nie warto się żenić”. Wówczas Mistrz oznajmia: „Nie wszyscy to pojmują, lecz tylko, ci, którym to jest dane” (por. Mt 19, 1-12). Czy jednak możemy uznać, że nasz Pan wyraża w ten sposób zgodę na wniosek wynikający z małoduszności słuchaczy? Przecież owo „nie warto” stanowi reakcję mężczyzn, którym właśnie przypomniano, że małżeństwo nie polega na dowolnym dysponowaniu podporządkowaną sobie istotą, lecz że związek mężczyzny z kobietą jest z woli Bożej misterium głębokiego zjednoczenia, komunią osób. Egoizm i wygodnictwo każą im więc powiedzieć: „w takim razie nie warto się angażować”. Czy mamy prawo przypuszczać, że Jezus pochwala taki punkt widzenia?

Uważna lektura przywołanego fragmentu Ewangelii pokazuje coś wręcz przeciwnego. Cały tekst brzmi o wiele bardziej logicznie, jeśli przyjmiemy, że zdanie „nie wszyscy to pojmują” odnosi się do wyłożonej dopiero co przez Jezusa nauki o małżeństwie. Zaraz potem Nauczyciel dodaje wyjaśnienie, że istnieją ludzie do „pojmowania” małżeństwa niezdolni (w tekście oryginalnym dosłownie: „kastraci”) – którzy się takimi urodzili lub których tej zdolności pozbawiono. Dopiero na końcu, najprawdopodobniej usprawiedliwiając własny styl życia, dorzuca frazę o takich, którzy „kastratami” zostają „dla królestwa niebieskiego”. Również w tym przypadku następuje odwołanie się do osobistych predyspozycji każdego z słuchających: „Kto może pojąć, niech pojmuje”.

Chcesz przeczytać artykuł do końca?

Zaloguj się, jeden tekst w miesiącu dostępny bezpłatnie.

Zaloguj się